Het Japan verhaal is al lang afgesloten. David Sylvian verfijnt het geluid, maar kiest tegenwoordig voor een teruggetrokken kluizenaarsbestaan. Rob Dean verdient zijn kost als expert op het gebied van vogelkunde, en illustreert zijn bevindingen. Richard Barbieri sluit zich als toetsenist al jaren geleden bij Porcupine Tree aan. Mick Karn is helaas alweer ruim tien jaar geleden aan de gevolgen van kanker overleden. En Steve Jansen? Is die tegenwoordig nog als muzikant actief? Jazeker, al plaatst hij zichzelf niet meer zo prominent op de voorgrond.

In 2007 raakt Steve Jansen geïnteresseerd in het werk van de Zweedse muzikant Thomas Feiner, die dan al een verleden in het prachtige georkestreerde Anywhen heeft opgebouwd. Steve Jansen deelt Thomas Feiner een prominente rol op Slope, zijn debuutalbum toe. Vervolgens ontstaat er een stilte, die Thomas Feiner benut om het magnum opus The Opiates van Anywhen te herzien en opnieuw op de markt te brengen. In 2014 herpakt het amicale duo hun samenwerking al duurt het nog een viertal jaren voordat debuutalbum Book of Romance and Dust het licht ziet. Exit North, want daar praten we hier over, bestaat verder uit de Zweedse toetsenist Ulf Jansson en multi-instrumentalist Charlie Storm. Het viertal kiest blijkbaar bewust voor een kleine opzet, en houdt het materiaalbeheer in eigen hand. Toch bereikt Book of Romance and Dust een schaars groeiend publiek welke reikhalzend naar de Anyway, Still opvolger uitkijkt. Er volgen een paar optredens, maar het is slechts zo kleinschalig dat ze buiten de concerten in Zweden alleen in mei Het Speelhuis theater in Helmond bezoeken.

Anyway, Still overstijgt het verstillende karakter van de eersteling. Na het sobere minimalistische I Only Believe in Untold Stories intro volgt een gedurfde experimentele voortzetting van het geluid, waar de sereen zingende Thomas Feiner meer de explosieve rockkant op gaat en waar Steve Jansen zijn drumverleden weer aanhaalt. De treurtrompet van Feiner is volgroeid tot een bombastisch filmische sound, en hecht zich aan de uitdagende tempozwaarte en het onnavolgbare diepe cellopartijen van gastmuzikant David Bukovinszky. Onderschat hierbij vooral de rol van Mikael Backegårdh niet, die het strijkerscollectief arrangeert en dirigeert. Het voegt zoveel meer diepte toe, zeker als dan ook nog Hans Adler met zijn contrabas aanschuift en de drie violisten Max Wulfson, Terje Skomedal en Emil Jonasson het geheel completeren. I Only Believe in Untold Stories ontkracht de kracht van woorden, ontkracht de kracht van het geloof, ontkracht de kracht van het bestaansrecht. Hoe confronterend kan je luisteraars laten luisteren, als de waanzin van de dag heerst.

Your Story Mine verwoordt in principe dezelfde woorden, al hebben deze bij een ieder een andere betekenis. Door met stilte, sfeer en rust te spelen articuleert Thomas Feiner de klanken zoals deze bij hem het prettigste liggen. De zwaarte in zijn voordracht geeft het schuilen tegen de veranderende buitenwereld betekenis. Schaduwen vervagen vreemdelingen, schaduwen geven de omgeving de betekenis van veiligheid mee. We genezen in het zonlicht welke de pijnlijke herinneringen dichtschroeit. De aarde leeft in reservetijd en we drinken op de nadagen van het bestaan. We lachen onze tranen weg, huilen om het gepasseerde geluk. De The Signal treurnis, we schrapen in alle stilte een koffer aan dierbare momenten bijeen, en vervolgen zo onze laatste reis.

De vintage Bled Out new wave track filtert de kleuren uit het pandemie tijdperk totdat er een overzienbare grijze massa overblijft. De fantasierijke betere toekomst blijkt een nare illusie te zijn. Een herhaling van zetten waarbij de grootmachten schaakmat zetten. Op Anyway, Still heerst het verleden, de nabijheid is een onzeker onbekend gebied. With All the Indifference roept op om met de innerlijke duisternis in het reine te komen. Depressies overwinnen door deze te omarmen. Het lichtvoetige In the Game accepteert de onbenutte kansen en de verkeerd gemaakte keuzes. The Transience We Borrow, laat het los…

feeling no sense of time in a vacuum of space
turn a blind eye and let it go
and welcome uncertainty
and the transience we borrow

Het is weldegelijk de Japan erfenis die hier zijn sporen achterlaat, want als de voordracht van Thomas Feiner ergens mee te vergelijken is, dan roept het indirect de naam van David Sylvian op. Hij is het ruwere mannelijke evenbeeld van de meer androgene dromerige uiteenzetting van de voormalige Japan zanger. De songs ademen in de uitwerking wel dezelfde sfeer uit. Het blijft een gemis dat de twee broers zich niet meer gezamenlijk in een project verdiepen, natuurlijk is men benieuwd welke uitwerking de chemie tussen David Sylvian en Steve Jansen tegenwoordig nog heeft. Want wees eerlijk, het ritmische melancholische The Unforeseen pianostuk is gewoon letterlijk voor David Sylvian geschreven. Thomas Feiner is een waardige vervanger, die dus tevens perfect die intuïtie van Steven Jansen aanvoelt. Het is typische luistermuziek waarbij de beeldende Zweedse landschapsbeleving mooi bij de Oosterse indringende exotica aansluit, heel bijzonder, uniek bijna.

Exit North maakt het onmogelijke mogelijk. Japan verkeert na Tin Drum in de onhoudbare positie om verder te gaan. Het broeierige meesterwerk perst de laatste bandspanningen eruit, daarna is het klaar. Met Exit North krabbelt Steve Jansen overeind, en herpakt hij zijn meer toegankelijke visie op dat geluid, al blijft het experiment zeker aanwezig. Ook Exit North stapt uit de duisternis om aarzelend bevredigend de antwoorden in het licht te zoeken. Where the Coin Fell keert het lot niet om, maar maakt deze metgezel van het leven. Ook hier is die onvermijdelijke echo van David Sylvian weer aanwezig, sterker nog, Where the Coin Fell presenteert zich als een adembenemende Forbidden Colours zustertrack. Is hij stilletjes anoniem in de studio aanwezig om zijn broer verder in dit proces te helpen, het zal mij niet verbazen als dit daadwerkelijk het geval is. Us in Half heeft die kenmerkende avondduistere Nightporter romantiek, en bewijst nogmaals hoe schitterend die Japan chemie was.