McCaslin excelleert opnieuw met Metropole in Viersen
Setlist
- What About The Body
- Break The Bond
- Warszawa
- Swinging Back To You
- Club Kidd
- New Kindness
- Ey Of The Beholder
- Fast Future
- Look Back in Anger
Net over de grens bij Venlo beleven we de 33ste editie van het Internationales Jazz Festival Viersen op 20 en 21 september, opnieuw in de sfeervolle Festhalle in deze kleine, maar mooie stad net te noorden van Mönchengladbach. Waar een kleine stad groot in kan zijn bewijzen ze in Viersen. Het festival is sinds enkele jaren geheel in productie bij de Kulturabteilung van de gemeente. Waar vind je dat? Een gemeente die niet alleen subsidie verstrekt voor zo’n mooi evenement, maar het ook zelf organiseert. Het festival is ruim dertig jaar geleden geïnitieerd door de uit Viersen afkomstige en in 2018 overleden bassist Ali Haurand. Na jarenlange intensieve samenwerking met de WDR, met vele optredens van de WDR Big Band, staat Jazz Festival Viersen nu meer op eigen benen, maar weten ze nog steeds grote namen te strikken, waaronder dit jaar Donny McCaslin en trio met het Metropole Orkest. En daarom wordt het festival ook officieel geopend door Burgemeister Sabine Annemüller. Viersen heeft iets met jazz. Niet alleen Ali Haurand is geboren, maar ook de in Duitsland ongekend populaire trompettist Till Brönner.
Op vrijdagavond 20 september starten we in de grote zaal van de Festhalle met de Zwitserse alpenhoorn-speelster en zangeres Eliana Burki. Ze wordt beschouwd als één van de best getalenteerde bespelers van de alpenhoorn in de wereld en introduceerde het begrip “Funky Wsiss Alphorn” voor het gebruik van dit traditionele instrument – dat wij voornamelijk kennen van romantische plaatjes in alpenweiden – in funk-, pop en jazzsongs. Je moet er maar opkomen: een trio met de bezetting alpenhoorn, gitaar en drums! Respectievelijk bespeeld door Burki, Christian Winiker en Jwan Steiner. Burki is een veelzijdige en creatieve persoonlijkheid, die zich naast haar artistieke carrière ook nog eens inzet voor het wel en wee van haar medemensen. Zo geeft ze muziek en ademhalingstherapie aan kinderen die leiden aan fibrose in de bekende astmakliniek in Davos en geeft ze ook yogalessen gebaseerd op klanktherapie.
In de Festhalle in Viersen maakt ze indruk met haar trio. Een wonderlijke combinatie om te horen en te zien. De immens grote hoorns nemen veel plaats in op het podium. De frisse composities zijn een wereldreis, met niet alleen invloeden uit de alpen, maar we horen Afrikaanse en Oriëntaalse inwerking op haar stukken. Ze neemt de tijd om over haar composities in instrumenten te vertellen. Eén van de aplenhoorns, gemaakt van carbon, is voorzien van koperen voorstuk met kleppen, in samenwerking met de Texaanse instrumentenmaker Jim Patterson ontwikkeld en omgedoopt tot de “Burki-Horn” en staat te boek als de enige chromatische alpenhoorn in de wereld. Daarnaast heeft ze een exemplaar waarbij de buis – ook van carbon – in de vorm van een grote saxofoon is geconstrueerd. De diepe en soms donkere klanken combineren uitstekend met de beats van Steiner en het snelle en frisse snarenwerk van Winiker. Een caleidoscoop van sferen passeert de revue met heerlijke folk, funk en jazz. Ze speelt onder andere nummers van haar album Arcadia dat live veel indrukwekkender klinkt dan op het album.
In de kleine zaal treffen we op de eerste festivalavond percussionist Alexej Gerassimez, die dit jaar artist in residence is in Viersen. Op de vrijdagavond geeft hij drie optredens in wisselende bezettingen. Gerassimez is geboren in Essen in 1987 en is zeer veelzijdig en talentvol. Hij bespeelt diverse percussie instrumenten en beweegt zich in verschillende genres van klassiek, moderne geïmproviseerde en minimalistische muziek en jazz. Hij werkte met verschillende symfonieorkesten, waaronder in Hamburg bij de opening van de opening van de Elbphilharmonie. Sinds 2017 is hij verbonden aan het conservatorium van München. De eerste set van het drieluik als artist in residence speelt hij met collega percussionisten David Friedman en Julius Heise. Zoals de compositie Beyond Dreams van Friedman op vibrafoon en marimba. Een mystiek klankspel, spiritueel van aard, waar je inderdaad beyond dreams kunt weg mijmeren. Samen met Heise op de grote trom bespeelt Gerassimez later één enkele snaartorm en laat hij zien met hoe weinig middelen je een enorm klank- en ritme spel kunt voortbrengen, heel knap.
