×

Interview

20 april 2023

De glorieuze terugkeer van Natalie Merchant

Geschreven door: Dick Hovenga

Label: Nonesuch Records

Met haar nieuwe album Keep Your Courage heeft de New Yorkse zangeres/songschrijver Natalie Merchant een nieuw meesterwerk aan haar al zo rijke oeuvre toegevoegd. Een album vol songs zo divers als vol emotie zoals je ze alleen maar door de echt heel groten binnen de muziek worden gemaakt. En steeds weer met die uit duizenden herkenbare prachtstem gezongen. Ze kwam naar Europa om niet alleen over haar nieuwe album te praten maar tevens een stevige Europese tour in het najaar aan te kondigen. Wij schoven maar al te graag even aan. Ook in de wetenschap dat een gesprek met Merchant nooit loopt zoals je verwacht.

‘Het blijft toch raar dat je eigenlijk altijd op je debuutalbum wordt afgerekend’ zegt ze als we haar complimenteren met haar nieuwe album. ‘Nou ja, afgerekend is misschien een wat zwaar woord. Maar je debuut wordt altijd als referentie gehouden en al helemaal als dat zo succesvol was. Mijn solodebuut Tigerlily verkocht alleen in Amerika al het ongelooflijke aantal van 5 miljoen stuks maar het voelde na mijn vertrek uit 10.000 Maniacs (één van de meest belangrijke en succesvolle Amerikaanse bands van de jaren negentig) juist ook als het begin van iets nieuws. Hoewel je het idee hebt dat je als songschrijver steeds gerijpter wordt door de ervaringen in het leven en het feit dat je al veel songs hebt geschreven. En dus eigenlijk met elk album ook een rijkere collectie songs hebt geschreven die los van je debuut op waarde zou moeten worden geschat’.

‘Maar misschien heb je als songschrijver daar een geheel ander gevoel over dan als luisteraar. Je hoopt dat je publiek met je meegroeit met je platen. Ik vond mijn vorige collectie songs (het gelijknamige Natalie Merchant album uit 2014) een heel mooie maar het album viel volledig weg in het grote aanbod’. Om de kwaliteit van de songs op dat album even wat kracht bij te zetten zingt ze een strofen van een paar van de bekende songs. Wat een groot genot die stem zo dichtbij te horen. Nog niets aan kracht en emotie ingeboet. ‘Vandaar dat ik er nu maar even een perstour bij doe (..lacht..) en natuurlijk omdat ik ontzettend trots ben op het nieuwe album. Ik vind het een collectie songs waarin alles te vinden is wat mij als zangeres en songschrijver gemaakt heeft wie ik nu ben’.

‘Veel van mijn songs zijn beïnvloed door folk en traditionals en alles wat daaruit voorgekomen is’ vertelt Merchant als we haar vragen naar haar invloeden. ‘Ik ben ook een groot liefhebber van soul en gospel. De manier waarop de teksten van gospelsongs worden herhaald en steeds aan kracht winnen is zo bijzonder’. Om haar tekst te bevestigen zingt ze een aantal voorbeelden (!!). Ik probeer die nieuwe gospelgolf goed te volgen. Platenlabel Luaka Bop, van mijn vrienden David Byrne en Yale Evelev, brengt momenteel heel mooie oude gospelalbums uit die anders verloren zouden gaan, zoals de Staples Jr Singers. Ik ben er dol op. Tevens zijn mijn songs altijd gevoed door de literatuur. Natuurlijk de Amerikaanse klassiekers waar ik mee opgevoed ben maar ook andere internationale klassiekers. De manier waarop sommige schrijvers hun teksten vorm geven daar kan ik zo jaloers op zijn’.

‘Zowel de beatpoets als Walt Whitman, ik kan er maar geen genoeg van krijgen. De teksten van Keep Your Courage werden geschreven tijdens de pandemie terwijl ik alleen met mijn dochter was. Dus zonder mannelijk gezelschap waar ik wel steeds vaker naar verlangde. Het waren perioden van introspectie waarin ik ook nog eens heel erg ziek werd, zelfs zo erg dat ik moest gaan nadenken over wat er na mijn leven moest gaan gebeuren. Het grote thema van het album is uiteindelijk de liefde, de onoverwinnelijke liefde. Daarnaast zijn deze tijden vooral ingesteld op snelheid in alles. Ik hoop echt dat ik met mijn muziek iets van vertraging kan brengen, dat mensen echt gaan zitten om mijn songs op zich in te laten werken. Zo heb ik de plaat ook echt opgenomen. Natuurlijk eerst zelf achter de piano geschreven daarna met mijn favoriete muzikanten en vocalisten opgenomen en nu wordt het tijd ze echt met het publiek te gaan delen’.

