We hebben er precies veertig jaar op moeten wachten, maar eindelijk, eindelijk, eindelijk is er officieel en uitgebreid live-materiaal verschenen van Queen uit het voor de groep zeer belangrijke jaar 1974. De Britse groep, die in 1971 en 1972 tijdens de daluren haar eerste plaat mocht opnemen, daar direct mee opviel -al was het te ingewikkelde Keep Yourself Alive in 1973 geen gelukkige eerste singlekeus, vond in 1974 haar definitieve vorm. Wat heet: maar liefst twee studioalbums bracht de groep in dat jaar uit. Tussen de bedrijven door was gitarist Brian May geruime tijd geveld door ziekte en werden grote toernees in Engeland ondernomen in het voor- en najaar. Eind 1973 was de groep nog supportact, al was dat wel in The States – als voorprogramma van Mott The Hoople. De groep van de arme Ian Hunter werd avond na avond van het podium gespeeld.

Queen in 1974, hoe klonk dat? Het briljante tweede en derde album Queen II en Sheer Heart Attack laten al vier decennia horen wat Queen in de studio allemaal kon: inventieve arrangementen, prachtige harmoniën, teksten vol trollen en heksen van Freddie en duistere bespiegelingen van Brian. Maar was dat ook live waar te maken?

‘No synthesizers’ schreef Queen trots op de hoezen van de eerste vijf albums: wat we met zijn vieren doen in de studio, dat is het. Geen woord aan gelogen, zo blijkt uit Queen At The Rainbow. Op het dubbelalbum staan twee concerten, één uit maart en één uit november. In maart wordt Queen II gepromoot, in november Sheer Heart Attack (met doorbraakhit Killer Queen). Als je het massieve geluid hoort dat Queen al in 1974 produceert, kun je je inderdaad nauwelijks voorstellen dat hier slechts één gitarist, één bassist, één drummer op een dan nog zeer bescheiden drumstelletje en één zanger te horen zijn, een zanger die zo nu en dan achter de piano kruipt.

Freddie Mercury is dan nog niet helemaal de publieksbespeler die hij later wordt, maar al zitten er zo te horen slechts een paar honderd man in de zaal, hij spreekt ze al toe alsof er een heel stadion is. Kennelijk voorzag Mercury toen al Queen’s toekomst. Op sommige momenten is Freddie buitengewoon ‘cool’. Al tijdens het tweede nummer van het maart-concert – Ogre Battle– gebruikt hij een ‘break’ in het nummer om even te informeren ‘how do you like the show so far?’. Grappig. Aan de andere kant is Mercury ook nog wat onzeker. Hij heeft nog niet geleerd om ‘het applaus te pakken’, wat meer geroutineerde artiesten al wel durven en Freddie later ook als geen ander kon. De ‘thank you’s’ klinken al zodra drummer Roger Taylor, bassist John Deacon en gitarist Brian May hun laatste klap hebben gegeven, of zelfs nog voordat een nummer is afgerond: Freddie bedankt dus al voor applaus dat nog moet komen!

Maar dit is vooral vertederend. De groep bewijst dat deze onzekerheid en bescheidenheid absoluut niet nodig zijn. Alles wordt retestrak gespeeld, zelfs ontzettend moeilijke nummers als Fairy Feller’s Master Stroke (helaas nooit meer gespeeld nummer van Queen II) en Flick Of The Wrist (van Sheer Heart Attack). Ook mooi: Roger Taylor haalt hier nog zonder moeite de hoge uithalen, zoals in In The Lap Of The Gods…Revisited, waarmee in november ’74 werd afgesloten. Later kiezen hij en Freddie op het podium voor een lager register.

Vaste afsluiter in ’74 is nog een medley van rock ‘n’ roll-klassiekers als Be Bop A Lula van Gene Vincent, Stupid Cupid van Neil Sedaka en Elvis’ Jailhouse Rock. Die laatste zou trouwens in de laatste tour in 1986 weer terugkeren. In maart 1974 is Freddie tijdens dit nummer al bezig met een voorloper van de later zo succesvolle meezingsessies. In ’74 lukt dat meezingen nog niet helemaal, maar Mercury laat zich niet uit het veld slaan. De rockmedley wordt overigens gecombineerd met Queen’s eigen Modern Times Rock ‘n’ Roll van Roger Taylor, dat op het podium door Freddie wordt gezongen.

Queen Live At The Rainbow is een verplichte aanschaf voor iedereen die de groep volgt, maar zeker ook voor de Queen-cynici, die vanwege het te vaak gehoorde Bohemian Rhapsody de groep (onterecht) hebben afgeschreven. Ook (of juist) voor die tijd maakte de groep zeer inventieve muziek. Dat er invloeden uit de glamrock, progrock en de vroege hardrock waren, is evident, Queen voegde daar wel zeer eigen elementen aan toe. De sprookjesachtige teksten van Freddie zijn een voorbeeld, zijn latere showmanschap is een tweede.

Queen II en Sheer Heart Attack zijn al jaren ‘midprice’ te krijgen. Wie die nog niet heeft, mist sowieso iets. Maar zijn die eenmaal aangeschaft, dan bewijst Queen Live At The Rainbow dat de pretenties uit de studio op het podium meer dan waargemaakt worden.

Tracklisting Queen Live Ar The Rainbow ’74:

CD 1:

QUEEN II TOUR – Live at the Rainbow, March ’74

1. Procession
2. Father To Son
3. Ogre Battle
4. Son And Daughter
5. Guitar Solo
6. Son And Daughter (Reprise)
7. White Queen (As It Began)
8. Great King Rat
9. The Fairy Feller’s Master-Stroke
10. Keep Yourself Alive
11. Drum Solo
12. Keep Yourself Alive (Reprise)
13. Seven Seas Of Rhye
14. Modern Times Rock ’n’ Roll
15. Jailhouse Rock (Medley)
16. Stupid Cupid (Medley)
17. Be Bop A Lula (Medley)
18. Liar
19. See What A Fool I’ve Been

CD 2:

SHEER HEART ATTACK TOUR – Live at the Rainbow, November ’74

1. Procession
2. Now I’m Here
3. Ogre Battle
4. Father To Son
5. White Queen (As It Began)
6. Flick Of The Wrist
7. In The Lap Of The Gods
8. Killer Queen
9. The March Of The Black Queen
10. Bring Back That Leroy Brown
11. Son And Daughter
12. Guitar Solo
13. Son And Daughter (Reprise)
14. Keep Yourself Alive
15. Drum Solo
16. Keep Yourself Alive (Reprise)
17. Seven Seas Of Rhye
18. Stone Cold Crazy
19. Liar
20. In The Lap Of The Gods… Revisited
21. Big Spender
22. Modern Times Rock ’n’ Roll
23. Jailhouse Rock
24. God Save The Queen