×

Recensie

Alternative

21 mei 2024

Catherine Graindorge

Songs for the Dead

Geschreven door: Leon Pouwels

Uitgebracht door: Tak:til

Songs for the Dead Catherine Graindorge Alternative 4 Catherine Graindorge – Songs for the Dead Written in Music https://writteninmusic.com

Op 6 september 1951 vermoordt William S. Burroughs zijn toenmalige vrouw Joan Vollmer door een kogel door haar hoofd te schieten. De daadwerkelijke achtergrond blijft een grijs gebied. Drijft de alcoholverslaving hem tot waanzin of is het juist een vooropgezet plan van Joan Vollmer om bewust haar leven te laten beëindigen? Is het de woede dat de scheiding op alle fronten wordt tegengewerkt, of is het inderdaad een uit de hand gelopen spel met dodelijke afloop? Het houdt de gemoederen flink bezig en het inspireert de bevriende dichter Allen Ginsberg tot het schrijven van A Dream Record.

De Belgische Catherine Graindorge is een groot liefhebber van het werk van Allen Ginsberg, maar is niet bekend met de trieste omstandigheden waaronder Joan Vollmer komt te overlijden. Het is slechts toeval dat ze met A Dream Record in aanraking komt. De woorden raken haar echter zo diep dat ze de woorden op muziek zet. Simon Huw Jones is de meest geschikte persoon om dit gedicht voor te dragen. Het And Also The Trees boegbeeld heeft nog steeds diezelfde postpunk dramatiek in zijn voordracht als halverwege de hoogtijperiode in de jaren tachtig met als grote verschil dat zijn stem nu stukken zwaarder, donkerder en geleefd klinkt.

Is het een eerbetoon, een onverwerkt trauma van het laatste beeld van een overleden Joan Vollmer dat Allen Ginsberg voor eeuwig bijblijft en achtervolgt? Catherine Graindorge kruipt zelf in het Joan karakter. Haar deprimerende zachte verbale voordracht zorgt voor een nostalgisch poëtisch postpunk randje. De dood laat het bloed stollen, de aders bevriezen en de emoties voor de laatste keer spreken. Beats dreunen hard na en de schizofrene altviool personages krijgen hierbij vrij spel. Dan weer liefkozend, dan weer kreunend, dan weer moordzuchtig gemeen, maar continu aanwezig.

Het verhalende This Is a Dream is in alle opzichte het prijsnummer van de plaat. Het is een luguber realistisch gothic sprookje waarbij fictie en non-fictie door elkaar heen lopen. Catherine Graindorge heeft de oorspronkelijke opzet van Allen Ginsberg perfect begrepen. Ze past de A Dream Record titel aan en geeft de uitvoering met haar indrukwekkende strijkerspartijen net dat extra beetje kracht mee. Haar donkere treurviool past perfect bij de trieste geschiedvertelling en geeft deze een duistere randje. Er zit een beeldende postrock dreiging in die Catherine Graindorge met de nodige folkloristische elementen en nadreunende drones vermengt.

Vanuit This Is a Dream en Joan is het niet eens zo’n grote stap naar de mythische geschiedvertelling van Orpheus en Eurydice. Eurydice sterft door een dodelijke adderbeet, maar krijgt de mogelijkheid om naar het mensenrijk weder te keren. Ze is gedoemd om haar man als een schaduw te volgen, slechts een aanblik van Orpheus zal haar opnieuw laten sterven. Het onvermijdelijke gebeurt en in een dronken bui vermoorden vervolgens Bacchus aanhangers Orpheus. Zijn hoofd vindt gebonden aan zijn lier een laatste rustplaats in de Hebrus rivier, waar het instrument vanzelf begint te spelen, en uit de mond van Orpheus gezang weerklinkt.

In het openende Eurydice kruist de slang het pad van Orpheus en Eurydice. De track schuurt van alle kanten en verschuilt zich in een dikke laag aan echo’s. Het voormalige 16 Horsepower-lid Pascal Humbert zorgt met zijn dieplage contrabas akkoorden voor vertolking van de achtervolgingswaanzin die Catherine Graindorge met haar krijsende viool te lijf gaat. Engelenzang scheurt de hemel uit elkaar waarna het harmonium van Simon Ho dat kerkelijke gevoel net wat meer diepgang geeft. De woorden van Simon Huw Jones rijgen zich melodieus aaneen, verbinden de lusjes van het los improviserend raamwerk. Een gepland huwelijk ontaardt in een ware tragedie en transformeert het paradijs tot hel en verdoemenis. Catherine Graindorge misbruikt hierbij haar klassieke achtergrond door een intens beeldend sfeerveld te creëren.

De stille Small Trees getuigen buigen eerbiedig voor de zwaarte van het instrumentale vervolg. Als bijtende beschermende doornenstruiken vlechten ze zich ineen tot een verend licht verteerbaar instrumentenpalet totdat de stilte de klanken volledig opslokt. De ziel verlaat Orpheus’ Head, zinnen blijven zich brutaal vanuit zijn mond verspreiden. Een kroegpiano kleurt de song herfstbruin. Als slachtoffer van de liefde blijft hij voor eeuwig aan Eurydice verbonden. Niet alleen de vocale overdracht van Simon Huw Jones toont gelijkenissen met Nick Cave, ook de stoffige jazzy drumslagen en intrigerende zwartwit toetsen doen denken aan het betere The Bad Seeds werk. De viool van Catherine Graindorge wandelt er als een spookachtige geestverschijning doorheen. Het is de erfenis van haar samenwerking met arrangeur en bandleider Warren Ellis, waarvan ze hier gretig gebruik van maakt.

Bij The Unvisited Garden openbaart zich een imaginaire wonderlijke sluierwereld. Door de herhalingen kom je in een hypnotiserende trance terecht, waar de viool bijna zoemend doorheen vliegt. De track voelt wat onwennig aan en is hier niet geheel op zijn plek. In het Oosterse Where the Buzzards Fly spanningsveld is er weer plaats voor mystiek. De jager aast op zijn prooi en slaat in duikvlucht toe. Zo hoor ik Catherine Graindorge het liefste: doelbewust afwachtend om vervolgens tot actie over te gaan. Vervolgens loopt de verbitterende muzikant in Time Is Broken door haar niet geheel bevredigende verleden. Het geweten neemt haar bij de hand, het is de zwaarte in de stem van Simon Huw Jones die haar verleidt om de duisternis te aanvaarden.

Omdat de samenhang soms ontbreekt raak je het overzicht kwijt. Het zijn fragmentarische nachtmerries, door het vroegtijdige ontwaken mis je iets, ervaar je hiaten. Catherine Graindorge probeert de brokstukken niet te lijmen, maar laat deze in de leegte ronddwalen. De duistere Songs for the Dead romantiek eert de vergeten overledenen en geeft hen betekenis. Een naargeestig spektakel dat je in verwarring achter laat. Het raakt mij misschien hierdoor wel net wat minder dan voorganger Eldorado.



  1. Eurydice
  2. Small Trees
  3. Orpheus' Head
  4. Joan
  5. This Is a Dream
  6. The Unvisited Garden
  7. Where the Buzzards Fly
  8. Time Is Broken