Als hij nog had geleefd dan was hij nu 100 geweest. En misschien leeft hij nog wel en is hij inderdaad wel 100. Of ouder. Maar alleen dan niet op dit ondermaanse, maar op de plek waarvan hij bij leven altijd van beweerde dat hij er vandaan kwam: Saturnus. Space is the place was over het algemeen altijd het devies van Herman Poole Blount, maar hij is bekender onder de naam Sun Ra. Iemand wiens naam bekender zal zijn dan de muziek die hij heeft gemaakt. En dat terwijl er veel muziek van Sun Ra voorhanden is. Heel veel muziek.

Wie nog geen kennis heeft gemaakt met de muziek van Sun Ra en onbekend is met de invloed die hij heeft gehad op van alles en nog wat, zal enige tijd moeten vrijmaken om dit eigen te maken. Want Sun Ra was multi-instrumentalist, componist, schrijver en alsof dat allemaal nog niet genoeg was, hield hij er ook nog allerlei eigen theoriëen op na, waar voor de gemiddelde sterveling vaak geen touw aan was vast te knopen. En dat maakte het er allemaal niet gemakkelijker op om de wereld van Sun Ra goed te kunnen doorgronden. Laat staan te begrijpen.

Met figuren, die op zoveel gebieden hun invloed hebben gehad, is het vaak de vraag waar ergens te beginnen. Met een muzikale geschiedenis, die al in de jaren ’30 begon en zich uitstrekte tot aan zijn dood in 1993 lijkt dat nagenoeg onbegonnen werk. De muzikale ontwikkeling van Sun Ra verloopt via allerlei muzikale dwarsverbanden en door het bot genomen drie periodes waar de steden Chicago, New York en Philadelphia een centrale rol speelden. Met een discografie die tot de grootste behoort uit de muzikale geschiedenis en uit meer dan 100 albums bestaat is het een doolhof om de parels in die enorme hooiberg te vinden. En daarom zijn verzamel CD’s zo’n goed hulpmiddel om enigszins wegwijs te worden in de discografiejungle van artiesten zoals Sun Ra.

Maar met verzamelaars is het uitkijken geblazen, want wat maakt een compilatie nu tot één die én representatief is en én een goed beeld geeft van de artiest in kwestie? Een handige vuistregel is om onduidelijk budgetlabels vooral links te laten liggen en de aandacht te richten op óf verzamelaars die zijn uitgebracht door de officiële labels óf zijn samengesteld door direct betrokkenen of mensen die er verstand van hebben. In The Orbit Of Ra behoort tot de juiste categorie, want deze dubbelaar is samengesteld door Marshall Allen, iemand die Sun Ra misschien wel het beste kent, aangezien Allen het grootste deel van zijn leven lid was van het uit talloze mensen bestaande Arkestra, de begeleidingsband van onze Saturnus kosmonaut. En dat maakt In The Orbit Of Ra zo’n speciaal album. Omdat Allen zo vergroeid is met Sun Ra’s muziek en bijbehorende denkbeelden en daardoor weet hoe een representatieve, maar tevens spannende en mini-allesomvattende verzamelaar samengesteld zou moeten worden. Want ga er maar aan staan: twee schijfjes vullen met muziek die een dwarsdoorsnede is van meer dan 100 albums die over een periode van veertig jaar zijn gemaakt. Het lijkt een onmogelijke klus, maar de Marshall is erin geslaagd. En wat ook mooi meegenomen is, is dat de boel werd geremastered waarbij de originele tapes de basis waren en de tracks nog nooit zo goed hebben geklonken. Een niet onbelangrijk detail.

