De ontwikkeling van Dead Can Dance is bijna bovenaards te noemen. Als beginnende post-punk band met een totaal eigen karakter laten ze al een met het door Brendan Perry gezongen In Power We Entrust the Love Advocated een sterke onovertroffen sterke indruk op mij achter. Waarschijnlijk zijn er nog meer liefhebbers van de onaardse engelachtige zang van het hemelse wezen Lisa Gerrard in haar Magnus Opus The Host of Seraphim. De track maakt op mij voornamelijk indruk bij het geslaagde einde van The Mist, eem film die verder wat tegenviel. Dead Can Dance ontwikkeld zich ondertussen verder met een meer traditioneel Middeleeuws geluid gevolgd door de samenvloeiing met meer Oosterse culturen om tot een prachtig geheel te komen. Na zestien jaar van stilte leveren ze het geboortekaartje af van een nakomeling, Anastasis genaamd, behoorlijk broeierig, maar oh zo sfeervol.

Nu, weer ruim vijf jaar later is er dan vrij onverwachts Dionysus, die minder verrassend werkt. Dat heeft zeker met het volgende te maken. Dead Can Dance maakt live op het podium veel indruk door de veelzijdigheid van instrumenten. Hier weten ze dat geluid, duidelijk hoorbaar met behulp van drumcomputer, keyboard, synthesizer en andere elektronische hulpmiddelen op een kunstmatige manier te produceren. Van veel bands kan je dit prima hebben, maar bij een act als Dead Can Dance, waarbij de echtheid een grote rol speelt, heb ik hier veel meer moeite mee. Dionysus is een plaat die bestaat uit twee tracks, welke weer onderverdeeld zijn in meerdere stukken.

Dionysus is een mythische Griekse God met een behoorlijk menselijk karakter. De mengeling van zwakheid en moed, van weelderigheid en kracht komt vooral gesymboliseerd in de druif naar boven. Net als bij Bacchus staan de door alcohol overheersende (wijn)feesten centraal. Niet alleen de positieve effecten van dit genotsmiddel komen aan bod, ook zijn er in zijn omzwervingen genoeg negatieve gevolgen bekend. Het uitbundige, bijna manische feestgevoel hoor je terug, maar ook is er genoeg ruimte voor de meer donkere kanten van zijn geschiedenis.

De puurheid zit in een gouden kooitje gevangen, en de kunstmatige vogelgeluiden werken niet in het voordeel. De keizer van het De Chinese Nachtegaal sprookje verlangde uiteindelijk toch ook naar het originele gefluit, en niet naar het mechanische blikken geluid. Bij het begin van Liberator Of Minds moet ik hier heel sterk aan denken. De tekstloze klaagzang van Gerrard roept een wanhopig sfeertje op, vergelijkbaar met rouwende vrouwen die treuren om hun stervende leider. Eigenlijk vat dit lied Dionysus het beste samen. De behoefte naar echtheid is sterk aanwezig, al is het verder een behoorlijke goede plaat. Je hoort wel alle genoemde invloeden hier in terug; het Oosterse sabeldans achtige, het meer statische Middeleeuwse theatrale, en zelfs het trieste zware post-punk.

Al snel komt tijdens opener Sea Born dit gemis pijnlijk naar boven drijven. Het repeterende drumgeluid klinkt net niet krachtig genoeg, zelfs wat aan de vlakke kant. Zonde, want verder heeft het een prima spannende opbouw. Ook de ondersteunende menselijke klanken lijken door de blender gehaald te zijn, gevormd tot een smoothie in de nog experimentele fase. Wel lekker, maar niet luchtig genoeg. Te zoet, en er mist een onderscheidend ingrediënt, welke het net wat pittiger hoort te maken. Volgens mij zijn het allemaal bestaande sample fragmenten van andere songs, waar overheen Gerrard haar kunsten laat horen. Na meerdere luisterbeurten pakt het mij wel, maar het blijft even wennen. Het einde is daarentegen heerlijk duister en mysterieus. Dance Of The Bacchantes zou je voor dansbewegingen van een inheemse gevechtssport kunnen gebruiken, waarin het eerbied voor je tegenstander hebben op de voorgrond staat. Een mix tussen tribal, trance en zelfs toegankelijke nineties industrial. Door de vrolijke klanken is het allemaal een wat minder zwaar muzikaal hoogstandje. Tot hier toe de a-kant, Act 1 genaamd.

Was er daar nog sprake van het gevoel van een nazomer, bij Act 2 duiken we gelijk de deprimerende herfst in. The Mountain heeft een prachtige opbouw, maar echt warm van binnen krijg je het toch pas als je Brendan Perry eindelijk hoort zingen. Vervolgens valt ook Lisa Gerrard in, maar je hoort dan dat ouderdom misschien wel de voorbede is voor meer wijsheid, ook voor de slijtage in haar stem. Weg is het engelengeluid, daarvoor is het meer hulpeloze breekbare in de plaats gekomen. Even slikken, maar vervolgens heb je er wel vrede mee. Zo aards heeft ze nog nooit eerder geklonken, en opeens hebben we te maken met de herkenning van een medemens, en niet met een overkoepelende kracht.

Bij The Invocation gaat ze daar mee door, maar hier klinkt het net allemaal wat meer Oost Europees, al heerst hier wel het aanwezige zelfvertrouwen. Eigenlijk heeft dit wel wat, ze domineert boven de achtergrondkoortjes, die nog jong en fris klinken. Slsof er een betrouwbare oudere hogepriesteres ze langzaam in hypnose wiegt. Als in een goed huwelijk verdelen ze de rollen gelijkwaardig, dus bij The Forest wordt de microfoon weer aan Perry overhandigd, die nog wel net zo jeugdig klinkt als vijfendertig jaar geleden. Wat blijft het een genot om zijn rustgevende diepe stem te horen.

Afsluiter Psychopomp heeft een net te lang intro, en het duurt hierdoor een hele tijd voordat er echt wat gebeurd. Zonder Perry zou het bij mij een heel stuk minder scoren. Ook hier geeft zijn geluid een warme mediterende werking, die je naar eenheid met lichaam en geest doet verlangen. Dit klinkt misschien wat spiritueel, maar anders is het niet te verwoorden. Gerrard zit hier mooi verwerkt in de achtergrond, en rond het geheel als in een cirkel perfect af. Stoor ik mij bij de a-kant nog behoorlijk aan het kunstmatige gebeuren, bij de b-kant is dit gevoel echter totaal niet aanwezig. Het zal dan toch te maken hebben met de zang, die hier weer prominent aanwezig is. Dead Can Dance heeft twee zangers, met beide een eigenzinnig geluid. Gerrard moet haar beperkingen inzien en het een waardeoordeel geven en concluderen dat Perry op Dionysus haar meerdere in de rol van leadzanger is. Bij hem is nog steeds groei mogelijk. Maar eerst moet dat zelfbeeld onder controle zijn, dan pas volgt die acceptatie.