Het kan zomaar zijn dat Theme From Harry’s Game of Robin (The Hooded Man) je al sinds jaar en dag raakt, iedere keer dat je een van beide hoort, maar dat je nooit hebt geweten dat Clannad de band was achter de muziek. Het kan maar zo zijn dat Orinoco Flow tot je iedere keer vrolijk stemt, maar dat je je nooit hebt gerealiseerd dat zij ooit, zij het voor korte duur, deel uitmaakte van Clannad. Diep geworteld in het noorden van Ierland, vlakbij de prachtige Poison Glen en Mount Errigal, beide op de foto op de cover, ligt Leo’s Taverne. Daar begon het allemaal. Waar Ciarán, Pól en Moya Brennan samen met ooms Padráig en Noel Duggan voor het eerst muziek maakten, onder de naam Clann As Dobhar, hetgeen zoveel betekent als clan uit Dore. Later, in 1973, werd dat verkort tot Clannad.

Het is inmiddels ook alweer even geleden dat we ons konden buigen over nieuwe muziek van het gezelschap. Hun laatste releases? In 2013 brachten ze Christ Church Cathedral uit, een live album (op cd en dvd) dat de band toonde tijdens een optreden in Dublin in de gelijknamige kathedraal. In datzelfde jaar was er ook de release van Nádúr dat ons liet horen dat de band er nog was, in de bezetting van weleer. En nu is er overzichtswerk In A Lifetime. Eerder al had de band verzamelaars gemaakt met dezelfde titel. Deze keer is het echter niet meer een verzamelaar over een bepaalde periode van het bestaan van het gezelschap: Clannad stopt definitief.

Na het uitbrengen van dat jongste album had het gezelschap al gedacht om te stoppen, maar ze deden nog een erg succesvolle tour. Na die tour werd het lang stil rond de Ieren. Het overlijden van Padráig in 2016 had natuurlijk ook zijn effect op de overgebleven leden. Vorig jaar deden ze een aantal akoestische optredens in Duitsland. En hoewel de band eerder al een periode van de radar verdween, rond het einde van de jaren Negentig, werd vorig jaar de knoop definitief doorgehakt. Beter stoppen op een hoogtepunt dan doorgaan en doorgaan tot het oneindige. En zo geschiedde.

De chronologische samenstelling van de set brengt ons eerst naar de wortels van Clannad. Heerlijke gaelic muziek, prachtig gezongen met hetzij solozang, hetzij met de samenzang waar de band zich nadrukkelijk mee wist te onderscheiden. Authentieke instrumenten én natuurlijk de intense verbondenheid met de ziel van Ierland. Het eerste album leverde de band nog onenigheid met het label op, juist vanwege de keuze ook nummers in het gaelic te brengen, internationaal bracht dat de band wel al bekendheid. Die bekendheid werd vergroot toen ze startten met internationale tours. Eerst na de release van Dúlámán in 1976 met een Europese tour en in 1979 met een tour van de Verenigde Staten.

1980 was het jaar van de eerste samenwerking van Enya met Clannad. Zij nam de keyboards voor haar rekening en de achtergrondzang. De toevoeging van Enya betekende een verbreding van het geluid, een initiatief van Nicky Ryan, producer van de band. Hoewel het een andere klank voor Clannad betekende, bleef de roep van de eerdere muzikale lijn het belangrijkste voor de leden Brennan en Duggan. In 1982 leidde dat tot een breuk met Ryan. Het leidde ook tot het vertrek van Enya. Zij sloeg de weg in naar een succesvolle solocarrière, met het echtpaar Ryan aan haar zijde voor productie en bijdragen aan teksten.

Het grote succes van Clannad kwam ook pas na het vertrek van Enya. Ze werden uitgenodigd om de muziek te maken voor de verfilming van Harry’s Game, naar het boek van schrijver Gerald Seymour. Seymour wilde graag het nummer Mhórag’s Na Horo Gheallaidh. Hoe zeer je je bij de beluistering van dat lied ook kunt voorstellen dat het als soundtrack gebuikt wordt: de taal is niet Iers-Gaelic. Er kwam een nieuw nummer voor in de plaats, passend bij de Troubles waar het boek en de serie over gaan en met de donkere woorden dat alles dat is en geweest is, zal stoppen. Het nummer betekende de grote doorbraak voor de band. Veel rijker klinkend, sfeervol, mystiek. Dat werd de nieuwe sound van Clannad. De band verschoof de release van album Magical Ring en het nummer werd erin opgenomen. Een album dat de sound van Clannad vestigde.

De band maakte daarna de muziek voor de tv-serie Robin of Sherwood, eveneens bijzonder sfeervol. En succesvol. De wereld lag open voor Clannad en toen opvolger Macalla, met gastbijdragen van onder andere Bono Vox, van dat andere Ierse bandje, verscheen, was Clannad een internationaal bekende naam. Het bracht hun een hit met In A Lifetime, waar ook deze verzamelaar naar genoemd is. Dat album heeft het prachtige Caislean Óir als opener dat helaas hier ontbreekt.

Opvolger Sirius was een dappere poging van de band om anders te klinken. Sirius klinkt als een stijlbreuk, maar in een tijd waarin de grote Amerikaanse markt lokte, was het niet vreemd dat er meer ingezet werd op samenwerking, met een aantal bekende grootheden uit de Verenigde Staten. Het album bood samenwerkingen met  met Bruce Hornsby, Steve Perry en J.D. Souther. De band keerde daarna ook weer terug naar de meer mystieke muziek en maakte, naast een aantal succesvolle albums ook nog soundtracks. Vaak werd de band nog gecategoriseerd als new age: de mystieke hang in de nummers roept dat klaarblijkelijk op. Maar hoe sfeervol en mystiek de muziek van de band ook is, de muziek van de band heeft meer te bieden. Luister vooral naar de twee schijven en stel je open voor de klanken. Ook het latere meer onbekende werk heeft zijn charme.

Deze verzamelaar biedt je een mooie eerste kennismaking met Clannad. Als je eens verder wilt luisteren dan enkel de wereldwijde hits van Clannad, dan heb je hier aanknopingspunten. Het Ierse hart slaat luid en duidelijk in dit overzicht; het kost geen enkele moeite je de veertig kleuren groen van het eiland van smaragd voor de geest te halen. Met mooie foto’s van Anton Corbijn bovendien. Donegal’s fine fleur rondt een imposante carrière met deze dubbelaar netjes af en biedt op de valreep ook nog eens twee nieuwe nummers. Als sfeervolle, diep in de Ierse cultuur gewortelde muziek je aanspreekt, als de stem van Moya je aanspreekt en je je door muziek graag laat meevoeren, dan is dit een keurige verzamelaar om de catalogus van de familieband uit Donegal eens goed te verkennen.

Je kunt kiezen voor een dubbel-cd uitvoering met 37 tracks of voor een luxe uitvoering met 3 elpees, 4 cd’s, een boek en als extraatje nog een 7″-vinyl erbij. Alle keus!