Fish
Sunsets On Empire (The Remasters)
In oktober start de afscheidstournee van Derek William Dick, beter bekend als Fish. Die afscheidstournee zal veel meer zijn dan een terugblik op zijn jaren als voorman van Marillion. En terecht, want al is zijn solowerk minder bekend dan het werk uit zijn Marillion-nalatenschap; je mag juist dat zeker niet over het hoofd zien. Om je geheugen op te frissen óf om je überhaupt voor het eerst kennis te laten maken met zijn solowerk, duikt Written In Music in de catalogus van de sympathieke Schot en bieden we je een beeld van de verschillende studio-albums van Fish. Je kon hier eerder al de recensies lezen van de EP A Parley With Angels, de albums Weltschmerz, A Feast Of Consequences, 13th Star, Field Of Crows, Fellini Days en Raingods with Zippos. Op dat laatstgenoemde album werkte hij samen met Steven Wilson. De voorganger daarvan, Sunsets On Empire staat in deze recensie centraal. Daar werkte Steven niet alleen aan mee, zowel meeschrijvend als meespelend, hij verzorgde ook de productie.
Porcupine Tree had bij de oorspronkelijke verschijning van Sunsets On Empire in 1997 nog niet de naam gemaakt die de band daarna kreeg en, om eerlijk te zijn, Fish was vooral ook onder de indruk van wat Steven Wilson samen maakte met Tim Bowness in no man. En dat kreeg ook op Sunsets On Empire in zoverre een vervolg dat Tim ook bijdroeg, naast Steven en Fish, aan het slotnummer Say It With Flowers. Wat destijds al opviel was dat het album stevig van karakter was, het klonk directer en met meer impact en urgentie dan voorganger Suits en de openingsriff van The Perception Of Johnny Punter de zanglijnen en de tekst ervan maakten duidelijk dat Fish nog steeds iets op zijn lever had. Luisterend naar het album vanuit de kennis van zowel de Wilson-catalogus (Porcupine Tree, no man en solo) én Fish solo, dan kun je je goed voorstellen dat juist dit album het resultaat was. Steven Wilson groeide nog als componist, maar een aantal van zijn kenmerkende klanken kom je juist al tegen op dit album. En Fish werd muzikaal uitgedaagd, meer dan op het vorige album, maar, zo kun je het album wel beluisteren, in bredere zin. Het album klinkt gewoonweg eigenzinnig en heeft echt zijn eigen plek binnen de catalogus van de Schotse zanger.
Steven Wilson bracht vanzelfsprekend zijn eigenzinnigheid in, niet per se zoals we die kennen van zijn Porcupine Tree benadering zodat je soms het idee hebt naar prog metal te luisteren, maar dat zit ook in het naar voren brengen van beats en ritmes in nummers, funky lijnen én hetzij loops, samples en keyboards van zijn hand, hetzij in de gitaarklanken die herkenbaar zijn én zeker ook in zijn solospel. Wilson kan, ook met klein gehouden gitaaraccenten, nadrukkelijk laten horen dat hij aan het werk is. En dat werkt ook hier voortreffelijk.
Zowel de openingstrack als What Colour Is God? laten niet alleen Fish’s sociale bewogenheid en bevlogenheid horen, Het zijn beide ook nummers die qua muzikale begeleiding hun felheid niet missen. Al zijn ze beduidend anders qua opbouw en al is in sommige opzichten What Colour Is God? muzikaal gezien nog bijtender, de teksten van Fish zijn in beide gevallen scherp. de eerste tekst ingegeven door Fish’ tour in Bosnië, de tweede door het voorkomen van (alledaags) racisme. Je voelt bij Fish de betrokkenheid gewoon ook in de wijze waarop hij zingt, de woorden komen er met vuur uit, zoals eerder ook bij Forgotten Sons.
Natuurlijk is er meer dan sociale betrokkenheid op het album. Goldfish And Clowns blikt terug op een klik die Fish had met een Poolse vrouw tijdens een tour en hoe dat zich ontvouwde, net zoals Change Of Heart over relaties gaat. Het ging niet goed met Fish zijn huwelijk en dat bracht met zich mee dat hij ook ging nadenken over wat er allemaal zou kunnen gebeuren. Tegelijk heeft het album ook Tara aan boord, de ode aan zijn toen vierjarige dochter. Voor wat misschien wordt gezien als een slaapliedje, is het vooral de liefde tussen vader en dochter die wordt beschreven.
