×

Interview

07 oktober 2012

De sonische speeltuin van Gerhardt

Geschreven door:

Label: V2 Records

Na zijn debuut EP ‘All Is There’ ging Gerhardt als een speer. Hij werd verkozen tot 3FM Serious Talent, kwam in De Wereld Draait Door terecht en stond op verschillende bevrijdingsfestivals en was te gast bij diverse radiozenders. Begin dit jaar opende hij zelfs Eurosonic Noorderslag. De heren van Triggerfinger speelden zijn EP in en hij werkte samen met producer David Poltrock. Dit jaar besloot Gerhardt het over een andere boeg te gooien. Hij tekende bij V2 Records en produceerde zelf zijn dubbel conceptalbum. De eerste, Sprawlers, komt op 8 oktober uit en de tweede, Crawlers, in februari volgend jaar. Afgelopen vrijdag 5 oktober was de cd presentatie in De Victorie in Alkmaar.

“De reden waarom ik deze albums zelf geproduceerd heb is omdat ik me zo vrij mogelijk wilde voelen in het hele proces. Daarnaast wilde ik dit gewoon gedaan hebben in mijn leven. En dat is hartstikke goed bevallen.”

Tegenstellingen

Het tweeluik Sprawlers en Crawlers geeft de tegenstellingen van de mens tijdens de dag en nacht weer en worden verbeeld en verklankt in zowel tekst als muziek. “Hoe ik op dat idee ben gekomen? Geen idee. Wie weet waar een idee vandaan komt? Als iemand dat zou weten, was er al wel een pretpark omheen gebouwd. Ik had veel liedjes af waarvan er een hele serie na twaalf uur ’s nachts geschreven waren en een andere serie die overdag waren geschreven. Ze pasten niet bij elkaar. En ze gingen over totaal andere dingen. Ik dacht ‘ja, ik ben eigenlijk twee soorten mens. Er leven 2 soorten mens in mij. Een dag en nachtmens. Als muzikant ben ik een nachtmens en een dagmens. Ik zie ook de verschillen in de mens an sich overdag en ’s nachts. Ik dacht: waarom laat ik die niet gewoon in de muziek, de tekst en het artwork terugzien?’

Sprawlers en Crawlers

De nummers op Sprawlers zijn qua arrangementen verweven met de kilheid van de jaren ’80, de losheid van de 90’s en de tijdgeest van het heden. ‘’Iemand zei: ‘Björk heeft het met Elvis Costello, John Lennon en Coldplay gedaan en we noemen hem Gerhardt.’ Een groots en perfect compliment!’ Like A Wolf bijvoorbeeld doet sterk denken aan David Bowie’s Heroes. “Daar zat een koortje in, iemand opperde of het niet cool zou zijn om dat met een synthesizer te doen, want dan leek het net Heroes. Ik dacht ‘ja, verrek, het is inderdaad net Heroes’. Ik vond dat we er dan ook helemaal voor moesten gaan. We hebben het koortje eruit gegooid en het met een synthesizer ingespeeld. Zo ging het de hele tijd. Als een idee goed voelde, deed ik het gewoon. Ongeacht de cosequentie.”

Opnames

Voor de opnames besloot Gerhardt alles dicht bij huis te houden. “Dat had ik als visie toen ik hier aan begon. Ik heb alles uit mijn eerste kring gehaald. Iedereen die ik om me heen heb, waar ik contact mee heb, daar moet het in zitten. Als het daar niet in zit dan schort het aan kwaliteit in mijn eigen leven. Otto [De Jong, red.], de drummer, stelde voor om de drums bij Elio Debets op te nemen in zijn studio Deltabeats in Deventer. In twee dagen stonden de drumpartijen erop. Ik was zo ziek als een hond toen, Bernard [Gepken, gitarist, red.] was ook ziek en de hele dag zaten we aan de Ibuprofen met wodka, we waren helemaal ‘wappie’, maar het staat er toch helemaal te gek op. Alle gitaren hebben we bij Paul Willemsen, de gitarist van Beans & Fatback, in Amsterdam opgenomen. Hij heeft daar een te gekke studio. Ook de zang heb ik daar opgenomen, maar de backings gewoon thuis vanachter mijn laptop. Ik heb zelfs nog dingen uit demo’s overgesleept. Veel van de toetsenpartijen heb ik thuis gedaan en een ander deel heb ik bij Paul ingespeeld. Ook heeft Merlijn Nash, de vorige toetsenist, nog een aantal toetsdingen bij hem thuis gedaan. Een vriend van me, Albert Hartwig, komt uit de jaren ’80 muzikantengeneratie. Hij die heeft oude moogs shit en weet echt hoe dat werkt. Albert heeft ook een deel van de toetsen ingespeeld. Ik wilde een zangeres hebben die de backings deed en Paul stelde voor om Cato van Dijk vragen. Zij heeft uiteindelijk meegedaan op Nature Never Makes No Mistake, Like A Wolf en Stars Will Shine. Het is allemaal dichtbij huis gebleven. Heerlijk! Dit is het allerleukste wat ik tot nu toe heb gedaan in mijn leven. Echt zo leuk om alles zelf te doen met een team van positivo’s en criticasters. En Crawlers, die nacht cd, die hebben we in één week opgenomen, helemaal live. We wisten ’s ochtends niet welke nummers we op gingen nemen. We gingen gewoon naar binnen en namen op wat goed voelde. Als iemand zei: ‘ik heb hier echt geen toffe ideeën voor, deden we het niet.’”

