Het kan vreemd verkeren, zo kondig je nog aan dat een hardnekkige depressie en een writers block je belemmeren in je creativiteit, vervolgens breng je in amper een half jaar tijd twee studioplaten uit. Niemand zo onnavolgbaar en onvoorspelbaar als Matt Berninger van The National. De neurotische brombeer lacht zijn neerslachtigheid weg en lijkt goedgehumeurd in het leven te staan. Lijkt, want in het geval van Matt Berninger blijft er nog genoeg liefdesdrama over om over te schrijven. Het is een beetje zijn way of life, met het grote verschil dat hij steeds minder de tragische verhalenverteller is, en zijn zangkwaliteiten sterker op de voorgrond staan. Oké, het blijft onmiskenbaar The National, maar op de een of andere reden klinkt het net wat luchtiger.

Ja, het is allemaal prachtig, toch mis ik die fraaie donkere jaren tachtig omlijsting die zo sterk stroperig door regenachtige meesterwerken als Boxer en High Violet heen druipen. Modderzwarte klodders waardoorheen Bryan Devendorf zich een weg naar het licht slaat. Ondanks dat zijn aandeel gelukkig weer stukken imposanter dan op First Two Pages of Frankenstein is, staan zijn drum and bass ritmes nog steeds overwegend op de achtergrond opgesteld. The National laat zich op Laugh Track door het sobere Americana landschap geweld leiden, verkwikkende gitaarlijnen zonder mineur gestemde akkoorden. Het is duidelijk waar op dit moment de interesse van de Dessner broers liggen. Die willen vooruit, maar worden gelukkig door die melancholische gedragenheid van Matt Berninger afgeremd, waardoor die The National sound volledig intact blijft.

Ik sprak bij First Two Pages of Frankenstein mijn verbazing al uit waarom het prachtige Weird Goodbyes duet met Justin Vernon van Bon Iver die plaat niet gehaald heeft. Blijkbaar zit er een heel masterplan achter, een geniale meesterzet die ze voor de snelle opvolger bewaard hebben. Bestaat Two Pages of Frankenstein nog vooral uit tracks die de duistere achterliggende periode van Matt Berninger accentueren, voor Laugh Track heeft hij overduidelijk die kleine winstmomenten bewaard. De liefhebbende romanticus krijgt weer vat op het leven, en dat hoor je in alles terug. Weer een indrukwekkende lijst van gastvocalisten, een trend die The National al vanaf I Am Easy to Find inzet. Is het onvermogen, onzekerheid, twijfel? Mist Matt Berninger tegenwoordig het vermogen om alleen de songs te dragen? Of moet ik het niet zo moeilijk zien, en is deze ingezette lijn een bewuste keuze om de grijsheid van zijn bijna rouwende baritonstem meer kleur te geven? Het staat elkaar in ieder geval niet in de weg.

Laat ik Weird Goodbyes als uitgangspunt nemen, een outsiderstrack die zich niet op First Two Pages of Frankenstein laat nestelen, en waarmee dit vervolg voor mijn gevoel mee begint. Hebben we meer vergelijkbaar materiaal waarvan het zonde is om deze weg te gooien en welke de moeite waard is om te herzien. De yin yang dag en nacht tegenstrijdigheden volgens de The National principes. Weird Goobyes legt herinneringen vast om deze vervolgens los te laten. Zonder herinneringen geen verleden, geen verdriet maar ook geen geluk. Justin Vernon zorgt voor die prettige tweede stem, en het zorgvuldig gedempt gebruik maken van de elektronica is tevens van een grote meerwaarde. Deze werkwijze getuigd van de Bon Iver bijdrage, al vult die band het overduidelijk samen met The National in. Het is een stukje geven en nemen om tot een bevredigend resultaat te komen. Mooi hoe deze grootheden elkaar niet dwars passeren, maar juist voor een verfijnde verbreding kiezen.

De ⁠Alphabet City verfijning zit hem weer juist in de levendige pianotoetsen, die de elektronica al snel opzij schuiven. Als je gewend bent om als einzelgänger in het leven te staan, dan heb je gewoon minder moeite met een wereld die tevens in een grote depressie verkeerd. Voor een ander een vervreemde gewaarwording, voor Matt Berninger voelt het juist als vertrouwd kameraadschap aan. Geduldig wacht hij het thuiskomen af, het verdriet en het gemis voor lief nemend. Liefde overwint de pijn, de eenzaamheid en de stilte, juist om in die stilte naar elkaar toe te groeien. Het uptempo ⁠Deep End (Paul’s in Pieces) trekt de frontman uit de duisternis, breekt om te lijmen, al passen de stukjes niet meer voor de volle honderd procent aan elkaar. Accepteer elkaars gebreken, oneffenheden, die heeft Matt Berninger meer dan genoeg. Zonder acceptatie geen euforische blijdschap. Paul is de onzichtbare zoekende personage die diep van binnen in Matt Berninger leeft en de overige schizofrene stemmen overstemt om zich een weg naar buiten te vechten. Paul is tevens het levenloze hoofd op de albumhoes, waar een wanhopige jongen zich aan vastklampt.

