Nathalie Merchant werd, gedurende de jaren 80 tot begin jaren 90, wel de ongekroonde koningin van de alternatieve folkrock genoemd toen ze nog zangeres van zeer populaire band 10.000 Maniacs was. Vooral in thuisland Amerika verkocht de band miljoenen albums en alle vermaarde podia tot aan stadions vol, werden plat gespeeld. Vooral verrassend omdat hun muziek niet voorspelbaar was en er steeds onverwachte muzikale wegen werd gekozen. Nadat de band na vijf albums, met een unplugged album, als een soort van greatest hits, in 1993 afscheid had genomen werd met Merchant’s een solo album Tigerlily het succes van 10.000 Maniacs zelfs overtroffen. Het album verkocht alleen in Amerika in totaal meer dan 5 miljoen stuks. Na een grote tour die haar over de gehele wereld bracht besloot ze het, na jaren van intensief werken, wat rustiger aan te gaan doen. Ze wilde de tijd hebben om albums te maken en zichzelf muzikaal continue opnieuw uit te vinden. Haar tweede album Ophelia bleek daar een grandioos vervolg op. De rijke popsongs bleken een prima basis voor haar liveshows, waarvan Live In Concert een prima inzicht was. Met het daarop volgende album Motherland verzette Merchant de al licht naar een folk koers. Een koers die ze met het daarop volgende The House Carpenter’s Daughter uit 2003 briljant voortzette. En daarna werd het stil……Tot afgelopen najaar, toen ze verrassend optrad op de laatste editie van Crossing Border en er een nieuw album werd aangekondigd voor eind februari 2010.

WiM: Fijn om je weer terug in Nederland te zien..
(..lacht..) …dank je wel! In hetzelfde jaar dat mijn laatste album The House Carpenter’s Daughter uitkwam werd mijn dochter geboren en ik vond het een mooi moment om even afstand te nemen van de muziekbizz. Ik stortte me even helemaal op het gezinsleven en had zo de prachtige kans mijn dochter op te zien opgroeien. Ik was bang dat ik als oudere moeder alle mooie dingen zou gaan missen en heb er flink de tijd voor genomen. Het was een puur genot! Vooral om geen druk te voelen om iets te moeten doen, een tour of een album maken. Natuurlijk ben ik wel muziek bezig gebleven, het bloed kruipt natuurlijk waar het niet gaan kan en het bleek tevens een geweldige ontspanner. Ik schreef muziek voor theater en documentaires en film. Een erg fijne manier om me ook muzikaal weer te verdiepen.

WiM: Tijdens je ‘afwezigheid’ tekende je wel weer een ‘gewone’ platendeal nadat je, je laatste album zelf uitbracht.
Zoals je weet bracht ik na het verlopen van mijn contract met Elektra, waar ik jarenlang zowel solo als eerder al met 10.000 Maniacs albums uitbracht, mijn laatste album The House Carpenter’s Daughter via mijn zelf opgerichte Myth America. Iets wat me op dat moment en heel verstandige keuze leek. Maar het bleek een enorme klus om alles georganiseerd te krijgen qua distributie en promotie. Vrijwel onoverzichtelijk en veel meer werk dan ik had verwacht. Ik was dan wel omringd door geweldige mensen maar om dat allemaal nog een keer te doen….nou nee. Ik heb Nonesuch altijd een label gevonden wat zijn/haar nek uitsteekt en ik vond me daar perfect in passen.

WiM: En een label met smaak van de ouderwetse soort..
Als een van de weinige platenlabels gaat het bij hen puur om de kwaliteit van de muziek en niet alleen om het geld wat er mee verdient kan worden. Daarnaast ken ik Robert Hurwitz, directeur van Nonesuch al heel lang en heb ik veel vertrouwen in de manier waarop hij met zijn artiesten omgaat.

WiM: Ik heb altijd begrepen dat jij platenmaatschappijen niet echt vertrouwde, het liefst het heft in eigen hand nam.
(..lacht..) dat klopt wel. Vanaf mijn eerste solo album wilde ik de opnamekosten zelf betalen. Ik zag om me heen, en had dat ook bij 10.000 Maniacs ervaren dat er enorme budgetten werden uitgetrokken voor veel te dure studio’s zodat er wel heel erg veel albums verkocht moesten worden wilde je er zelf nog wat aan over kunnen houden. Daartussen waren de kosten die platenmaatschappijen in rekening brachten voor artiesten vaak slecht te overzien. Ik wilde overzicht en besloot mijn zaken dus zelf te regelen en dat ben ik blijven doen. Ook bij Nonesuch heb ik dat zo geregeld. Het houdt het hoofd schoon van negatieve signalen of afleidingen die het muziek maken in de weg kunnen zitten.

