Dat John Metcalfe één van de grootste arrangeurs/muzikale denkers ter wereld is had Peter Gabriel al heel snel door. De oorspronkelijk uit Nieuw-Zeeland afkomstige muzikant/componist/arrangeur werd niet alleen door Gabriel gevraagd over de jaren al vele arrangementen voor zijn songs te schrijven (zoals de magische arrangementen voor New Blood en die van Scratch My Back), hij mocht ook eigen werk via Gabriels Real World Records uitbrengen.

Wij waren al groot fan van zijn in 2015 op Real World uitgebrachte album The Appearance of Colour (even daarvoor op een ander label uitgebracht als Kites and Echoes), waarbij hij knap fraaie melodielijnen met strijkers verrijkte en daar drum ’n bass beats onder legde. Met zijn fantastische arrangementen voor i/o van Gabriel (vooral dat van het bloedmooie Four Kinds of Horses) ontdekten we dat Metcalfe onder zijn eigen naam ook alweer een album had uitgebracht.

Tree is een in acht stukken (zes op het vinyl) opgebouwde compositie waarin hij heeft geprobeerd 24 uur in het leven van een boom vast te leggen. Geïnspireerd door het op jonge leeftijd zien van de Tāne Mahuta, de grootste nog levende Kauri boom in de subtropische regenwouden op het Noord-eiland van Nieuw-Zeeland, en het aan het einde van zijn twintigers opnieuw zien en een haast religieuze ervaring hebben. Tree is daarmee tevens een stevig manifest over de manier waarop we met de wereld en de natuur omgaan.

De stukken die hij voor het album schreef  en in eerste instantie volledig zelf opnam waren vervolgens rijp om te worden verrijkt met strijkers. Metcalfe nodigde daarvoor een bataljon aan muzikanten uit om in de fameuze Abbey Road studio’s de stukken af te maken. Het was daar waar hij, omringd door al die strijkers, het idee van het album van onder een boom zitten en een dag lang alle licht, kleuren, de weersveranderingen en geluiden op te pikken, in zich voelde opborrelen.

Tree is een fascinerend werkstuk geworden, waarop de fascinerende klasse van Metcalfe als muzikant, arrangeur en componist in volle glorie gevierd wordt. De stukken zijn sfeerrijk dan weer overweldigend, dan weer ingetogen en verstild, dan weer wild en onstuimig.

Luister alleen al naar de openingsstukken Xylem en Root to Leaf en je wordt volledig weggeblazen door de kracht en schoonheid die Metcalfe hier neerlegt. Sinds zijn begindagen in de muziek bij het legendarische Durutti Column (Factory, Manchester) bekend als viola speler, heeft hij zich het arrangeren van veel meer strijkers en soms heel veel meer strijkers eigen gemaakt. Fascinerend hoe hij de ene na de andere laag strijkers over de andere schuift waardoor het effect nog overweldigender wordt.

Metcalfe is bovendien een fascinerend goede componist die als arrangeur al van een even ongekend hoog niveau is. Zijn composities hebben altijd een prachtige spanningsboog met onverwachte wendingen en een overweldigende emotionele lading. De strijkers zijn daarin immer het belangrijkst maar vaak ook haalt Metcalfe bassoon en hobo opvallend frontaal in het geluid.

Het levert spectaculaire mooie muziek op die, vanuit klassiek gedreven, even filmisch als vernieuwend is. Dat komt omdat Metcalfe ook een fascinatie met nieuwe muziek, en dan vooral electronic heeft en die slim in zijn stukken versnijdt. Niet prominent in toegevoegde beats maar in de manier waarop hij arrangeert en hoe er gespeeld wordt.

Het overweldigende Tāne Mahuta kan niet anders dan rijk emotioneel geladen zijn, gegeven de waarde die de boom in het leven van Metcalfe heeft. Hij trekt de strijkers hier majestueus op. Het even meesterlijke Dusk en Night geven dan juist weer heel veel ruimte. Waar Night ook nog eens briljant ritmisch wordt uitgebouwd. Sunrise, de apotheose na de schemering en de nacht, sluit daar naadloos op aan met hoopvolle warme klanken.

Tree is John Metcalfe op de toppen van zijn kunnen. Tree is bloed- en bloedmooi.