Intense muziek van Braziliaanse zangeres Iria Braga

De Braziliaanse zangeres Iria Braga is uiteraard geïnspireerd door bekende traditionele Braziliaanse muziekstijlen zoals bossa nova, samba, baião en andere. Nu ze vier maanden in Lissabon woont wordt ze ook geïnspireerd door fado. Ik spreek met haar aan de Avenida de Liberdade in Lissabon.

‘Ik zing traditionele Braziliaanse muziek zoals bossa nova en samba maar ook andere muziekstijlen. Maar ik ben het meest gepassioneerd door bossa nova’, vertelt ze me. ‘Tom Jobim is heel belangrijk voor mij vanwege zijn informatieve muzikale geschiedenis. Ik ben ook beïnvloed door regionale folkloristische muziek. En muziek uit het noorden van Brazilië.’

De invloed van Luiz Gonzaga die werkt in de baião stijl is belangrijk voor haar. ‘Dat ritme komt nu ook voor in het zuiden van Brazilië, waar ik vandaan kom. De stad waar ik geboren en getogen ben is Curitiba in de staat Parana. Het ligt dichtbij Argentinië en Uruguay. Brazilië kent veel verschillende ritmes. Ik ben ook gepassioneerd door andere ritmes zoals maracatu, samba en afoce. Ik hou ook erg van de instrumentale Braziliaanse muziek, zoals die van Hermeto Pascoal. Hij is heel erg geïnspireerd door de vele Braziliaanse ritmes, om zo zijn muziek te creëren. Hij is een grote maestro.’

Iria noemt ook diverse grote Braziliaanse artiesten die voor haar belangrijk zijn. ‘Ik hou ook van de muziek van Egberto Gismonti en Elis Regina. En van Flora Purim, Airto Moreira, Djavan en Maria Bethania. Mijn grootmoeder was hierdoor ook zeer gepassioneerd. En ook door religieuze muziek.’

Iria Braga componeert soms zelf. ‘Maar ik ben meer een zangeres dan een componiste. Ik interpreteer muziek. Ik ben ook actrice. Ik componeer minder dan dat ik zing’, zegt ze hierover. ‘Ik schrijf wel de meeste teksten. Ik ben een erg intense vrouw. Ik zing graag over intense gevoelens, over liefde en ook over de natuur. Mijn muziek is beïnvloed door elementen uit de natuur zoals de wind en het vuur. In Brazilië hebben we een zeer speciale natuur die heel divers en rijk is, zoals de Amazone. Als ik zing voel ik me verbonden met deze natuursfeer. Toen ik deze maand in Lissabon optrad, zei een jongen tegen me: als je zingt klinkt het alsof je zingt over het Braziliaanse landschap.’

Iria Braga reist graag, heeft ook in de VS gewoond en dit legt ze daarover uit. ‘Ik reis graag om zo verschillende culturen te leren kennen. Alle reiservaring geeft muzikale ervaring.’ In Portugal leerde ze natuurlijk fado kennen. ‘Fado is ongelofelijk. Deze stijl beïnvloedt mij omdat het intense muziek is. Maar ik hou ook erg van jazz. De Portugese jazz-zangeres Maria João Monteiro Grancha beïnvloedt mij.’ Maria João is getrouwd met Mário Laginha, die verschillende jazzalbums heeft uitgebracht.

Het enige album van Iria Braga kwam onder eigen naam uit in 2013. Met negen songs uit de traditionele Braziliaanse muziek. Een van degenen die een nummer heeft gecomponeerd is pianiste Elizabeth Fadel, die ook uit Curitiba komt maar tegenwoordig in Den Haag woont. Met haar heeft ze de slottrack Baião do Mato gecomponeerd. Iria kreeg zeer goede waardering voor dit album van Paquito d’Rivera. ‘Via veel mensen kreeg ik contact met hem. Hij vertelde me dat mijn cd indrukwekkend is. Veel mensen hebben het album gewaardeerd.’ Iria heeft het inmiddels op Spotify gezet. ‘Het is één album, met veel samenwerkingen als gevolg. Volgend jaar komt er een nieuw album uit. Dat zal ik in Lissabon opnemen.’

Iria heeft al met velen samengewerkt, zoals pianist Davi Sartori, gitarist Joel Müller en drummer Luis Rolim. En met het Braziliaanse orkest Ensax. Ze heeft veel opgetreden in Brazilië en nu ook in Portugal. Ze heeft een trio en zal in Nederland waarschijnlijk ook optreden met een trio. Haar optredens zijn ook op YouTube te vinden. Ze zingt eveneens liederen van anderen, zoals van Ton Jobim en Elizabeth Fadel. In Lissabon is ze bezig met een project dat Iria Braga Baile heet. Dat is een optreden om te dansen op composities van Braziliaanse componisten.

Gevraagd naar wie er nog meer voor haar componeert antwoordt Iria: ‘Ik heb een goede vriend in Curitiba: Carlito Birrolli. Hij is een ongelofelijke componist. En Indioney Rodrigues. Hij is indrukwekkend. Ik heb verschillende componisten in Curitiba; het zuiden van Brazilië is zo anders als de rest van Brazilië.’ Iria schrijft vervolgens op wie de negen liederen van haar album uit 2013 hebben gecomponeerd: Mara (public domain), Estrela de Sol (Wagner Barbosa), Chapéu de Sobra (Estrela Leminski & do Dú Gomide), Tempo Água (Indioney Rodrigues), Crotalus Terrificus (Arrigo Barnabé & Paulinho de Viola), Habanera (Georges Bizet), Peito Vazio (Cartola e Elton Medeiros), Ginga de Mameluco (Oliver Pellet), Baião do Mato (Iria Braga & Elizabeth Fadel).

Met Elizabeth Fadel zal ze ook nieuwe composities maken en die in Theater de Regentes in Den Haag laten horen. ‘Dat zal een goede ervaring worden. We hebben vroeger vaak samengewerkt in Brazilië. Ik ga volgend jaar in Brazilië optreden onder andere in Curitiba en São Paulo. In Brazilië werk ik met verschillende producers. De Braziliaanse muziek is ongelofelijk belangrijk voor mij. Maar ik hou ook van wereldmuziek, van Afrikaanse, Latijns-Amerikaanse muziek en van world jazz. Als ik in verschillende landen woon, leer ik het kennen. Ik hou van improviseren en wil niet beperkt worden als zangeres.’

 

Foto’s: Rodrigo Félix Leal
Outfit: Juliano Fonseca