‘Ik ben zo ontzettend blij met mijn onafhankelijkheid’ gaat ze verder. ‘Nadat ik uit 10.000 Maniacs stapte wilde ik volledige creatieve onafhankelijkheid en heb mijn eerste album dan ook geheel met eigen geld en onder eigen condities gemaakt. Pas toen alles klaar was heb ik het in de machinerie van een groter platenlabel (Elektra) gegeven om het internationaal uit te kunnen brengen. En toen het zo’n succes werd wist ik dat ik dit een volgende keer zou doen. Alle financiële consequenties en verantwoordelijkheden liggen dus bij mij hoe groot ik ook wil uitpakken zoals met 135 muzikanten (!!!) op mijn album Leave Your Sleep (2010) en aan de andere kant komen ook alle financiën naar mij toe als het goed gaat. Ondertussen breng ik nu al jaren mijn platen uit via het New Yorkse Nonesuch Records (een onderdeel van Warner Music) wat een echt muzikantenlabel is en daar zit ik dus uitstekend op mijn plek. Daar werken mensen die je echt willen helpen en je muziek snappen. Daarnaast, een extra voordeel als je zelf je platen financiert is dat er dus ook geen extra partij zit tussen datgene wat streaming geluisterd wordt. Niet dat dat een vetpot is maar toch….’.

We krijgen het over de jaren tussen albums die wel steeds langer lijkt te worden. ‘In de jaren met 10.000 Maniacs en mijn eerste solo jaren ben ik ontzettend veel onderweg geweest en ik besloot dat toen mijn dochter wat ouder werd ik haar jeugd en schooljaren heel bewust mee wilde maken. Ook omdat ik dat grotendeels alleen moest doen. De afgelopen jaren heb ik dus heel veel geholpen in school en ben ook vrijwilligers voor vaak wel 4 dagen geweest in de Hudson Valley Head Start een plek waar kinderen van ouders met een laag inkomen terecht kunnen. Een zeer waardevol project waar ik mijzelf met hart en ziel ingegooid heb en waar de waardering van kinderen in ongefilterd naar je terugkomt. Ik ben dol op kinderen, zou er mijn leven volledig aan kunnen wijden, en op hun puurheid. En omdat ik nu eenmaal uit de muziek afkomstig ben kon ik het natuurlijk ook niet laten mijn gitaar naar de school mee te nemen en voor de schoolmusical wat songs te schrijven (tegelijk ook de aula met een nieuwe geluidsinstallatie te ‘verwennen’ zodat alles ook echt goed klonk’.

‘Muziek is zo ontzettend belangrijk voor kinderen, net zoals lezen en dat lijkt op één of andere manier altijd het eerste waar op bezuinigd wordt. Of dat er door religieuze organisaties bepaalde boeken uit de collectie moet, zoals nu ook op bepaalde plekken in Amerika gebeurd. Zoals je weet ben ik altijd politiek geïnteresseerd en bezig geweest en met de jaren wordt ik alleen maar triester van het beleid wat er politiek gevoerd wordt. Ik vind het zo ontzettend triest om altijd weer over die ‘schoolshootings’ te horen (ze wordt emotioneel…) zoals dit afgelopen weekend weer. Zo bizar dat onze scholen niet meer veilig zijn omdat de lobby rondom wapens zo ontzettend groot is. Het geld creëert een zieke wereld. Het verhaal van de wereld en alles wat er gebeurt is gewoon te groot om te bevatten maar het is heel belangrijk daar wel over na te blijven denken. Een onafhankelijke mening over te hebben en te behouden. Ik hoop dat mijn muziek wat rust bij de mensen brengt en wat retrospectie of gewoonweg een moment om je even te verliezen. Vandaar dat ik ook weer op tour ga. Ik kan niet wachten om de nieuwe songs met het publiek te delen’.