Gitaargrootheden komen in uiteenlopende soorten en maten. Je hebt er die denken te weten hoe goed of briljant ze zijn en die dat in doen en laten benadrukken en je hebt er die genieten van hun talent en dat vooral voor zich laten spreken. Al Di Meola valt in die laatste categorie en dat terwijl hij echt zoals velen wel weten een bijzonder buitengewoon begaafd gitarist is. Hij was nog maar 19 toen hij toetrad tot Return To Forever, de jazz fusion formatie die pianist, toetsenist en percussionist Chick Corea in 1972 startte. Al speelde daarin samen met Chick, met bassist Stanley Clarke en met Lenny White op drums en percussie. Met Return To Forever maakte hij drie albums, Where Have I Known You Before, No Mystery, Romantic Warrior. Hij stapte in op het moment dat de band dus net al één album eerder zich meer op elektrisch spel richtte en hij liet al op dat eerste album horen hoe verfijnd hij als gitarist kon spelen.

Die verfijning, die heeft hij zeer zeker in huis, hij is uitermate bedreven zowel op akoestische gitaar als op elektrische gitaar en hij heeft een meesterlijke beheersing van mediteraanse, flamenco, indiase en andere invloeden. Die kom je in zijn muziek dus ook nadrukkelijk tegen. Luister ook maar naar zijn eerste soloalbum, Land Of The Midnight Sun én daar vindt je naast zijn formidabele snelle spel een zeer fraaie afwisseling in stijlen en invloeden. Als je het hebt over soloalbums, niet alleen speelt de hele bezetting van Return To Forever mee, ook Steve Gadd, Alphonse Mouzon en Jaco Pastorius werkten mee, naast Barry Miles, Mingo Lewis en Anthony Jackson. En dat was dan slechts het begin.

Als je je bedenkt dat hij zichzelf vooral ziet als gitarist die gegroeid is in zijn rol als componist en daar vooral trots op is, dan is het voor Al vooral van belang dat de muziek voor zich spreekt, dat de nummers hun verhaal vertellen én dat je als luisteraar daar vooral van kunt genieten. Er valt gerust te twisten over zijn ‘need for speed’ of per se centraal voor het voetlicht willen spelen, tegelijkertijd, als je het legendarische live album Friday Night In San Fransisco beluistert, dan hoor je ook dat Paco de Lucia, John McLaughlin en Al de lat steeds onderling wat hoger lijken te willen leggen; iets wat Al ook in interviews heeft aangegeven. Het Al Di Meola live album Tour De Force laat juist ook horen hoe gebalanceerd het spel van Al ook kon en kan zijn. Ja, hij heeft het talent om snel en technisch verbluffend te kunnen spelen, maar het is toch echt de muziek die bij hem voorop staat.

Als je de opener Fandango van zijn nieuwe album beluistert, zijn prachtige akoestische spel, de geweldige percussie die als rode draad er doorheen snijdt en met Al en subtiele toetsen het nummer laat schitteren, dan weet je al in dat je in bent voor een fijne muzikale reis aan de hand van een van ‘s werelds meestergitaristen. Het is de manier waarop Al, zo vlak voor zijn zeventigste, zijn technische kunnen weet te koppelen aan fijne melodieën die met name uit de muziek spreekt. Wanneer je je bedenkt dat wat hij als album wilde maken ontstond tijdens corona vooral bedoeld als reflectief akoestisch project zó breed zou uitpakken én dus ook de grens naar elektrische gitaar overstapt, dan neem je in feite al een kijkje in het wordingsproces van het album. De ontwikkeling van het album naar het volle geluid, met ook bandspel en orkestratie, dat is, zo gaf Al zelf aan, juist wat muziek met je kan doen. Je hoeft alleen maar Tears Of Hope, het tweede nummer van de langspeler, te beluisteren en je realiseert je al de mate waarin Al afwisseling in het album heeft gebracht. Of misschien wel waar de muziek Al heeft gebracht. De verfijnde aankleding van het nummer past er overigens ook uitstekend bij.

Het album is overwegend akoestisch en plaatst het accent met name op mediterrane klanken in een aangename mix met jazz- en wereldmuziek-invloeden. De percussie heeft op het album een prominente plek op het album en of het nou gaat om de tabla, de cajon of de conga’s, de percussie staat als een huis in een productie die over de hele lijn zeer geprezen mag worden. Het album klinkt glashelder en heeft een uitmuntende balans tussen de verschillende instrumenten én de orkestratie die het album opluistert, sluit naadloos aan en gaat nooit de grens over naar ‘teveel’; is juist smaakvol ingepast. We horen daarnaast in enkele nummers drums,  harmonicaspel en aanvullend gitaar- en toetsen- en pianospel. De zanger in Eden is Ivan Lopez, ook wel bekend als Siuxx van The X, een band uit Valencia.

Het album kent meerdere hoogtepunten én is eigenlijk gewoon een ontdekkingstocht door de wereld van Al, een set aan stijlkaarten die je bij Al kunt verwachten, of een caleidoscoop die zijn werk vanzelfsprekend nog eens nadrukkelijk centraal stelt. Of je nu geniet van de subtiliteit  van Ava’s Dance In The Moonlight (meer zeer fraai spel van Orchestra Di Bellagio E Del Lago Di Como onder leiding van Fabrizio Festa die samen met Derek Wieland voor de arrangementen zorgde) wat ook wel een erg mooi werk is geworden én wat ook zeer afwisselend is, het ingetogen en enige gezongen nummer Eden, de Immeasurable trilogie (of een van de losse delen daarvan), het speelse Esmeralda, het wel zeer indrukwekkend solostuk For Only You, de fraaie combinatie van akoestisch en elektrisch in Genetiki, Al is erin geslaagd vanuit een reflectieve invalshoek niets minder dan een muzikaal wonderland te maken waarin fusion, flamenco en andere wereldse klanken zeer fraai bij elkaar worden gebracht. Als dit je kennismaking is met de wereld van Al, dan heb je nog heel veel fraais te ontdekken, maar deze meer dan tachtig minuten bieden je in elk geval alvast een zeer sterk beeld van wat er aan muzikale bijzonderheden onderweg te vinden zijn. Als je na beluisteren van dit album nog denkt dat het bij Al alleen om techniek en snelheid gaat, dan is het goed om het album nog maar eens opnieuw te beluisteren. Erg, erg mooi album!

Ava's Dance in the Moonlight