Het Kaja Draksler Octet presenteert met het dubbelalbum Gledalec (uit via het Portugese Clean Feed label) een release die schippert tussen jazz, avant-garde en klassieke muziek.

Even kennismaken. Kaja Draksler is een Sloveense pianiste en componiste die zich eerder al in verschillende bezettingen en contexten in de kijker speelde. Zowel solo (Lives Of Many Others), dan wel in duo met trompettiste Susana Santos Silva (het in 2015 verschenen This Love) of als muzikale vrijbuiter en sidekick.

Hier treedt ze aan in een dik achtkoppig meesterverbond van vrije muzikale zielen die heerlijk loos gaan in deze in Dommelhof, Neerpelt opgenomen liverelease. Zo laat ze zich in haar Octet omringen met een handvol getrouwen zoals drummer-percussionist Onno Govaert (Feecho), contrabassist Lennert Heyndels en de immer polyvalente Ab Baars die op Gledalec zowel de klarinet, de tenorsax als zijn geliefde shakuhachi bespeelt.

Bijzonder artwork overigens. Nu, niet eens zo bijzonder als de muziek die op deze twee schijfjes werd gestanst. Het is dan ook vooral de zalig bij elkaar geïmproviseerde muziek die onze aandacht opeist.

Voor het eerst is Draksel niet langer sidekick, maar orkestmeester(es). Dat is gelijk een nieuwe en spannende rol. De pianiste beklemtoont al van bij de opener het vocale spel, met prominent soms engelachtige stemmen als Björk Melsdottir en Laura Polence. Een ander aspect dat zeer duidelijk opduikt is Drakslers’ voorliefde voor de edele dichtkunst. Zo gaat ze hier te rade bij onder meer de Portugese dichter Pablo Neruda, die onsterfelijke dichtregels schreef over de liefde en de wat minder bekende Andriana Minou.

Interessant is hier vooral hoe rollen verschuiven in een best uitgebreide bezetting. Is it jazz? welzeker, maar dan vooral in de richting van improvisatiemuziek. Is it classical? ja, dat zeker ook, vooral in die passages waarin de vocalistes tekeer gaan zoals de op tekst van Neruda gebaseerde opener Mirabele Mysterium / Births. Is it avant-garde? Welzeker.

Net dat maakt van Gledalec zo’n bevreemdende ervaring ; het is een bijzonder intrigerende mengelmoes aan ideeen, geluiden, woorden (het korte, maar grillige A Carnival Of Words) en concepten die bijblijft maar toch geen instant gratificatie oplevert of zelfs maar verdraagt. Nee, het album sméékt net om meerdere luisterbeurten waarmee het dubbelalbum stilletjes aan vertrouwd terrein kan worden. Dit is muziek die los staat van gelijk welke verwachting. Ondanks het soms wat bijzondere karakter (die naar opera neigende vocale uithalen tijdens Omphalomancy bijvoorbeeld) slaagt Draksler erin om haar octet meester te blijven wat nochtans geen sinecure is.

Hoor hoe die pianonoten en melodieen kris kras door elkaar lijken te lopen in het schijnbaar dissonante luisterspel dat Bizdibocul heet. Krassende violen, zware bas en dwars pianospel vinden elkaar hier en het is zeker niet de enige passage waarin het geluid schuurt en krast. Soms sluit het geluid aan bij traditionelere jazz, zoals tijdens A Promise Is A Promise, maar zelfs dan gebeurt dat met een flukse en dwarse kwinkslag.

Slechts een keer geeft Draksler op het eerste luik de compositorische sleutels uit handen, met name bij het door Baars en Rave gecomponeerde Dulce Como Un Solozzo En La Nevada. Al blijft onze favoriet Omlettio ad Absurdum, dat het eerste schijfje afsluit.

Ook op het tweede schijfje is er ruimschoots tijd voor dwarsdoenerij, zoals onder meer te vernemen valt via de titeltrack (die dikke drumroffel, die blazers en die zacht sluimerende pianonoten) waarvan de woorden afkomstig zijn van de Sloveense dichter en songschrijver Gregor Strnisa. Iets verderop is er het jazzgetinte (and here who there who) waarin bas, drum en tenorsax een bizar huwelijk aangaan. Vervolgens is er een dubbele ode aan Neruda (Canto XI en The Builder) alvorens af te sluiten met een knappe epiloog.

Gledalec is geen voor de hand liggend album. Maar dat hoeft gelukkig ook niet altijd. Liefhebbers van experimentele muziek en improvisatie hebben hier ongetwijfeld een vette kluif aan.