De bende van De Biasio verovert Antwerpen
We wandelden door de verlaten straten van Antwerpen, op weg naar een net niet volledig uitverkocht Toneelhuis (Bourla) waar straks de Belgisch-Italiaanse Melanie De Biasio zal concerteren. Zij bracht dit jaar Blackened Cities uit, een knoert van een hypnotiserende trip waarop zij en haar band in 24 minuten tijd het pikzwarte jaar 2016 naar een meedogenloos hoogtepunt stuwden. Als België op de internationale scène aanwezig is, dan wel met topacts als Dans Dans en De Biasio.
Op onze weg bedenken we ons dat Antwerpen misschien ook wel een ‘blackened city’ is. Een drukke stad vol handel en industrie, waar vol hoop aan een toekomst gewerkt wordt. Een stad die nooit slaapt en waar de klok rond gewerkt wordt. En waar net zoals in haar thuisstad Charleroi of andere Blackened Cities als Detroit of Bilbao zonnestraaltjes soms ook zacht en licht door de donkergrijze wolken breken.
Was De Biasios’ stem nog prominent aanwezig op succesverhaal No Deal (2013) en werden de song toen rond die machtige, maar uiterst sensuele stem gewoven, dan hoorden we op het nieuwe Blackened Cities (2016) vooral haar uitstekend musicerende band (Pascal Mohy op piano, Pascal Paulus op synths, Sam Gerstmans op bas en meesterdrummer / geheim wapen Dré Pallemaerts) aan het werk. Een erg sobere, minimale bezetting die een maximaal effect heeft. De zang staat niet meer centraal, maar maakt nu integraal deel uit van een pulserende, bezwerende trance-groove.
Want, laten we wel wezen, Blackened Cities is een groovy bluesplaat. Een hoogst originele bluesplaat overigens. Ontstaan vanuit een klein fragment dat hooguit enkele minuutjes duurde. De Biasio greep dat ene, wonderlijke moment aan. En dat blijft ze ook live doen, door elke keer de naakte kern van dat materiaal in alle vrijheid, expressie en improvisatie blijvend te herwerken zodat élk optreden tezelfdertijd een avontuur én een volledig oorspronkelijke, nieuwe creatie is. Dat bewees ze eerder al op Flagey, op Jazz Middelheim en nu ook op de scène van het Toneelhuis.
Ze omarmt met haar frêle, vaak kronkelende en uiterst beweeglijke lichaam steevast het risico. En op de hoge vlucht die zij en haar groep nemen zingt ze, zoals de allerbesten, without a safety net. Het filmische Blackened Cities mag dan wel een zwartgeblakerd avontuur zijn, het is vooral iets dat hoe dan ook écht alle kanten op kan gaan. En als nonkel Arno Hintjes in een documentaire liefdevol en met oprechte bewondering stelt dat De Biasio de Bessie Smith of Billie Holiday van deze generatie is, dan heeft hij – zoals weleens meer – gewoon gelijk. Arno houdt nu eenmaal van pikdonkere blues, ook al wordt die hier dan vanuit een jazzy oogpunt bezongen. Punt uit, andere lijn.
En als de lichten zo omstreeks achten eindelijk doofden, hoorden we een zacht gefluister. Met een torch song als Blue deed ze meteen al naar adem happen. Onder begeleiding van pianist Mohy zong De Biasio het publiek wonderlijk de avond in. Met slechts een handvol regels en een paar blue notes pakte ze het publiek zonder aarzeling in.
Het aardige was dan ook dat de nummers probleemloos in elkaar overvloeiden. Zo dwarrelde zij en haar band zich in het duister tastend naar I Feel You, een van de vele prachtnummers uit No Deal. Een diepe echo die ze uit haar binnenste naar buiten haalde. De wind blies plots harder dan ooit door de stad die nooit echt slapen gaat. Een gevoel van ontreddering. De nachtblues. Met de liefde als redmiddel. Let Me Love You (uit A Stomach Is Burning) klonk dan ook als een smeekbede, waarbij ze letterlijk een knieval maakte. Stilte, concentratie en zacht gefluister. Hoort de wind door de straten van Antwerpen. De stad lééft. “Blackened Cities are humble / strangers stroll and lovers stumble“. En dan die wonderlijke, vocale uithaal. Tegen dan kon de avond al niet meer stuk. Vergis u echter niet, het was wel degelijk de Belgo-Italiaanse nachtegaal zelf die haar bende aanvuurde zoals een kapitein een schip ; ze gaf ritme aan met vingergeknip en ze legde her en der heel eigen accenten ; soms vocaal, soms met dwarsfluit.
