×

Concert

18 juni 2023

Vooral grijze postpunkkleuren bij The Chameleons in Enschede

Geschreven door: Leon Pouwels

Setlist

  1. Paper Tigers
  2. A Person Isn't Safe Anywhere These Days
  3. Here Today
  4. Monkeyland
  5. Up the Down Escalator
  6. Singing Rule Britannia (While the Walls Close In)
  7. Soul in Isolation
  8. Home Is Where the Heart Is
  9. Swamp Thing
  10. Second Skin

Terwijl aan de andere kant van Enschede het voetbalgeweld behoorlijk uit de klauwen loopt, wachten voor het Metropool nietsvermoedende oldschool postpunk wavers geduldig tot de deuren van de Hertog Jan zaal zich openen. Het publiek bestaat grotendeels uit ruim vijftigers die met de Script of the Bridge plaat opgroeien. Het maatschappelijk sociale geweten van 1983. Die nostalgische heldenstatus van The Chameleons blijft onschendbaar, integer en puur. Een gekoesterde plaat, welke met terugwerkende kracht terecht tot monumentale klassieker geëtiketteerd wordt. De Britse onvrede verzet zich tegen het naderende Big Brother Is Watching You regime. Mark Burgess staat loodrecht tegenover luchtkastelen bouwende vredestichters als Jim Kerr en Bono.

Hij heeft raakvlakken met beroepsanarchist Justin Sullivan van New Model Army, die ook net niet met de eerste lichting postpunkers meeliften, maar wel sterk het No Future punk idealisme uitdragen. Als voorprogramma openen de industrial gothic romantici van het Belgische The Arch met hun donkere cyber cowboyhoeden Fields of the Nephilim look de avond. Ook zeker geen onbekende naam in dit genre. Frontman CUVG oogt gemeen duister en richt zijn doordringende blik op de eerste rijen van het publiek. Als hij de band na een tweetal nummers introduceert, blijkt dat achter die demonische uitstraling een amicale charmeur zich schuilhoudt. De zanger poseert netjes tussen de nummers door voor de zorgvuldig gekozen fotomomenten en bedankt regelmatig het publiek voor de gemeende support. Vergeet niet dat deze coldwave rockers al vanaf 1986 actief zijn, en dat een groot gedeelte van het aanwezige Duitse publiek voor deze band een kaartje kopen, daar leeft die subbeweging nog meer dan in Nederland.

Na de Edge Sessions (Live From The Edge) release en de aansluitende Amerikaanse tournee met de zwartduistere collega’s van Theatre of Hate en The Mission zijn The Chameleons weer helemaal terug aan het front. Ze vieren het ditmaal met de Anything Mean? Basically. 35th Anniversary veldtocht, waarmee ze dus onder andere Enschede bezoeken. Gelukkig is de aandacht gelijkmatig over de drie jaren tachtig platen Script of the Bridge, What Does Anything Mean ? Basically en Strange Times verdeeld. De opzet is om een memorabele greatest hits beleving te presenteren, een prachtige opzet, alleen loopt het in de praktijk anders. Een vreemde avond, waarbij miscommunicatie een zwart rouwrandje over een veel te korte set signeert, en welke hierdoor de specifieke nadruk vooral op het onovertroffen Script of the Bridge debuut legt. Niks mis mee, deze mogen ze gerust helemaal integraal spelen.

Prima, voor mij blijft Script From The Bridge hoe dan ook de klassieker van de zwartgallige emo postpunkrockers uit Manchester. Wat een wereldplaat is dat toch, de lyrics klinken nergens gedateerd. Sterker nog, de geloofwaardige thematisch kern ligt zeer dicht bij het hedendaagse 2023. Muzikaal gezien is dat wel een issue. Ze lossen dit eenvoudig op en infiltreren er een hedendaagse rocksound overheen. Het kost mij amper moeite om het confronterende Soul in Isolation in de pandemie ellende te herplaatsen. Daar staat de wereld op dit moment. Ze verwijzen hierin letterlijk naar de Eleanor Rigby eenzaamheid waarbij ze tevens het wrange apocalyptische The End van The Doors aanhalen.