Sonische speeltuin

Sprawlers is echt een soort sonische speeltuin geworden. Die banjo bijvoorbeeld op het einde bij Serpent Of The Nile, slaat natuurlijk nergens op. Bernard had dat hele nummer ingespeeld met de banjo. Toen ik zat te luisteren groovde het niet lekker, het was het allemaal net niet, dus toen heb ik alles uitgezet en ben ik gaan kijken of ik de banjo zou missen als ik die weg zou laten bij de coupletten. Nee. Kwam het bij de refreinen terug, vond ik dat alleen maar afleiden, weg banjo. Uiteindelijk waren we vergeten om aan het einde van het nummer dat laatste stukje banjo eruit te knippen. Bij het afluisteren hoorde ik opeens weer dat stukje en dacht, ‘wow, wat een vet geluid, wat is dat?’ Dat was dus die banjo nog. Het klonk zo te gek dat we het hebben laten staan. Reverb erop, beetje links uitmixen en klaar! Zo is het de hele tijd gegaan. Op intuïtie. Ik wilde daar zo universeel en vrij mogelijk zitten. Dat is grotendeels gelukt.”

Band

Voor zijn EP ‘All Is There’ werkte Gerhardt samen met Triggerfinger, zij speelden alles in. Maar Gerhardt nam een eigen band mee tijdens optredens. Bandleden kwamen en gingen. Inmiddels bestaat de band uit: Otto de Jong op drums, Bernard Gepken op gitaar, Jan Joris Sportel op bas en Marcel Fakkers op toetsen. “Otto is de enige die er vanaf dag 1 bijzit. Bernard Gepken ken ik al jaren en het ontstond heel organisch dat hij erbij kwam. Marcel Fakkers, die de cd’s heeft gemixt, doet tegenwoordig de toetsen. Daar ben ik echt heel blij mee en ik ben ook blij met de nieuwe bassist Jan Joris. Hij is heel steady, speelt geen noot teveel en is super rustig. Dit is een goede club nu. Sommige leden van mijn vorige band konden de focus niet aan of het was niet wat ze zochten. Het voelde ook nog steeds niet 100% prettig in die band. Maar dat is niet erg, dat kan gebeuren. We zijn nog steeds vrienden. Deze nieuwe band is gewoon heel steady. Er is een enorme drive in de band ontstaan. Nu hangt er een heel goede focus.” Diezelfde focus blijkt ook in de studio goed te werken. “Ik heb namelijk geen smaak. Vind altijd alles te gek. Daarom ben ik wel blij dat de band vaak zei tijdens de opnames: ‘oeh, jongen dat zou ik niet doen.’ Ik heb remming nodig, anders was Sprawlers echt een wangedrocht en wanstaltige cd geworden”, lacht Gerhardt.

Uitleven

Sprawlers heeft een zeer breed kleurenpalet aan klanken. Vier decennia popmuziek resoneren in de liedjes en productie vertelt Gerhardt. “Weet je wat het is? Vaak horen mensen erin waar ze zelf veel naar luisteren en mooi vinden. Ik vroeg laatst aan een DJ waar zij mijn cd op vond lijken. Zij zei: ‘Op niks. Dit is gewoon Gerhardt, jij maakt zo muziek’. Dat vond ik een geweldig compliment! Want ik had als uitgangspunt genomen dat ik zoveel mogelijk mijzelf wil zijn in mijn muziek met deze twee CD’s. Ik treed ook veel solo op. Met gitaar of piano. Dan komen mensen na afloop naar me toe: ‘Eerst dacht ik, dat zal wel weer zo’n zeurderige singer-songwriter’ worden. Maar jij bent helemaal niet zo!’. Dan leg ik uit, dat ik ook geen singer-songwriter ben. Ik maak muziek. Ik maak dingen. Of ik nu met Beans & Fatback op pad ben, met mijn eigen band of solo optreed. Mijn maandelijkse column inlever of een gedicht afmaak, het komt op hetzelfde neer. Ik wil kleuren achterlaten. Daar past een monolithische term als singer-songwriter niet bij.”