WiM: Ik heb begrepen dat je nieuwe album Leave Your Sleep in eerste instantie een kinderliedjes album zou worden?
Dat klopt helemaal… Het album wilde ik maken voor mijn dochtertje. Ik begon met muziek te maken op kinderrijmpjes die ik van door mij geliefde schrijvers had verzameld. Maar gedurende het proces van schrijven ontdekte ik steeds meer mooie poëzie die meer volwassen, vergeef me het woord, klonken en een andere opzet voor het album ontstond spontaan.

WiM: Je hebt altijd veel met de Amerikaanse literatuur gehad.. een van de meest vermaarde 10.000 Maniacs songs was Jack Kerouac
Dat klopt…ik ben altijd een groot lezer geweest en boekenverzamelaar geweest. De beatgeneratie met Kerouac, Burroughs en Ginsberg is van zeer wezenlijke invloed geweest op alle goede muziek die er gedurende de jaren 60/70 en 80 in Amerika werd gemaakt. Nu mijn muziek de laatste jaren nog meer een ontdekkingstocht is geworden naar de oorsprong van de traditionele muziek vind ik het ook te gek om te zoeken naar oude poëzie uit de oude tijd. Er is zoveel meer moois gemaakt dan de klassiekers als Walt Whitman, die de meeste Amerikanen alleen lijken te kennen. Voor het nieuwe album heb ik geput uit het werk van voor het grote publiek niet erg bekende schrijvers als de al lang geleden overleden Albert Bigelow Paine en Arthur Mary. Schrijvers die reeds begin vorige eeuw het leven lieten. Daarnaast heb ik dan ook muziek onder gedichten van bijvoorbeeld e.e. Cummings en Ogden Nash gezet, schrijvers die wereldwijd een heldenstatus hebben.

WiM: Sinds je tweede solo album lijk je voor elke song steeds weer voor andere muzikanten en instrumenten te kiezen…
Het klinkt een beetje verknipt maar het klopt wel. Bij mijn tweede album Ophelia dacht ik dat het werken met een steeds wisselende muzikantengroep, vaak ook nog jong en puur, erg goed zou werken en dat klopte. Live is dat natuurlijk altijd moeilijker geweest dus daar pas ik me wel op aan en neem ik alleen maar de allerbest muzikanten mee (..lacht..). Maar ik vind dat elke song zijn eigen sfeer en feel moet hebben. Natuurlijk heb je bij het opnemen van een album altijd een aantal vaste muzikanten waar je graag en veel mee werkt maar ik hou me altijd open voor andersoortige arrangementen die ontstaan in het proces van opnemen.

WiM: Je bent van de folkrock nu echt in de folk aanbeland…
Ik heb gewoon een groot zwak voor de traditionele muziek die uit dit land maar ook uit Engeland komt. Zeg maar de Keltische sfeer. Niet dat quasi zweverige maar de pure kracht en emotie die daarvan uitgaat. Daarnaast zijn in de traditionele muziek de instrumenten vaak erg karakteristiek van klank. Vanaf het eerste moment dat ik muziek ben gaan maken ben ik op zoek geweest naar de meest pure vorm. Wat mij ook zo aanspreekt in de folk is dat de melodieën die ze hebben vaak door repeteren zo sterk zijn. Dat idee heb ik ook in mijn eigen songschrijven opgenomen. Ik ben ook blij dat het Amerikaanse publiek juist door de opening die de soundtrack van O Brother Where Art Thou ze bood meer in traditionele muziek geïnteresseerd zijn geraakt.

WiM: Elk album een stukje verder terug in de tijd?
Nu je het zo zegt lijkt dat wel zo, maar het ontstaat organisch. Het heeft gewoon met interesseveranderingen te maken. En ik ben iemand die als zij ergens induikt en gelijk alles wil weten wat ermee te maken heeft. Daarnaast heb ik een enorme honger naar wat ik muzikaal nog allemaal meer kan. Voor dit nieuwe album had ik zoveel ideeën dat het opnameproces maar bleef voortduren. Met veel verschillende muzikanten, veel verschillende instrumenten en verschillende opname locaties. Het is een proces van opnemen geweest wat ruim 2 jaar in beslag heeft genomen. Maar er zijn nu zoveel songs opgenomen dat er een enkele en een dubbele editie van Leave Your Sleep kunnen worden uitgebracht. Met de dubbele editie zijn we nu volop bezig trouwens. Het wordt een dik boekwerk met prachtige foto’s van de schrijvers, een mooi verhaal erbij en de 2 CD’s. Ik ben blij dat ik met Nonesuch dit droomverhaal kan gaan waarmaken.