Als Bill Ryder-Jones in januari 2008 de cruciale beslissing neemt om uit het succesvolle Britse The Coral rockband te stappen is hij genoodzaakt om zich op zijn solocarrière te richten. De podiumangsten slopen de mentale gezondheid van deze singer-songwriter welke in zijn jeugd ook al getuige is van een traumatisch ongeval wat het leven van zijn broer opeist. In het geval van Bill Ryder-Jones levert deze ommekeer bloedmooie songs op, welke vooral op het meesterlijke Yawn volledig tot bloei komen. Written in Music heeft een zeer open gesprek van deze ambitieuze dromer die op de vooravond van zijn solo doorbraak door de pandemie storm verzwolgen wordt en onzichtbaar in de luwte verdwijnt.

Het is een onzekere periode, de stilte wakkert zijn onderliggende paniekaanvallen opnieuw aan en als dan ook nog een relatie sneuvelt stelt Bill Ryder-Jones zich voor de keuze om zich definitief uit de muziek business terug te trekken of om het verdriet therapeutisch van zich af te schrijven. Hij kiest voor het laatste. Vanwege zijn perfectionisme duurt het opnameproces langer dan verwacht. Zelf beschouwt hij Iechyd Da als zijn meest uitgebalanceerde werk sinds A Bad Wind Blows in My Heart, zijn persoonlijke favoriet.

Iechyd Da verschijnt bijna precies zestien jaar nadat hij zijn werkzaamheden bij The Coral afsluit. Iechyd Da, we proosten met een veelvoud aan goede voornemens op het nieuwe jaar. Iechyd Da verwelkomt 2024 in dertien prachtige nummers, precies zoals we van Bill Ryder-Jones kunnen verwachten. De liedjesschrijver brengt de schoonheid van het verdriet tot leven, en is hierin nog persoonlijker dat wat men van hem gewend is. Het vreugdevolle If Tomorrow Starts Without Me lentesong legt zich bij het feit neer dat de wereld zich voor een mooie doorstart klaarmaakt. De aarde zal ook zonder de fysieke aanwezigheid van Bill Ryder-Jones doordraaien, zeker omdat zijn liedjes wel die langdurige eeuwigheidswaarde bezitten.

Dat hij veel waarde aan zijn kinderjaren hecht getuigt wel van het feit dat hij op Iechyd Da veelvoudig gebruik van een kinderkoor maakt en met het We Don’t Need Them slaapliedje het nageslacht tegen de toekomstige gevaren beschermt. Uiteindelijk ben je toch op jezelf aangewezen en vervormt de directe omgeving slechts dit beeld. De onschuld van de jeugd staat in groot contrast tot de geleefde jaren van Bill Ryder-Jones, en roept juist bij hem onbezorgde nostalgische gevoelens op. Hij teert op die kracht en buit deze liefdevol uit. Dichter bij die kern is hij nooit eerder gekomen. Mick Head van The Pale Fountains kruipt bij …And the Sea… in de vaderrol en leest in het bombastisch theatraal aangezette stuk een gedeelte uit de Ulysses roman van James Joyce voor. Zo eenvoudig simpel huiselijk kan het zijn.

Cristinha laat de zon definitief in de zee wegzinken, een vergeten parel te ruste. I Hold Something in My Hand houdt dat laatste sprankje hoop stevig vast. Loslaten is in de praktijk lastiger dan herinneringen blijven koesteren. De track beschikt de God Only Knows echo van The Beach Boys waardoor er onbewust een vraag en antwoord spel ontstaat. De gedirigeerde How Beautiful I Am pianotrack biedt troost en bevestigd nogmaals dat je na alle tegenspoed altijd in jezelf moet blijven geloven. Soulvolle slidegitaarakkoorden wentelen de song in een badje aan innemende geluidsgolven tragiek onder en mengen zich geruisloos tussen het betere latere Spiritualized geluid. Hier spreekt de liefde voor het psychedelische Jason Pierce geluid, een leermeester die hij naast zijn andere grote voorbeeld Gruff Rhys van Super Furry Animals op een gelijkwaardig voetstuk plaatst.

I Know That It’s Like This (Baby) begraaft de achterliggende romantische breuk in zacht tederheid. Na het beladen emotionele vrouwen intro volgt een coole staande bas met op de achtergrond de For What It’s Worth sampler van de Buffalo Springfield. Met backing vocals die de gedachte aan het betere Velvet Underground werk oproepen. Een perfecte wiegende basis voor het heerlijk opbouwende relaas van deze indrukwekkende verslaglegging, waar Bill Ryder-Jones alles uit de kast haalt om deze song die extra injectie aan kracht te gunnen. Sirene zuchtmeisjes verleiding, pianoballad zekerheden en vooral die kenmerkende mijmerende praatzang van de uitvoerder zelf.

Ja, Bill Ryder-Jones pakt groot uit, en schuwt hierbij tevens het magistrale The Beatles verleden niet. Hij durft zich in A Bad Wind Blows in My Heart Pt. 3 naast tekstschrijvers als John Lennon en Paul McCartney te plaatsen. Grootheden waarbij hij net uit die schaduw treedt en zijn eigen breekbare voordracht aan toevoegt. Zielenpijn in gebroken liedjes kleinkunst. Een potentiële klassieker waarmee hij zijn schrijverstalent nogmaals verzilvert. Het is een meer dan waardig vervolg op het A Bad Wind Blows in My Heart thema van de gelijknamige plaat, een sleutelsong waar hij al eerder aan refereert. Het Thankfully for Anthony sentiment is dan ook een Anthony & Owen zustertrack van datzelfde album en vult de openstaande hiaten van zijn vroegere werk op.

In het nachtelijke spirituele This Can’t Go On en verduisterend Nos Da afscheid boetseert Bill Ryder-Jones zijn sterrenhemel verder uit. Hij kneedt de tracks liefkozend beminnend tot een stevig bruikbaar fundament. De Welshman verloochent zijn afkomst nergens en behalve de Iechyd Da albumtitel en het afsluitende Nos Da goodbye song grijpt hij met de kinderstemmen opgesierde Nothing to Be Done folk overduidelijk naar zijn roots trots terug. In het verregende melancholische It’s Today Again herplaatst hij de jaren tachtig nostalgie in het identieke heden. Ergens verandert er alles, ergens blijft alles hetzelfde.