De roots van Sinikka Langeland (1961) liggen in Finnskogen, een klein stukje Zweden/Noorwegen waar sinds de zeventiende eeuw geëmigreerde Finnen leven. De nakomelingen van de ‘bosfinnen’, want Finnskogen betekent letterlijk het Finnen-bos, vormen inmiddels een officieel erkende minderheid in Noorwegen (hoewel bijna niemand schijnt te kunnen aantonen dat hij daadwerkelijk van de zeventiende-eeuwse Finnen afstamt). Ze zijn trots op hun cultuur en dragen die dan ook enthousiast uit door middel van muziek, oude gebruiken en ambachten en op het jaarlijkse Finnskogen-festival.

Ook zangeres, musicoloog en kantelespeelster Langeland duikt sinds haar twintigste het oude Noorwegen in om volkswijsjes, oude gedichten en verhalen op te sporen en te verwerken in haar muziek. In 1994 bracht ze haar eerste album uit en er volgden vele. Ze werkte samen met Noorse volksmuzikanten, organist Kåre Nordstoga en verschillende jazzmusici. In 2007 kwam haar bescheiden internationale doorbraak met Starflowers (een vreemde naam voor een geheel Noorstalige cd), haar debuut op het ECM-label. Op dit album creëerde Langeland samen met Noorse jazzmusici als trompettist Arne Henriksen en saxofonist Trygve Seim een mysterieuze jazz/folk synthese. De plaat oogstte goede kritieken en beloofde goeds voor de toekomst.

Op haar tweede ECM-album, Maria’s Song (wederom een Engelse naam en ook de ‘tracklisting’ is in het Engels) neemt Langeland echter grote risico’s. Samen met altviolist Lars Anders Tomter en organist Kåre Nordstoga probeert ze de luisteraar te laten geloven dat oude Noorse mariahymnen en cellosonates van Johann Sebastian Bach eigenlijk heel dicht bij elkaar liggen. Toch hebben de sonatedelen – die telkens tussen Langelands geïmproviseerde of Middeleeuwse melodieën komen – een vervreemdend effect. De toonaarden en timbres van Langelands schrille stem en de warme, bekende altvioolklank zijn onmogelijk met elkaar te verenigen.

Ondanks de onbegrijpelijke keuze voor de cellosonates is Maria’s Song een interessant album. Langeland heeft immers vaker met dit bijltje gehakt. Al op het album Stjerneklang uit 2002 zocht – en vond – ze een verbinding tussen Noorse religieuze volksliederen en Bach’s kerstkoralen. Later herhaalde ze hetzelfde kunstje op Påsketona en Kyriekoral.

De samenwerking met het orgel is wél geslaagd. Kåre Nordstoga speelt Meine Seele erhebet den Herren BWV 648, Vom Himmel kam der Engel Schar BWV 607, Fuga sopra il Magnificat BWV 733 en Concerto in d minor BWV 596. In een aantal gevallen improviseert Langeland over zijn spel, wat een rommelig, maar bijzonder samenspel oplevert. Tussen de Bach-stukken door zingt Langeland, veelal onbegeleid, Bijbelteksten als een soort voorzanger. Ze creëert lange melisma’s die soms hun wortels in oude Noorse melodieën hebben, maar dikwijls de zangeres haar eigen verzinsels zijn. Deze gezangen hebben iets kaals. Ze zijn soms naakt en kwetsbaar, maar soms ook gewoon kaal. Langelands stem komt het beste tot haar recht in samenspel.

Al met al is Sinikka Langeland met haar musicologisch graafwerk, haar bijzondere kantele en doordringende stem iemand om in het oog te houden. En daarvoor hoef je niet naar Finnskogen. Langeland, Nordstoga en Tomter staan met hun Maria-programma op het Holland Festival! Kijk voor meer informatie op de site van het Holland Festival.