Als de jaren tachtig ingeluid worden staat Groot Brittannië aan de rand van de afrond. De No Future waarschuwing leidt niet tot een wederopstanding van het in verval geraakte koninkrijk. Werkeloosheid, het wantrouwen in een wankelende hard optredende regering, en armoede heersen. De opgefokte punk boosheid zakt in een modderpoel aan verraad, angst en machteloosheid weg. Uit die aardedonkere bittere kern staan zwartgallige romantici op die vals optimisme, confronterende realiteitswaanzin en sprankjes hoop met elkaar verenigen. Mark Burgess is een van de wanhopige zielen welke de noodzaak voelt om als spreekbuis van een verloren generatie op te treden. In 1981 is de geboorte van het uit Middleton afkomstige The Chameleons een feit.

Veertig jaar later… Dezelfde onvrede, dezelfde strijd, hetzelfde overheidswantrouwen. De zoveelste The Chameleons reïncarnatie, dit keer met de uit het oog verloren kerngitarist Reg Smithies en drummer Stephen Rice die de in 2017 overleden John Lever vervangt. Gitarist Dave Fielding verdwijnt in 2003 uit beeld en zijn rol neemt Chris Oliver in 2021 over. In deze samenstelling proeft men voorzichtig van elkaars kwaliteiten, de Edge Sessions (Live From The Edge) als prachtig majestueus resultaat. De Amerikaanse tournee samen met de doemdenkers van The Mission en Theatre of Hate is vanwege het gebrek aan nieuw materiaal een mooie gelegenheid om deze opnames in herziende vorm via Metropolis Records op de markt te brengen.

Mark Burgess is absoluut niet door de tijd ingehaald. Zijn neerslachtige diepe stem klinkt nog net zo verbazend identiek als in de jaren tachtig. Hij speelt met de tijdsgeest en voegt schaamteloos fragmenten van collegiale geestverwanten in zijn voordracht toe. Een mooi eerbetoon, respectvol en puur. A Person Isn’t Safe Anywhere These Days stamt van het hooggewaardeerde Script of the Bridge debuut. Net als het in tragiek vergaande The Sound (From the Lions Mouth) en het de net zo geweldige tweede van The Comsat Angels, Sleep No More krijgt deze plaat jaren later pas die monumentale tijdloze erkenning toegedeeld. Op Edge Sessions (Live From The Edge) staan kernsongs van de drie-eenheid Script of the Bridge, What Does Anything Mean? Basically en Strange Times centraal, aangevuld met recenter materiaal.

Het bloedrode A Person Isn’t Safe Anywhere These Days is de claustrofobische angst voor de koortsige buitenwereld. Geldjagers die puur voor zelfgenot op moordende stroopjacht gaan. In het verleden was Mark Burgess de stille A Clockwork Orange observator, ondertussen behoort hij zelf tot de kwetsbare vergrijzende doelgroep. Nog net zo schrijnend vertolkt als jaren geleden, nog steeds die misselijkmakende nare nasmaak. De bas en drums huppelen hier in een onschuldige niets aan de hand ooggetuige positie doorheen, niet achterom kijkend, strak en onverschillig de veiligheid zoekend.

In het van What Does Anything Mean? Basically afkomstige Return of the Roughnecks verzet Mark Burgess zich tegen de kapitalistische yuppie positie van de regerende grootmachten. Zwaar actueel en vanwege de ambtswoningfeestjes bij premier Boris Johnson thuis, waar men spottend laconiek met de coronaregels omgaat, onherroepelijk in het heden te herplaatsen. Ook het gelijktijdig opgenomen Singing Rule Britannia (As The Walls Close In) is tot de verstikkende pandemie isolementgekte te herleiden. De iconische Joy Division invloed krijgt een pakkend eerbetoon in de geleende Transmission zinsdelen. En zo hoort het ook, zonder Joy Division klinken The Chameleons totaal anders, of hebben ze zelfs geen bestaansrecht.

Soul In Isolation komt dan wel van Strange Times af, maar heeft diezelfde problematiek. Geen waardig stemrecht, mond gesnoerd in deprimerend suïcidale verdriet gevangen. Dolende schizofrene zielen, fluisterend in het donker. The Chameleons pakken destructief uit, de gitaardroomlandschappen vernietigend elimineren. Verdwalend in de The End Apocalyps van een manische onder invloed zijnde Jim Morrison en de Eleanor Rigby neerslachtigheid van The Beatles.

De nietszeggendheid en leegte van de moegestreden Up The Down Escalator volgelingen. Met de roltrap massaal de afgrond in, terwijl een enkeling in tegengestelde richting de top beklimt. En toch zit er zoveel hoop en optimisme in die barricade bestormende eendracht van Mark Burgess die vocaal als een enkele stem het volk toezingt. Zoveel herkenning, zoveel diepgang, en nog net zo overtuigend als rond de Script of the Bridge release. Het tevens van Script of the Bridge afkomstige Second Skin is bangelijk profetisch. De vooravond dat de wereld tot stilstand komt. Nog eventjes in egocentrisch zelfbelang een laatste geheime ontmoeting om vervolgens de nachtelijke Invisible Sun (The Police) schaduwen te verwelkomen.

Het semi akoestische Anyone Alive stamt van net na de eeuwwisseling, en dat hoor je in de van Why Call It Anything afkomstige track terug. Toch legt The Chameleons hier vakkundig een retrobehandeling overheen, waardoor het authentieker jaren tachtig dan de oorspronkelijke versie klinkt. Sycophants en Heaven is recent ChameleonsVox werk en voegt stukken minder toe. Flirten met stemvervormers, elektronica en industrial. Een andere band met een ander geluid. Het zijn verstorende factoren die abrupt een einde aan die gemoedstemmige nostalgische wereld maken.

Ever After is waardig Strange Times materiaal (man, wat waren ze toch goed op die eerste drie platen!) en prima afsluitend, maar in principe niet meer dan een veredelde bonustrack. Misschien zijn die laatste drie Anyone Alive nummers noodzakelijk om de spirit terug te vinden. Ze halen niet het niveau van dat geweldige eerdere zestal. Met klassiekers als Swamp Thing, Monkeyland, Don’t Fall en zelfs Perfume Garden op naam, zit er gewoon nog meer in.