In het dromerige ⁠Turn Off the House nemen de depressies en de writers block het dagelijkse bestaan over. Een gigantische puinhoop welke juist in deze gestalte overzichtelijk blijft. Ordenen door zichtbare bewustwording van deze rommel. Elke dag een beetje opruimen, de toegankelijkheid van frisheid toelaten. De grote schoonmaak is geen drastische verandering maar juist klein en subtiel. De haastige drums staan voor die onbeheerste aandrang, het intieme heldere gitaarwerk voor die verkoeling. Dreaming is het logische vervolg, deze beantwoordt niet alle vragen, maar laat ze juist eerder open. Zolang je maar durft te dromen blijven idealen intact. Pas als die zekerheid dichterbij komt kan je vervolgstappen zetten door te ontwaken en tot actie over te gaan.

Bij het ⁠Laugh Track titelstuk neemt Matt Berninger singer-songwriter Phoebe Bridgers bij de hand. Phoebe Bridgers heeft zich tot een zekerheid ontwikkelt, de gids in kwade donkere tijden, het lichtpuntje in de verte, het verstand, het rationele denken. Uiteindelijk lachen we om onze kwetsbaarheid, de misstappen en de stuntelige invulling daarvan. Lachen is een van de puurste emoties, we lachen onze zenuwen weg, lachen om de stommiteiten, en kijken er glimlachend op terug. Het is niet dat ik in lachtherapie geloof, maar lachen werkt weldegelijk bevrijdend. Space Invader ontstaat letterlijk jammend op de festivalweides, en staat voor die eeuwige uitzichtloosheid waar Matt Berninger mee worstelt. De terugkerende melodie waarmee hij dagelijks opstaat, het geroutineerde refrein om zich mee staande te houden, de woorden die zich in de coupletten aan elkaar hechten en de leegte die de overige bandleden als een vriendendienst voor hem met sfeerklanken completeren. Als een krols spinnende leeuw voegt de laag gestemde vocalist er de nodige wijsheid lagen aan toe, berustend, zacht, zelfverzekerd, of is dit laatste slechts schijn?

Het Hornets liefdesdrama sentiment wordt ouderwets door een praat zingende verhalenverteller Matt Berninger gedragen. Soms heb je er behoefte aan om alleen te zijn, om hierdoor het gemis van de liefde juist te ervaren. Soms weet je dat het beter is om er definitief een punt achter te zetten, soms leidt het juist tot bevredigende inzichten om samen mee verder te gaan. Coat on a Hook, afgedankt, onzichtbaar, de aanwezige afwezige schaduw op het feestje. Wegen scheiden zich, woorden passeren de mond niet meer maar blijven als een brok in de keel hangen. ⁠Tour Manager, vastgelopen, geketend in een vicieuze cirkel, zonder begin, zonder einde. Om zich te herpakken zet Matt Berninger bij Crumble de zoveelste kansloze troefkaart in. Rosanne Cash behoort tot het Cash country nageslacht en zorgt hier voor die teerhartige moederziel. In deze fase heeft de zanger een sterke vrouw nodig die hem dus over het onvermogen, onzekerheid en die twijfel heen helpt.

In de door mij eerder gestelde conclusie schuilt zoveel waarheid. Matt Berninger staat er dan wel alleen voor, hij deelt de gepassioneerde zwaarte met anderen. Vergeet mij niet, het swingende dwingende Smoke Detector eist gemeen haar bestaansrecht op en staat met een voet in de jaren tachtig postpunk geaard. Niet eerder klinkt Matt Berninger op Laugh Track zo gemeen, zo angstaanjagend manisch, de depressies verteren zijn gevoeligheid tot rook en asresten. The National heeft elkaar weer gevonden en gooit er smerig gitaargeweld tegenaan. The National is weer terug, Matt Berninger schudt zijn demonen van zich af. Overwonnen? Dat nooit, leg je er maar bij neer dat dit een terugkomend proces is. Laugh Track is veel meer dan een leuk gewaagd tussendoortje, het is een licht helende sessieweek op de sofa van de psycholoog.