Met de single Multiply introduceerde hij zich in 2005 voor het grote publiek in Nederland, om dit succes met het soulvolle Another Day van het album Jim in 2008 nog eens te overtreffen. We zijn weer twee jaar verder en na een aantal bewogen jaren is Jamie Lidell terug met een nieuw album: Compass. Written in Music spreekt de herboren muzikale duizendpoot over zijn ‘Compass’ en de aankomende optredens.

WiM: Je nieuwe album stuitert muzikaal werkelijk alle kanten op en klinkt als een gedurfd eindproduct van een zeer creatieve, doch rusteloze ziel.
Het gaat over mijn liefdesleven maar ook over realiseren van iets bijzonders. Je kunt indutten tot er iets gebeurt, een grote gebeurtenis in je leven, die je wakker maakt. Er bestaat de kans dat je jezelf niet meer bewust bent van de wereld om je heen en dat je een verlamde, gevoelloze indruk maakt. Veel muzikanten komen wel eens op zo’n punt: ‘comfortably numb’ noem ik dat. Compass gaat over een soort dramatisch ontwaken. Het is goed dat er muziek bestaat, om dit soort dingen te uiten, te overwinnen. Door ze op te schrijven kun je ze uit je gedachten halen. Veel mensen zeggen tegen mij dat het maken van dit album vast erg therapeutisch voor mij is geweest. Waarom vinden mensen dat altijd zo verrassend? Ik denk dat elke muzikant die zichzelf wil uiten en iets wil overbrengen, altijd communiceert met zijn hart en ziel. Ik heb mijzelf ook aangemoedigd daar niet bang voor te zijn. Gewoon durven kijken wat zich van binnen afspeelt, ook al wil je dat soms echt niet en wil je liever gewoon door met je leven. Maar soms moet je je (lichaams)muziek onder ogen durven zien om verder te komen in het leven.

WiM: Meerdere nummers op het album verwijzen naar ‘vernietigen en opnieuw opbouwen’.
Ja, dat klopt wel. Ik ben blij dat het album in de lente is uitgebracht, dat is een bijkomende toevalligheid. Kijk naar artwork op de cover, daar komen zelfs vlammen uit mijn mond (lacht). Ik vergelijk mijzelf soms met een landbouwer die eerst zijn land moet verbranden om daarna klaar te zijn voor een nieuwe oogst.

WiM: Ik heb gelezen dat de laatste drie jaar erg moeilijk voor je geweest zijn. Wat is er allemaal gebeurt?
Erg veel dingen zijn veranderd en die meervoudige verandering heeft mij flink geraakt. Er veranderde veel in mijn carrière. Ik had te grote meningsverschillen met mijn voormalig management dus ik wilde die kant van mijn bedrijfsvoering compleet veranderen. Dat was echt een stressvolle tijd! Dat gebeurde terwijl ik bezig was met het nieuwe album. Ik wilde mij ook puur op de muziek richten en niet te veel met andere, bijkomende zaken bezighouden maar werd daar dus wel toe gedwongen. Daasnaast ben ik van Berlijn naar New York verhuisd en kreeg ik een een nieuwe relatie. Dan praat je dus over drie belangrijke dingen in het leven: carrière, liefde en woonomgeving. En alles gebeurde op hetzelfde moment, dat had een grote impact. Soms wist ik totaal niet meer welke kant ik op wilde. Toch wist ik gevoelsmatig waar ik wilde zijn en ik bleef erop vertrouwen dat ik de juiste beslissingen genomen had. En dat is ook de kern van het album. Ik begon mijzelf eindelijk te vertrouwen, meer dan ik ooit gedaan had. Het heeft ook alles met lef te maken. Ik durfde eindelijk voor mijzelf te kiezen. Ik realiseerde mij dat veel van mijn vroegere beslissingen eigenlijk automatisch genomen waren, zonder er echt goed over na te denken. Ik heb meer naar mijn hart leren luisteren en daarbij moet je soms moedig zijn om de juiste beslissingen te durven nemen.

WiM: En nu in New York voel je je opgelucht?
Absoluut! Ik zit op een goede plek in New York, voel mij hier thuis en het is goed dat alle emoties er nu uitgekomen op dit album. Natuurlijk zijn er in het leven altijd emotionele momenten en als mens verander en groei je continu, maar dit album MOEST ik maken, dat was echt pure noodzaak voor mij.