Muziek

Zelf luistert Gerhardt naar ongelooflijk veel verschillende soorten en stijlen muziek. “Leonard Cohen heeft me mijn hele leven al geboeid. Verder luister ik naar Bob Dylan, John Cale, ook Velvet Underground en Can vind ik helemaal te gek. Ik houd eigenlijk heel erg van die vage noice shit. Ik luister nu veel naar het album Low van David Bowie en naar de soundtrack van Flash Gordon van Queen. Wovenhand en 16 Horse Power vind ik ook cool, heerlijk die doomscenario’s! Maar ik luister ook veel naar klassieke muziek zoals Händel en Shostakovich. Phil Collins vind ik ook te gek en U2 vind ik ook een fantastische en inspirerende band. Maar af en toe Abba is ook gaaf. Woody Guthrie vind ik echt een held. Ik luister naar zoveel, Oasis, Nirvana. Echt van alles. Ik luister nu ook weer naar The Beatles omdat ik een boek heb ontdekt van Ian MacDonald waarin hij schrijft over de opnameprocessen van The Beatles, wie wat speelde, hoe ze opnamen en de context van de teksten. Daar zit ik nu helemaal in. Ook luister ik veel naar Hoagy Carmichael, dat is echt van die jaren 30 muziek. Artiesten van nu die ik goed vind? Arcade Fire!! Dat vind ik echt een heel goede band. White Horse vind ik een hele fijne band. Op dit moment luister ik veel naar Eminem, daar ben ik helemaal weg van. Het nieuwe solo project van Noel Gallagher is ook helemaal fantastisch. Daniel Lanois, Ane Brun. Ik moet de nieuwe van dEUS nog luisteren en niet te vergeten: Ryan Adams.”

Gekte beteugelen

De liefde voor muziek zat er bij Gerhardt altijd al in. “Ik ben zo geboren”. Hij groeide deels op in de Achterhoek op een boerderij. En verhuisde op zijn 11e naar het Groningse vlakke land. Daar ging hij naar een Agrarische school. Maar kon zijn geluk daar niet vinden. “Ik was doodongelukkig daar. Ik heb schoolbands opgezet om wat te doen te hebben. Ik schreef toen ook al teksten en gedichten. Ik weet gewoon niet beter. Mijn vader, mijn opa en mijn zussen maken muziek. Zelf heb ik muziekstukken geschreven voor het Tamboerkorps en ik drumde in de Harmonie. We [Gerhardt en zijn twee zussen, red.] zijn altijd met kunst opgevoed. Ik ging met mijn vader naar Vermeer in het Stedelijk Museum. Naar Bach concerten. We zijn altijd met kunst an sich bezig. Vroeger luisterde ik heel veel naar klassieke muziek, naar Leonard Cohen en naar heel veel country en western en jazz. Willie Nelson, die stem man, wat een zeikerd”, lacht Gerhardt. “Maar zo goed allemaal en die teksten, echt allemaal dat hardcore simplicity en de real dark side of life. We zijn gek met z’n allen. De hele wereld is zo gek als een deur. Wat ik probeer met mijn cd is om die gekte een beetje te beteugelen door mensen gewoon liefdevol te houden, en kleurrijk te zijn in plaats van monolithisch en uitgeconceptualiseerd.”

Inspiratie

Om zijn teksten te schrijven haalt Gerhardt inspiratie uit de ‘gekte’ van alledag en nacht door naar mensen te kijken. ‘’Daarnaast lees ik veel. De meeste inspiratie haal ik uit boeken en films. Ik ga ook bijna niet naar concerten. Daar vind ik niets aan. Die opgekropte kluwen mensen. Ik erger me altijd aan iedereen en alles, haha! Mensen lullen door muziek heen. Ze staan allemaal te tanken aan de bar, praten over een muurtje dat ze geverfd hebben. En dan staat op het podium een artiest zijn beste alles te geven. Dan denk ik: ‘waarom ben je hier?’ Ik wil me in mijn leven zo weinig mogelijk irriteren. Je voorkomt het natuurlijk niet. Maar ik kan het wel zo veel mogelijk uitsluiten. Ik wil me gewoon niet irriteren, dat vind ik zonde. Het is vergif voor mijn systeem. Ik ben veel thuis. Daar ben ik het liefst. Of ik zit één op één met iemand in een relaxte kroeg waar we elkaar nog kunnen verstaan. Ik ben het liefst zo veel mogelijk alleen. Daar haal ik inspiratie uit, alleen zijn. Of ik rommel wat aan met mijn surrogaat gezinnetje, een paar vrienden en mijn familie. That’s it.”

Positief

“Vanaf februari is alles positief geweest in mijn leven. Als het niet positief was dan loste ik dat op of was het positief te maken. Soms lukte dat niet, dan was het ook prima. Ik houd dat gewoon vast, ik wil geen gedoe in mijn leven. Dat is misschien niet helemaal te voorkomen, maar dat accepteer ik dan zo goed en kwaad als het gaat. Ik heb een heleboel dingen en verwachtingen losgelaten voor mijzelf. En wil zo licht mogelijk door de dagen bewegen. Geluk zit voor mij niet in aantallen. Al staan er tien mensen met een big smile op hun gezicht bij een optreden, dan doe ik het daarvoor. Als er 150 staan met dezelfde big smile, vind ik dat natuurlijk wel leuker!”

Afgelopen vrijdag (5 oktober) was de cd presentatie in De Victorie in Alkmaar waar Gerhardt een spetterend optreden gaf.

Foto’s: Frits de Beer