Het bleef een gevaarlijke zet, want Blackened Cities was een behoorlijk langgerekte trip, die live nog aan subtiel opgebouwde intensiteit won. De grote kracht van die compositie schuilde in de opbouw (met passages als “we go jogging” en “we dig deeper, deeper, deeper”), waarbij een werkelijk fenomenale Dré Pallemaerts op drums het verschil maakte. Een interstellaire ritmesectie die dit improvbommetje aardig uit zijn voegen deed barsten. Een meesterlijke move die eindigde in een haast orgastische climax. Het metropolische Blackened Cities nam de luisteraar mee op een hoogst ongewone reis, een trip waarvan je de bestemming nu eenmaal op voorhand niet kende. Wie goed oplette zag hoe de wat klassiekere bezetting piano-bas-drum verruimd werd door het gebruik van percussie en ijle gitaarlicks die het gezelschap kregen van een uiterst spannende soundscape. Een perfect afgerond verhaal, waarvoor het publiek al te graag applaudiseerde.
De Biasio nam even het woord. “That was a little warm up”. Zij en haar band hadden immers nog veel meer in huis om er een meer dan prachtige avond van te maken. One Time bijvoorbeeld teerde op een langzaam gevecht tussen stilte en uitgepuurd minimalisme, maar wist gewoonweg indruk te maken. Daarmee bracht ze wat jazzy nostalgie in de set. Een pracht van een moment. Je gaat me ooit verlaten, stelde ze. En daarom was het zaak te genieten van wat nu is, en tijd even volledig los te laten.
Dat ging dan naadloos over in een langgerekt en vrijuit gespeeld The Flow (met frasen als “What’s that look upon your face/seems you got a lot to say/ but no words come” ), een nummer waarop zij en haar band met uiterst spaarzame middelen een maximaal effect ressorteerden. Ze speelde met haar schaduw en ging tegen het einde voluit geknield. Iets verderop: een korte, ronduit fantastische en uiterst dansbare jazzambient versie van I’m Gonna Leave You. Swingtime. Alweer twee nummers uit ‘No Deal’ overigens, wat nog maar eens de goudwaarde van dat album bewees.
Nog eentje. With All My Love, op een zachte jazzshuffle. Alle woede, alle tranen, alle liefde kwam er in een gulzige teug uit. Getekend: De Biasio & co. Het was wederzijdse liefde in de prachtige concertzaal die het Toneelhuis (Bourla) wel niet is. Goede akoestiek ook. Dat hélpt bij dergelijke optredens, want De Biasio fluisterde soms. Haar muziek vroeg de opperste concentratie van zowel uitvoerder als publiek. Minstens zo fijn was de vaststelling dat niemand met zijn smartphone bezig was, wat ook goed aangeeft hoe dankbaar het publiek zijn oren liet strelen door deze dame, die tijdens haar optreden als een duivelse sjamaan soms hogere krachten leek aan te roepen.
Een gestript en tot zijn naakte kern herleide No Deal volgde, de nog steeds pakkende titeltrack uit haar plaat die initieel de ultieme finale leek (“an ill wind sweeps across my day / no deal with love / no deal with the rest”). Om het helemaal af te maken kregen we nog een pandoering in de vorm van een werkelijk fantastisch gespeeld Sweet Darling Pain. Tot ook het ritme daarvan stilaan uitdoofde en slechts een laatste gefluister overbleef. “a black cloud”. einde.
We kunnen het blijven schrijven, maar De Biasio is echt internationale top. Geen subtop of zo, maar straight up there with the big ones. En dat weten dj Gilles Peterson, The Cinematic Orchestra of een publiekslieveling als Trixie Whitley (die iets verderop in De Roma concerteerde) ook. Nu u nog.
U kon de bende van De Biasio meemaken in het Toneelhuis alsof het een rokerige jazzclub was. Een geweldig optreden dus met de vurige intensiteit van een lavaspuwende vulkaan. Balsem voor de ziel. Iets waar we ons aan warmden toen we door de regenachtige, nachtelijk verlichte straten van Antwerpen huiswaarts keerden, met Blackened Cities als de perfecte soundtrack in de stad die immers nooit slapen gaat.