WiM: Je vorige album had de titel Jim, op Compass gaat het weer over Jamie, wat is het verschil tussen die twee?
Iedereen heeft meerdere kanten in zichzelf. Jim was meer de vrolijke jongen die zijn soulkant liet horen, mijn innerlijke Stevie Wonder, die dingen van de zonnige kant ziet. Ik vind die muziek overigens te gek! Op mijn nieuwe album gaat het meer om mijn eigen emoties, mijn diepere gevoelens. Op vakantie dan maak je bijna altijd foto’s van de leuke en mooie dingen die je ziet. Terwijl er ook genoeg ellende en lelijke dingen te fotograferen valt. Jim is in dit geval mijn vakantiefotograaf, daar waar Jamie verder kijkt verder dan de vrolijke buitenkant.

WiM: Als ik naar Compass luister, dan hoor ik duidelijk de rusteloosheid terug. Je gebruikt heel veel genres en stijlen, soms meerdere in één nummer.
Ja, dat klopt, de ware Jamie houdt van heel diverse dingen. Muzikaal hou ik bijvoorbeeld van Luther Vandross, Prince, Michael Jackson maar ook van PJ Harvey, Daniel Johnston, Tom Waits, Steve Reich en Grizzly Bear.

WiM: Je hebt ook veel getalenteerde muzikanten om je heen, ook op dit album weer.
Ja, absoluut Beck, jongens van Grizzly Bear, Feist, en Wilco hebben duidelijk mijn horizon verbreed.

WiM: Je noemt één van mijn helden, Prince. De ballad She Needs Me klinkt duidelijk geïnspireerd door hem en ook I Wanna Be Your Telephone doet denken aan de funky kant van Prince, zoals in zijn nummer Erotic City?
Klopt, wel grappig dat je ook deze ballad noemt, maar inderdaad Prince is van grote invloed geweest op dit album. Misschien is dit album wel mijn Sign Of The Times. Op dat album mixt hij ook funk, rock en soul, r&b en ballads. Ik denk omdat ik opgegroeid ben met dit album en met de mooie mix van synthesizers, echte instrumenten, drums en drummachines. Ik heb altijd gedacht dat dit de natuurlijke mix was. Ik heb er nooit bij stil gestaan dat dit een wilde en gecompliceerde manier van muziek maken was. Mijn ouders draaiden veel klassieke muziek. Sommige klassieke composities hebben meer dan honderd verschillende stemmingen. Ik denk dat ik daar ook iets van meegekregen heb (lacht), want ik probeer dat ook vaak in een nummer te realiseren, al ben je bij popmuziek beperkter in je mogelijkheden. Ik ben overigens erg benieuwd wat Prince van mijn nieuwe album zou vinden? Misschien kan Nikka Costa (zangers die met Prince gewerkt heeft en ook op Compass te horen is) een album aan hem geven?

WiM: Een andere icoon die je geïnspireerd heeft is Michael Jackson. Het nummer Enough Is Enough zou zo op een Jackson Five album gestaan kunnen hebben.
Ik ben, net als velen, begonnen met Off The Wall, Thriller en Bad, drie essentiële albums voor iedereen van mijn generatie. Later heb ik mij verdiept in de oudere albums van Jackson Five. Jammer dat hij is overleden, ik mis hem nu al, die man leefde zo voor zijn muziek. Eigenlijk komt het door mijn drummer James Gadson dat Enough Is Enough zo klinkt. Hij heeft namelijk nog met de Jackson Five samengewerkt en kwam met exact het juiste ritme! Hij drumde vroeger ook bij Marvin Gaye en Quincy Jones gespeeld, dus zo vreemd is dat niet. Eigenlijk zo dit nummer niet eens op het album komen omdat het te veel afwijkt van het andere materiaal en eerder op Jim zou kunnen staan maar het voelde goed en ik kon het nummer gewoon niet negeren!

WiM: Hoe heb je Beck ontmoet?
We speelden samen tijdens zijn tour in de Verenigde Staten, hij vroeg mij om zijn openingsact te worden in 2006. Ik vond het te gek om met hem te spelen. Hij is steeds meer een producer geworden de laatste jaren. Zo heeft hij onlangs het laatste album van Charlotte Gainsbourg geproduceerd en tussen zijn eigen albums door keek hij waarschijnlijk naar de mogelijkheden om andere artiesten te produceren en wellicht stond ik ergens op zijn lijst, geen idee.

