In het kielzog van Youssou N’Dour kwam eind jaren tachtig vanuit Podor in Noord-Senegal Baaba Maal naar voren. Samen met de blinde Mansour Seck maakte hij indruk met de meeslepende akoestische desert blues op het album Djam Leellii. Het titelnummer, maar ook Lam Tooro zijn nog steeds onbetwiste klassiekers binnen het genre.

De traditionele kant van Baaba kreeg op diverse van zijn albums, waaronder Missing You (Mi Yeewnii) uit 2001, een fraai vervolg. Daarnaast openbaarde Baaba zich op talrijke andere albums ook en vooral als een avontuurlijke muzikant die zijn muzikale grenzen steeds opnieuw verkende. Vanzelfsprekend als je weet dat de jonge Baaba muziek van ver buiten zijn regio en landsgrenzen in zich opnam. Veel Amerikaanse soul, r&b en jazz, waaronder James Brown, Wilson Pickett en Miles Davis. Firin’ In Fouta (1994) en Nomad Soul (1998) zijn twee van die geweldige albums, waarop hij een perfecte synthese wist te bewerkstelligen tussen zijn Afrikaanse en Amerikaanse invloeden.

Recentere albums, zoals Television (2009) en The Traveller (2016), waren een bevestiging van zijn vernieuwingsdrang, maar maakten uiteindelijk toch iets minder indruk. Daar brengt zijn nieuwe album Being verrassend verandering in. Slechts 7 nummers bevat dit album, maar het is van begin tot einde overweldigend. Baaba heeft op zijn 69ste een van zijn allerbeste albums gemaakt. Wie vooral op zoek is naar de akoestische blues van Djam Leellii komt in slechts in enkele nummers aan zijn trekken. Eigenlijk is Being, méér dan elk ander album van Baaba, een staalkaart van zijn veelzijdige muzikale universum.

Vanaf het imposante openingsnummer, Yerimayo Celebration, een ode aan de vissers uit Podor en de lokale gemeenschap, is duidelijk dat Baaba zijn avontuurlijke muzikale reis voortzet. Na een kort bluesy intro, barst het nummer open. Senegalese sabar drums klateren als een waterval het geluidsbeeld binnen. En als je overgeeft, ben je getuige van een muzikale rollercoaster. De dubbel gelaagde stem van Baaba in de refreinen zijn zeer kenmerkend voor vele nummers op dit album. Op adem komen lukt nauwelijks als aan het begin van het tweede nummer Freak Out de stem van Baaba vervormd uit de speakers komt. Ondanks dat producer Johan Karlberg van The Very Best met allerlei moderne elektronische geluidseffecten prominent zijn stempel zet, is dit nummer – en het hele album – een op-en-top Afrikaans album. Modern Afrikaans, wel te verstaan. Muziek van nu. Muziek uit de 21e eeuw.

Er is al sinds de jaren tachtig een misverstand onder liefhebbers van wereldmuziek (een volstrekt belachelijk label, overigens, want is niet alle muziek van deze wereld?), dat Afrikaanse muziek puur en traditioneel moet zijn. Baaba verwijst dit misverstand op het geweldige Being naar het land der fabelen. Baaba plaatst zich in de frontlinie van Afrikaanse muzikanten die de artistieke durf hebben om grenzen te verkennen, zonder daarbij hun eigen afkomst te verloochenen. Het gebruik van Afrikaanse instrumenten zoals de eerdergenoemde sabar drums, maar ook de ngoni en de kora, zorgen dat de muziek stevig geworteld is in de Afrikaanse cultuur. De moderne elektronische soundscapes – waaronder ook natuurgeluiden van krekels, vogels en stromend water – verfraaien en versterken de muziek, wat resulteert in een modern en authentiek album. Being bevat geen verwaterde muziek. Integendeel zelfs.

Bij elk nummer overheerst een sterk Afrikaanse gevoel. Zo ook in Ndungu Ruumi, waarin de combinatie van meerstemmige zang en de Senegalese drums een krachtig, spiritueel gevoel uitstraalt. De ingetogen trance blues Agreement steunt op een simpel akkoord en gaat over het belang van beloftes in relaties. In de twee volgende opnieuw polyritmische nummers biedt Baaba ruim baan aan jonge, veelbelovende artiesten. In Boboyillo zangeres Rougi, die volgens Baaba met de juiste begeleiding zou kunnen uitgroeien tot een nieuwe Oumou Sangare. En in Mbeda Wella rapper Paco Lenol uit Mauritanië. Het negen minuten lange, indrukwekkende en betoverende slotnummer Casamance Nights is een vredesgebed dat ’s avonds in de open lucht is opgenomen. Langzaam maar zeker kom je als luisteraar weer tot rust.

Being. Zijn. Over Baaba’s plaats in het huidige Afrika, in de huidige wereld, een altijd veranderende, altijd uitdagende wereld. Over onderweg zijn. En uiteindelijk over thuis zijn. Een ode aan cultuur en traditie, aan democratie en gemeenschapszin en aan onze gezamenlijke planeet. Een pleidooi bovenal voor een positieve toekomst.

Met Being onderstreept Baaba Maal muzikaal met verve zijn avontuurlijkheid en veelzijdigheid, van desert blues tot electro spirituals. Het kleurrijke en creatieve Being is een fantastisch meesterwerk.

Het album Being van Baaba Maal is sinds 31 maart 2023 digitaal te streamen. Vanaf 16 juni 2023 is het ook op CD en vinyl verkrijgbaar.