De tweede set bestaat uit een duo. Gerassimez heeft daartoe pianist Omer Klein uitgenodigd die vorig jaar nog artist in residence was in Viersen. Gerassimez bespeelt bij deze set zowel vibrafoon als marimba en afwisselend worden er composities gespeeld van Gerassimez en Klein. Ze starten met het stuk Piazonore, dat Gerassimez begon als een arrangement van Libertango van Astor Piazzolla, maar waarin hij uiteindelijk met de hulp van Omer Klein zoveel eigen interpretaties en aanvullingen schreef dat het werd omgedoopt tot dit nummer. Een geweldig stuk waarin je nog duidelijk de stempel van Piazzolla hoort. Ook prachtig zijn de arrangementen afkomstig van het album Radio Mediteran van Klein. Zoals de nummers Our Sea, een ode aan de Middellandse Zee en het titelnummer Radio Mediteran. Beide stukken zijn geheel opnieuw gearrangeerd voor piano, vibrafoon en marimba en klinken met deze nieuwe klankkleuren heel mooi. Er worden ook nog nieuwe stukken ten gehore gebracht met Spiraton en Afreeim. Met het laatste nummer heeft het publiek zowel de eerste als laatste wereldprimeur, zo legt Gerassimez uit, want Afreeim staat voor a free improvisation. Gerassimez en Klein zijn in gesprek met elkaar om te komen tot een duo-album. We zijn benieuwd!
We sluiten de eerste avond in Viersen af met de Amerikaanse vocalist en saxofonist Curtis Stigers en band. Stigers had begin jaren ’90 een wereldhit met I Won der Why en werket onder anderen samen met Elton John, Eric Clapton en Joe Cocker. Hij heeft een fris stemgeluid dat een beetje het midden houdt tussen dat van Kurt Elling en Frank Sinatra. Van de laatste grootmeester zingt hij ook eigen interpretaties die ook te vinden zijn op het live album dat Stigers opnam met de Danish Radio Big Band in 2017 met de titel One More For The Road. In Viersen staat hij met zijn eigen trio en dat betekent een lekkere afsluiter op deze nazomerse avond.
Op de tweede avond is er wederom een veelzijdig programma met onder andere Jin Jim, een band waarin een hoofdrol is weggelegd voor de in Peru geboren dwarsfluitist Daniel Manrique-Smith. De muziek doet een beetje denken aan tijden van weleer waarbij de dwarsfluit eveneens een hoofdrol had. We denken aan Focus met Thijs van Leer en Flairck. Progressieve folk, rock, jazz, zo ook is het werk van deze formatie te bestempelen.
In de kleine zaal zijn we getuige van een mix van cabaret en jazz met de uiterst humoristische tuba speler Andreas Martin Hofmeir. Hofmeir is in 1978 in München geboren en is leraar aan het conservatorium van Salzburg. Hij is een zeer veelzijdige artiest, tubaspeler zowel in de klassieke als moderne muziek, hij is cabaretier, auteur en showmaster. Met zijn band die bestaat uit André Schwager op piano, Jay Lateef op drums en Andreas Kurz brengt Hofmeir een Brazilian Night met Braziliaanse Liefdesliederen o.a. uit de traditie van de Choro. Lekkere toegankelijke muziek, waarbij uiteraard de tuba als leading instrument voor het thema zeer opvallend is. Maar het is vooral de absurde en droge humor, verpakt in de act, die het meeste opvalt en het optreden op momenten hilarisch maakt. “En het volgende Braziliaanse liefdeslied komt uit Hongarije” om één van de maffe uitspraken van Hofmeir aan te halen. Hij vertelt ook van alles – met droge humor – over de geschiedenis van de tuba waardoor het bijna één grote parodie wordt en bijna vergeet dat Hofmeir en zijn band ook nog zeer getalenteerde muzikanten zijn.
Het klapstuk van de zaterdagavond is uiteraard Donny McCaslin met zijn trio en het voltallige Metropole Orkest, dat met zijn 60 muzikanten maar nauwelijks op het toneel past in de grote zaal van de Festhalle. Eerder zagen we dit schitterende project in Utrecht, waar de primeur werd neer gezet voor een reeks van drie concerten. Tijdens de voorbereiding van dit project spraken we McCaslin afgelopen voorjaar nog. Het is mooi dat de organisatie in Viersen McCaslin en het Metropole Orkest heeft weten te strikken voor een vierde uitvoering, uiteraard onder de bezielende leiding van Jules Buckley. Kort voor het optreden spraken we een technicus van het Metropole Orkest en niet zozeer het voor dit grote orkest krap bemeten podium baarde zorgen, maar wel de akoestiek in de Festhalle. Het werk van McCaslin vraagt om een behoorlijk volume en dat in de grote zaal met nogal wat galm was een grote uitdaging. Maar het concert staat als een huis, net zoals in het beter geoutilleerde Tivoli Vredenburg in april van dit jaar. De grote professionaliteit van deze rasartiest en dit orkest staat sowieso borg voor een goede afloop.
Met een opeenstapeling van energie, ritme en dynamiek spelen ze Break The Bound, gevolgd door Bowie’s ingetogen en filmische Warszawa, met een zorgvuldig opgebouwd intro waarin donkere klanken de boventoon voeren, gevolgd door subtiel werk van de strijkers, backing vocals en drummer. Even meeslepend is Swingin Back To You, waarin een hoofdrol is weg gelegd voor gitarist en zanger Ryan Dahle. Indrukwekkend is Fast Future met het knappe toetsenwerk, met electronica van Jason Lindner. Het concert doet in geen enkel opzicht onder voor de primeur in Utrecht en dat ondanks de wat mindere akoestiek. Het Duitse publiek is laaiend enthousiast. Na afloop spreken we de uiterst sympathieke en toegankelijke McCaslin, die ons verklapt dat er opnames zijn gemaakt van het project en dat er gedacht wordt aan een album. Dat gaan we in de gaten houden! Met deze klapper kijken we met veel plezier terug op de 33ste editie van Jazz Viersen.
Setlist
- What About The Body
- Break The Bond
- Warszawa
- Swinging Back To You
- Club Kidd
- New Kindness
- Ey Of The Beholder
- Fast Future
- Look Back in Anger