In The Orbit Of Ra is geen greatest hits verzamelaar, want Sun Ra heeft nooit hits gehad. Evenmin is het een chronologisch muzikaal overzicht. In The Orbit Of Ra heeft een andere doelstelling meegekregen van de samensteller en wel om de luisteraar in te wijden in de vreemde, maar rijke muzikale wereld van Sun Ra. Natuurlijk ontbreken enkele landmarks niet (Somewhere In Space, The Lady With The Golden Stockings) en zijn er enkele unreleased tracks te vinden (onder andere het prachtige solopianopiece Trying To Put The Blame On Me) die samen met minder bekende nummes een guide vormen in de veelzijdigheid van Sun Ra en al zijn Arkestra’s. De muzikale reis begint ergens eind jaren ’50 en eindigt op In The Orbit Of Ra eind jaren ’70. En wat al snel duidelijk wordt is dat Sun Ra openstaat voor alles wat maar iets met muziek te maken heeft: toegankelijke vocale nummers worden afgewisseld met experimentele klanken waar soms geen touw aan is vast te knopen (het tergend schurende Astro Black bijvoorbeeld), maar ook monotone en hypnotiserende jams vol improvisatie. In The Orbit Of Ra beluistert zich dan ook als een lange trip, waarin de luisteraar steeds verder wordt geïnjecteerd met het Sun Ra virus. En wanneer die muzikale reis wordt gemaakt dan lijken grenzen te verdwijnen, hoe vreemd de muziek soms ook is. Daarnaast is het soms maar moeilijk voor te stellen dat enkele tracks bijna vijftig jaar geleden gemaakt zijn. En geeft het dus vooral aan hoe tijdloos de muziek van Sun Ra eigenlijk wel niet is.

Sun Ra blijft in alles een hele vreemde vogel met ideeën waaraan soms getwijfeld kan worden aan zijn geestelijke gesteldheid. Gek of genie, van allebei een beetje veel, er is maar één Sun Ra en dat was Sun Ra zelf en hoe zijn wereld in elkaar stak wordt op In The Orbit Of Ra beetje bij beetje duidelijk. In The Orbit Of Ra kan de sleutel zijn tot een verdere en diepgaandere ontdekkingstocht van misschien wel de enige Saturnusbewoner die ooit op deze aardkloot zijn footprints heeft gezet. En ooit keert hij misschien wel weer eens terug. Maar tot die tijd geldt vooral space is the place.

Tracklist In The Orbit Of Ra

CD 1

1. Sun Ra And His Myth Science Arkestra – Somewhere In Space 3.01
2. Sun Ra & His Solar-Myth Arkestra – The Lady With The Golden Stockings 7.43
3. Sun Ra And His Afro Infinity Arkestra – Somebody Else’s World 3.59
4. Sun Ra – Spontaneous Simplicity 7.54
5. Sun Ra & His Solar-Myth Arkestra – Plutonian Nights 4.20
6. The Sun Ra Arkestra – Angels And Demons At Play 2.51
7. Sun Ra – Island In The Sun (Extended Version – Previously Unreleased) 10.20
8. Sun Ra – Rocket Number Nine Take Off For Planet Venus 6.18
9. Sun Ra – Solar Differentials 6.20

CD 2

1. Sun Ra And His Arkestra – Astro Black 10.51
2. Sun Ra And His Intergalactic Infinity Arkestra – Have You Heard The Latest News From Neptune 5.51
3. Sun Ra – Dance Of The Cosmo Aliens (Live In Milan, 1978) 11.00
4. Sun Ra – Trying To Put The Blame On Me (Live In Rome, 1977 – Previously Unreleased) 3.37
5. Sun Ra And His Solar Arkestra – Planet Earth 4.55
6. Sun Ra And His Myth Science Arkestra – The Nile 4.55
7. Sun Ra And His Solar Arkestra – Reflects Motion (Part 1 – Previously Unreleased) 3.21
8. Sun Ra And His Solar Arkestra – Reflects Motion (Part 2) 8.09
9. Sun Ra – Ancient Aiethiopia 9.15
10. Sun Ra And His Arkestra – Interplanetary Music 2.40
11. Sun Ra And His Myth Science Arkestra – We Travel The Spaceways 3.21