Met in gedachten zowel de zeer beperkte stroom aan inkomsten in de eigen studio en de effecten die dat had op de levens van Fish en zijn echtgenote, waar onder Fish weg voor tours en geen tot weinig persoonlijk contact is het niet moeilijk je voor te stellen dat het voor Fish voelde alsof alles op instorten stond. Met op de achtergrond een getroebleerde thuissituatie was het niet moeilijk om de titeltrack vorm te geven. Je hoort in deze compositie misschien ook wel de invloeden van een gezamenlijke liefde van Steven Wilson en Fish voor een van de progdinosaurussen van weleer terugkomen. Het pakt hier wel heel erg sterk uit.
Maar er is meer. Het album heeft ook het geweldige Jungle Ride dat Fish van een andere kant laat horen. Gewoonweg genieten. En dat is al helemaal het geval bij Brother 52, dat handelt over met Fish bevriende motorrijders en fanclubleden. Het gaat in, ook met gepast sterk gitaarwerk, op het persoonlijk levensverhaal van een van hen uit de VS die helaas om het leven kwam bij een ongelukkige confrontatie met een overheidsorganisatie die een inval deed vanwege zijn wapen- en munitievoorraad. Hoe triest ook het verhaal, het nummer is erg fraai. Het tweede lid heeft Fish verteld hoe het allemaal verliep en dat gesprek komt hier met opnames in terug.
Worm In A Bottle duikt in hoe je je leven kunt laten lopen en dat dat niet altijd gezond gebeurt. Een onderwerp dat we wel vaker terughoren in het rijke oeuvre van Fish. De twee slotnummers, waarvan het titelnummer al eerder belicht werd, raken allebei aan relaties en specifiek aan die van Fish en zijn echtgenote. De persoonlijke kant spreekt er in beide nadrukkelijk uit. Het album is daarmee gevarieerd, qua onderwerpen en thematiek en kent meerdere sterke nummers. Steven en Fish hebben hun best gedaan om die variatie helemaal tot hun recht te laten komen.
De demo’s die we op de tweede cd horen, maken ook duidelijk dat de nummers uit een behoorlijk rauwe basis komen. Je hoort er misschien meer nog op dan bij de uiteindelijke versies dat het Steven Wilson was die zich met de nummers en de productie bemoeide. De opnames van de demo’s laten Fish horen die soms het uiterste van zichzelf vergt om de nummers goed over te brengen. De demo’s zijn zeer de moeite waard: ze geven je een beeld van het ontwikkelproces van de nummers.
De live nummers op de derde cd komen veelal van opnames uit Polen. Daar trad de band op die Fish als meest geslaagde versie van zijn band heeft ervaren. We horen een gedreven Fish en, hoewel hij ook hier soms zelfs pijnlijk rauw klinkt, qua energie en presentatie is het een prima samengestelde set aan live opnames.
Ook deze editie van The Remasters weer verrukkelijk klinkend door Calum Malcolm en met fraai artwork wederom van de hand van Mark Wilkinson en uitgebreide begeleidende teksten van Fish, is er een die zeer de moeite waard is. Niet alleen hoor je hier de voor de VS gekuiste versie van The Perception Of Johnny Punter, je krijgt ook nog het prachtige Do Not Walk Outside The Area; misschien had het gewoon op het album erbij gehoord.
Sunsets On Empire is een sterk en gevarieerd album dat de achtergronden en invloeden van twee grootheden uit de progressieve rock bij elkaar brengt. Van een eerste samenwerking kun je veel verwachten en, wat die verwachtingen ook zijn, de twee hebben een album met een eigen smoelwerk gerealiseerd dat ook veel van de respectievelijke eigen kenmerken herbergt. De productie is om door een ringetje te halen: dat is natuurlijk ook wel toevertrouwd aan Steven Wilson als oorspronkelijke producer. Laten we geen classificatie maken van de soloalbums van Fish. Dit is in elk geval een album dat zich onderscheidt door de soms gedurfde muzikale keuzes en de strakke productie. Sunsets On Empire laat Fish zien als waarachtig progressief. Het siert hem dat hij niet voor de makkelijke weg koos. Geweldig album!
Voor alle releases uit deze reeks geldt dat je ze niet in de detailhandel vindt. Wanneer je geïnteresseerd bent in aanschaf van de titels, ga dan naar www.fishmusic.eu. Daar vind je de meeste titels nog op voorraad. Suits en Sunsets On Empire komen opnieuw beschikbaar in een oplage van 1500 stuks.