Lloyd Cole zal door velen geassocieerd worden met de muziek die hij tussen 1984 en 1990 met The Commotions uitbracht. Fijne gitaarpop die getuigde van een flinke culturele bagage en die ook regelmatig op de radio voorbijkwam. In de decennia hierna, de solojaren, voegde hij een flinke reeks albums toe aan zijn discografie.

Cole keek verder dan de gitaarpop die hem groot had gemaakt. Zo werkte hij op Don’t Get Weird on Me Babe (1991) met strijkers en bracht hij in 2013 een album uit met Hans-Joachim Roedelius, een van de grote namen binnen de Duitse elektronische muziek en oprichter van Cluster. In datzelfde jaar kwam ook Standards uit, een traditioneler gitaaralbum. Ondanks dat die plaat niet zo wist te beklijven waren de kritieken doorgaans positief. Toch lijkt het erop dat Cole in zijn hoofd meer begon te neigen naar elektronischer getinte muziek. Op Guesswork uit 2019 waren de synths niet van de lucht.

Met het geluid van Guesswork in het achterhoofd is de stijl die Cole op On Pain hanteert niet zo verrassend. De gitaar staat niet centraal, toetsen en elektronica dragen het merendeel van de songs en Cole deinst er niet voor terug zijn stem te bewerken. Inhoudelijk, tekstueel is het de vertrouwde Lloyd Cole: twijfels, zelfkritiek, observaties vol culturele referenties en mijmeringen over relationele schade en opbouw. Dit alles op eloquente wijze verwoord.

De titelsong combineert zweverige sferen, die later gestut worden door een beat, met eerlijke teksten waarin Cole toegeeft niet betrouwbaar te zijn als het gaat om geld of geheimen. Op andere vlakken kun je wel op hem rekenen: ‘We’re all in to win, but the beauty’s in losing / Another knight falls in the Love Coliseum / And oh, you can trust me with your sorrow / And oh, you can trust me with your pain’.

De robuuste (logische) single, mét gitaar, Warm by the Fire, brengt crises, sociale en klimatologische, verwoord in teksten die er niet om liegen: ‘Flames rising / The law hides in fear / Cars burning / Mob surging near / It’s warm by the fire / It’s warmer by the fire’. Hierna klinkt Cole weer beduidend anders op I Can Hear Everything, een synthpoptrack met vocoder. Het is even wennen maar zeker niet slecht, daarvoor biedt Cole’s aanwezigheid net genoeg substantie. Ook The Idiot is synthpop, en fraaie ook. De track zit vol verwijzingen naar David Bowie en Iggy Pop, die in 1975 een druggy leven (in Los Angeles) besloten te verruilen voor Berlijn, om daar nieuwe wegen in te slaan.

Zo sloeg Lloyd Cole dus ook nieuwe wegen in de afgelopen jaren en gezien zijn gestage output is het bepaald niet verkeerd om zo nu en dan op iets nieuws getrakteerd te worden, ook al staat dit soms vrij ver weg van die fraaie, gitaargedreven indiepop van weleer. Dit houdt de inwisselbaarheid en voorspelbaarheid toch buiten de deur. You Are Here Now, met gedubbelde stem, is een mooie beschouwende, filosofische en impressionistische song in een ambient landschap. Langzaam zwelt het nummer aan en zingt Cole: ‘… And I’m running through the trees, like a juju priest’.

Neergang en voormalige glorie staan centraal op More of Who You Are, een song die drijft op sequences en die verrast met een koortje. Wolves beschrijft dreiging van buiten, van populistische geesten zonder verbeeldingskracht. Als een gewijde hymne trekt het nummer op golvende synths voorbij. Lloyd Cole brengt een van zijn mooiste zangpartijen. Het is een memorabel eind van een album dat meer biedt dan je op het eerste gehoor zou denken. Geen klassieker, wél een bewijs dat Lloyd Cole wegblijft van platgetreden paden en zich muzikaal blijft verbreden. Met dit prima en fris klinkende album als resultaat.