WiM: Beck is ook een Record Club begonnen, waarbij een groep muzikanten, op informele basis, een album in één dag opnemen. Jij maakt ook deel uit van deze club. Het laatste ‘album’ dat jullie maakten stond vol met Skip Spence nummers. Wie is Skip Spence?
Hij was een bandlid van Jefferson Airplane, die het moeilijk had met zichzelf. Ik herinner mij nog dat hij één van zijn bandleden belaagde met een bijl, waarschijnlijk door LSD-gebruik. Daarna heeft hij lange tijd in een psychiatrisch ziekenhuis gezeten. Op een dag vluchtte hij hieruit en ging meteen door naar een studio, waar hij daarna dit album heeft opgenomen en vervolgens reed hij weg op zijn motor, een legendarisch verhaal! Ik kende het album niet maar hij heeft briljante dingen gedaan op dit album. Skip Spence heeft in ieder geval Beck erg beïnvloed, dat hoor je duidelijk terug in sommige intro’s van zijn nummers. Beck staat altijd heel open voor nieuwe dingen en invloeden, net als ik. Ik vond het dus super om weer met hem te mogen werken.

WiM: Hij scheef Coma Chameleon voor Compass, dat klinkt ook als een echte Beck-song. Maar in muzikaal opzicht zijn jullie beiden een soort kameleon. Jullie veranderen regelmatig van stijl en passen jullie eenvoudig aan in een andere of nieuwe omgeving.
Absoluut, ik denk ook dat het de voornaamste reden is dat hij bij mij terecht kwam. Ik denk dat ik de meer naïeve versie van hem was. Ik ben soms nog steeds een beetje naïef in mijn muziekbenadering.

WiM: Om de kameleon in jou te accentueren, in de titelsong Compass, één van de hoogtepunten op het album, klink je eerst als jezelf, vervolgens als een nieuwe versie van John Mellencamp in vorm, om daarna Tom Waits te benaderen.
Het was echt een moeilijk nummer om in elkaar te zetten. Bij dat nummer heb ik echt de hulp van Chris Tayler van Grizzley Bear nodig gehad. En het was prima materiaal voor hem. Ik was op een punt in het schrijfproces beland dat ik hulp zocht. En het mooie aan Chris is dat hij niet bang is voor ingewikkelde muziekstructuren. Toen ik Compass opnam wist ik niet hoe ik het exact wilde laten klinken. Ik heb het nummer in een eerste versie nota bene op een ukelele opgenomen toen ik in New York kwam wonen. Dat was echt een vreselijk slechte versie (lacht), herinner ik mij. Ik liet het toen aan mijn vriendin horen, in de overtuiging dat het briljant was maar haar eerlijkheid leerde mij dat ik nog verder moest sleutelen aan het nummer. Daar waar sommige mensen soms kattengejank horen, hoor ik zelf soms de mooiste dingen. Het is soms niet uit te leggen waar ik wist gewoon dat dit nummer uiteindelijk goed zou worden. Toen ik refrein schreef moest ik zelfs bijna huilen, ik voelde de dramatiek en wist dat dit een echte ‘hartenbreker’ zou kunnen worden. Toen ik bezig was met het album, schreef ik ‘Trust your compass’ op mijn harde schijf die ik overal mee naar toen nam om, daar stonden ook mijn ruwe sketches van de nummers op. Het was als een aantekening voor mijzelf: vertrouw op wat je hart je ingeeft, maak je er niet te druk over en open jezelf voor alles wat je wilt, het is allemaal goed, zolang je maar vertrouwen houdt in jezelf. Dus dit album gaat over het kompas dat mij de weg wees in mijn relaties, mijn muziek en mijn leven, het heeft mij geholpen al mijn problemen te overwinnen. Ik heb keihard gewerkt aan dit album, maar paradoxaal genoeg voelde ik mij erg relaxt, waarschijnlijk omdat er een grote last van mij was afgevallen. Ik heb eindelijk de juiste balans tussen inspanning en ontspanning gevonden. En hoewel er op het laatst toch sprake was van enige tijdsdruk, vielen de laatste puzzelstukjes bijna magisch op de juiste plaats.

WiM: Het lijkt me lastig om het album live te spelen?
Dat is een grote uitdaging! We spelen met een nieuwe band met drie nieuwe muzikanten. Onder andere zangeres Janelle Monae, een geweldige zangeres uit Atlanta die o.a. met Outkast gewerkt heeft, haar laatste single Tightrope kreeg een 9 op Pitchfork, en een ik heb ook de geweldige drummer van haar liveshows, Young Pete. De ene helft van het album zal live meteen geweldig klinken, de andere helft echt buitengewoon vreemd. We moeten nog beslissen hoe we het gaan laten klinken. Misschien met wat samples, ik wil het erg modern laten klinken en ook de speakers als instrument gebruiken. Dus daar komt een hoop elektronica bij kijken. Maar we zullen er klaar voor zijn want ik heb een uitstekende band, daar maak ik mij niet druk om. We zullen alleen de soundscapes op een interessante manier moeten invullen. Wellicht dat ik dit met kostuums op een theatrale wijze ga aanpakken. Jullie zullen het wel zien!