De band kampt vanwege de dienstweigerende versterkers met de nodige opstartproblemen (iets wat ik de laatste tijd regelmatig bij concerten meemaak), maar daarna gaat het heerlijk ongenuanceerd los. Zoals gewoonlijk trappen ze de avond met het dromerige Paper Tigers af welke tegenwoordig vooral een stevig passende rockinjectie behandeling krijgt. Deze song is oorspronkelijk een reactie op de arrogante sterallure houding van gemakzuchtige nonchalante muzikanten die veel te laat komen opdagen en amper tijd voor een soundcheck nemen. Soms moet je het selfmade ego ergens anders parkeren, en er in ieder geval het publiek niet mee vervelen.

Vervolgens volgt de nog steeds actuele indrukwekkende A Person Isn’t Safe Anywhere These Days anti oorlogssong. Vervang de kranten door het nog parasiterende sociale media, waardoor deze problematiek nog dichterbij komt, waarna ze Here Today inzetten. I read the news today, oh boy, deze track handelt over de moord op John Lennon. Mark Burgess is terecht nog net zo gemeend sarcastisch gefrustreerd als in 1983, en die kritische houding heeft niks aan kracht ingeboet. Dit boegbeeld staat hoe dan ook niet als een grote optimist bekend, en aan zijn wantrouwende negativisme is weinig veranderd. Dat siert hem ook wel, ik hou van die oprechte militante antihouding. Hoe meer onvrede, hoe harder hij zijn best doet om het gelijk te halen.

Het is echt een kick om de oude rockers zo in vorm te horen. Dezelfde moegestreden leegte, we zijn niets meer dan nietszeggende volgzame Up The Down Escalator lammetjes. Wat een genot om mijn persoonlijke favoriet van The Chameleons van zo dichtbij te ervaren, voor mij het onovertroffen The Chameleons nummer. The Chameleons spelen loeihard, een mooi gebaar, waarmee ze de achterste rijen van de zaal bereiken, al geeft het vooral vooraan een oorverdovend nazuizend effect. Op dat punt hoor je een band in bloedvorm, die met volle sterke overtuiging elk daadkrachtig woord met nog evenveel overtuigingskracht als jaren geleden brengt.

Tekstueel staan ze volledig in het nu, de vooruitziende profetische blik van Mark Burgess is halverwege de jaren tachtig al een doemscenario, waarvan we tegenwoordig de vervelende erfenis delen. Het nu staat centraal, zoals hij het zelf verwoordt, het verleden is geweest en de toekomst bestaat niet. Wijze woorden waar ik mij volledig in kan vinden, al legt hij drastisch rechtlijnig bij het afsluitende Second Skin de nadruk heel sterk op de walgende irritaties die het veelvoudige concert fotograferen bij hem oproepen. Dit is echter wel een deel van het tijdsbeeld anno 2023, men legt die momenten voor zichzelf op camera vast. Deze woorden drukken mij echter wel op de feiten, en de smartphone verdwijnt dan ook netjes in mijn broekzak.

In die afsluitende minuten van Second Skin echoot Invisible Sun van The Police door, een grimmig slotakkoord. De felverlichte zonnestralen doven en het publiek begrijpt dat er geen toegift in zit. De gedesillusioneerd toeschouwers schreeuwen The Chameleons juichend het podium op, maar concluderen al snel dat het voorbij is. Mark Burgess smeekt er nog om, maar vanwege het strenge managementbeleid van de zaal is dit helaas niet mogelijk. Er ontbreken blijkbaar vergunningen om na 23:15 uur door te spelen, waardoor er zelfs geen ruimte voor een schrale troost van een tweetal bonustracks is. Zeer pijnlijk, het moet zo zijn.

Achteraf gezien is Second Skin misschien wel de meest perfecte afsluiter, op het moment supreme voelt het toch anders. Mark Burgess betreurt dit tevens en vermeldt in een latere reactie dat het beslist niet de opzet is om het betalende volk een halve show voor te schotelen. Vergeet niet dat hij en gitarist Reg Smithies al aardig op leeftijd zijn, en het liefste vroeg in de avond spelen. De dag daarna revancheren ze zich sterk in Hoofddorp, en trakteren ze de aanwezigen op een geweldige volledige show, zoals we ook van The Chameleons gewend zijn.

Setlist

  1. Paper Tigers
  2. A Person Isn't Safe Anywhere These Days
  3. Here Today
  4. Monkeyland
  5. Up the Down Escalator
  6. Singing Rule Britannia (While the Walls Close In)
  7. Soul in Isolation
  8. Home Is Where the Heart Is
  9. Swamp Thing
  10. Second Skin