We staan deze maand stil bij de heruitgaven van de studio-albums van Fish. In dit artikel belichten we een aantal kanten van Fish waarmee hij zich nadrukkelijk onderscheidt. Met zijn solowerk laat hij nadrukkelijk horen dat zijn werk bij Marillion alleen nog maar de opmaat was van waar hij in de muziek naar toe wilde. Het verschil tussen zijn laatste album Weltschmerz en zijn laatste album met Marillion, Clutching At Straws had niet groter kunnen zijn. De verklaring daarvoor is lang niet zo complex als je misschien zou denken.

Rocker en poëet
Als je je bedenkt dat hij de eens de frontman was van de meest succesvolle neo-progressieve rockband, had hij misschien ervoor kunnen kiezen om door te gaan binnen hetzelfde stramien. Dat is iets wat niet zo bij Fish past. Wat hij ook doet, hij kiest er nadrukkelijk voor zijn eigen pad te gaan. Vigil In A Wilderness Of Mirrors sloot muzikaal zeker ten dele nog aan bij zijn werk met Marillion, de verschillen kwamen wel al naar voren. Wanneer je je bedenkt, luister maar naar Songs From The Mirror, met nummers die hij als jongen veel luisterde, dat Fish van rock houdt, zoals The Who, Argent of The Sensational Alex Harvey Band, naast progressieve rock, dan is het niet zo gek dat hij niet altijd de progkaart in zijn muziek terug laat komen.

De teksten van Fish zijn een klasse op zich. Waar hij, zeker bij de eerste Marillion-albums, zich soms nog te buiten ging aan exorbitant taalgebruik, is hij door de jaren heen, veel dichter op de huid gaan schrijven. Het gemak waarmee hij dat doet, de manier waarop hij woorden in zanglijnen weeft, maken dat zijn teksten ook zonder muziek al bijzonder indrukwekkend kunnen zijn. Een nummer als Garden Of Remembrance van Weltschmerz gaat over Alzheimer. Het laat zich gewoon lezen als een gedicht. Vanzelfsprekend, die ontwikkeling was al merkbaar in zijn eerste jaren als artiest, dus ook bij Marillion, zijn uitdrukkingsvaardigheid is er vooral sterker op geworden. Ook Rose Of Damascus van hetzelfde album onderstreept dat.

Sociaal bewogen, politiek betrokken
Je kunt er bij Fish in zijn teksten niet om heen. Hij heeft een grote maatschappelijke betrokkenheid. Van het debuut van Marillion waar hij de tekst van Forgotten Sons voor schreef, via State Of Mind en Internal Exile van zijn solodebuut, The Perception Of Johnny Punter van Sunsets On Empire, onder meer Innocent Party op Field Of Crows, een belangrijk deel van A Feast Of Consequences en van het laatste album ook nog eens Waverley Steps, Fish is sociaal-maatschappelijk bewogen en stopt dat niet onder stoelen of banken. De scheidslijn tussen sociale bewogenheid en politieke betrokkenheid is soms dun, het meest nadrukkelijke politieke standpunt is de wijze waarop hij naar de positie van Schotland kijkt. Fish is lid van de Scottish National Party (SNP) en heeft een uitgesproken voorkeur voor een onafhankelijk Schotland als zelfstandig land binnen Europa.

Betrokkenheid naar werk, naar fans
De heruitgaven in The Remasters- en Deluxe-series zijn alle stuk voor stuk bijzonder. Er is, dat kun je nadrukkelijk zien, aan alle veel aandacht en tijd gegeven. Alleen de begeleidende teksten van Fish zijn alle al erg verdiepend en dan heeft hij ook voor een aantal van de heruitgaven een interview laten vastleggen. Hoe zorgvuldig kun je zijn als artiest? Dat is niet alles, de verzending van de Engelse en andere exemplaren buiten Europa verzorgen Fish en zijn echtgenote vanuit huis! Gewoon, met zijn tweetjes, nu en dan geholpen door Tara, Fish’s dochter. Dat zegt veel over de toegewijdheid van Fish naar de fans. Of het de meest lucratieve keuze die hij ooit kon maken, dat kun je je afvragen, maar dit raakt aan de essentie van wie Fish is. Simone en hij leggen deze toewijding in wat ze doen en zien dat dus ook zeker niet als het fabrieksmatig afhandelen van bestellingen.

Acteren, creëren, inspireren, verbinden
Het is niet zo dat zingen en muziek maken voor Fish het enige is dat hem in zijn leven inspireert. Naast de muziek heeft hij ook al stappen gezet op het gebied van acteren, hij speelde al een aantal rollen als acteur, zowel in Zorro als in de serie Jute City in 1991 en dat werden er later steeds meer. Je kunt ook zeggen dat de wijze waarop hij het tuinieren rondom zijn huidige woning onderdeel maakte van de online uitzendingen die hij wekelijks vanaf 2020 vanuit zijn woning maakten voor zijn fans, ook een vorm van creëren is. Die uitzendingen startten tijdens de coronaperiode maar gingen ook na corona door. Waar ze eerst in plaats van optredens kwamen en zo voor Fish ook een uitlaatklep waren, werd het een wekelijks terugkerend programma waar mensen voor thuis bleven en waarin Fish vaak ook met Simone en/of met gasten muziek deelden, nieuwtjes over heruitgaven, de aanstaande tour of van persoonlijke aard. Het was een verbindend programma dat Fish dichter nog bij zijn fans bracht. Op 30 augustus 2024 diende de laatste Fish On Friday zich aan.

Nieuwe horizonten? 
Als de tour voorbij is, gaan Fish en zijn Simone op Berneray wonen. Een van de Hebriden waar hij zich terugtrekt en gaat genieten van de natuur om hen heen. Wat de toekomst ook precies gaat brengen, Fish zal ongetwijfeld de handschoen oppakken om ook verder creatief bezig te zijn. Al was het maar om zijn autobiografie te schrijven. In de tussentijd hebben we de tour om naar uit te kijken. Het is Fish van harte gegund om daarna uitgebreid te gaan genieten. De manier waarop hij zich heeft onderscheiden als zanger met een grote loyaliteit naar zijn fans, is zeer bijzonder. Als de tour achter de rug is, is dat het afscheid van een bijzonder zanger en een sociaal betrokken mens.

Meer te weten komen over Fish? Lees dan de 3 delen van het interview dat WiM in 2019 met Fish had. Het eerste deel vind je hier.

Foto: Kai R. Joachim