In 2012 werden The Lost Tapes van de Keulse legende Can uitgebracht en deed het label Bureau B van zich spreken middels een aantal reissues van Duitse experimentele albums. Ook in dit jaar mogen we een flink aantal tributes, reissues en nieuwe albums vol Duitse elektronica begroeten. Middels de mini-serie Deutsche Elektronische Musik belicht Written in Music een aantal van deze releases. Deze keer de verzamel-cd Deutsche Elektronische Musik 2.

Het onvolprezen Soul Jazz-label bracht in 2010 de anthologie Deutsche Elektronische Musik 1 uit. Deze dubbelaar vol experimentele muziek uit de periode 1971-1983 was een voltreffer die hoogtepunten van Can, Faust, Cluster, Neu!, Amon Düül, Harmonia en vele andere Duitse groepen aan elkaar reeg. Voor connaisseurs een te gekke compilatie, voor niet ingewijden een uitstekende gids naar muzikale revelaties. Na Julian Cope’s boek Krautrocksampler uit 1995 was er eindelijk ook een stevig overzicht op cd.

Gezien de kwaliteit van de muziek en de hoeveel interessante bands om uit te putten was Deutsche Elektronische Musik 2 natuurlijk slechts een kwestie van tijd. En ook deze tweede dubbelaar is weer een ware schatkamer. Eens te meer wordt duidelijk dat het deze bands ernst was met het maken van nieuwe Duitse muziek, elektronische, kosmische klanken die bevrijdden en vooruit wezen. Tegelijkertijd keken veel muzikanten met veel belangstelling naar de Amerikaanse en Britse tegencultuur en de psychedelische, noisy (gitaar)muziek die daar uit voortkwam. De noise en drones van Faust’s Krautrock, die Deutsche Elektronische Musik 2 afsluit, is hier elf minuten lang een duidelijk voorbeeld van.

A.R. & Machines laat tot tweemaal toe prettige waanzin horen en het hypnotiserende, hectische Electric Day van You uit 1979 doet denken aan Pink Floyd’s On The Run. Het mysterieuze You Play For Us Today van Agitation Free brengt de hoogtijdagen van de Britten wederom in herinnering. De psychedelische experimenten van Pink Floyd uit de jaren zestig en vroege jaren zeventig zijn zeker van invloed geweest op een aantal bands die op deze Soul Jazz-verzamelaar bijeen zijn gebracht.

Boegbeelden als Can en Neu! zijn te wederom te horen op dit tweede overzicht. Eerstgenoemden met de dikke grooves van Halleluwah – in een korte versie natuurlijk – en Neu! met de smaakvolle en lichtvoetige kadans van Isi, terug te vinden op hun derde plaat uit 1975. Hans-Joachim Roedelius, bekend van Cluster, voegt impressionistische klanken toe middels Le Jardin, een sfeerstuk van zijn ambient/new age-plaat Jardin Au Fou uit 1979.

Tegenover de ‘grote namen’ staan ook verrassingen als de inmiddels overleden Tsjechische schrijver, bibliothecaris en muzikant Sergius Golowin, wiens kosmische elpee Lord Krishna Von Goloka uit 1973 op vinyl bijna niet meer te vinden is. Wolfgang Riechmann, door een steekpartij al op zijn 31^ste overleden in 1978, mag met zijn passend getitelde synthesizertrack Himmelblau cd 1 afsluiten. Een mooi eerbetoon aan de man die de release van zijn album Wunderbar destijds niet meer mocht meemaken. Er zijn meer verrassende tracks: men zegt wel dat de folkmuziek van Bröselmaschine de overgang markeerde van akoestische (folk)muziek naar de meer progressieve, kosmische krautrock. Het hier aanwezige Nossa Bova, met zijn gitaar, fluit, tablas en sitar, is in dat kader zeker een interessante track.

Deutsche Elektronische Musik 2 is zoals verwacht een rijke en hoogst gevarieerde verzameling. Dat de experimenteerdrift ook een pastoraal, communaal karakter kon hebben horen we op Sundance Chant en In A Sacred Manner van Gila uit 1973. De band van Conny Veit, die inmiddels was versterkt met ex-leden van Amon Düül II en Popul Vuh (ook weer te horen op deze collectie overigens) bracht in dat jaar het album Bury My Heart At Wounded Knee uit. Verderop klinkt de spacey elektronica van Pyrolater uit 1979 weer geheel anders, maar vooral: heerlijk fris. Zoals op het retrospectief van Conny Plank al bleek, heeft veel Duitse experimentele muziek uit de jaren zeventig en de vroegere jaren tachtig een eindeloze houdbaarheid. Rolf Trostel maakte in 1982 het anno 2013 nog steeds indringende en fraaie Der Prophet; hypnotiserende, futuristische muziek, voortgeduwd door een sinister orgel en gelardeerd met handclaps. Stockhausen-adept Asmus Tietchens, bijzonder productief aan het begin van de jaren tachtig, is vertegenwoordigd met het originele Zeebrügge (1983), een spirituele track die door een pittige beat bij de grond wordt gehouden.

Over 2 cd’s wordt het steeds duidelijker: tussen het eind van de jaren zestig en het midden van de jaren tachtig stond de Duitse alternatieve muziekscene bol van de creativiteit en innovatie. Meer dan elders in Europa voelde men de noodzaak en drang om écht  nieuwe wegen te zoeken. Dankzij de dubbele tweeklapper van Soul Jazz komt er een fraaie verzameling relatief onbekende bands binnen handbereik. Aangevuld met geheide namen als de eerder genoemde Can en Neu! en natuurlijk Amon Düül II (het fijne A Morning Excuse), Eno, Moebius & Rodelius (Base & Apex) en D.A.F. (Co Co Pino) is Deutsche Elektronische Musik 2 een prachtige collectie die een enorm breed en vooral ook diep terrein bestrijkt. Natuurlijk blijft er voor de liefhebbers altijd iets te wensen over maar deze release is in ieder geval weer goed voor uren luistergenot.

Tracklisting Deutsche Elektronische Musik 2:

CD 1:

1. A.R. & Machines — Globus
2. Can — Halleluwah
3. Roedelius — Le Jardin
4. Michael Rother — Karussell
5. Popol Vuh — Der Grosse Krieger
6. Michael Hoenig — Sun And Moon
7. Agitation Free — You Play For Us Today
8. DAF — Co Co Pino
9. Harald Grosskopf — Emphasis
10. Amon Duul II — A Morning Excuse
11. Conrad Schnitzler & Wolf Sequenza — Fata Morgana
12. Bröselmaschine — Nossa Bova
13. Eno, Moebius and Roedelius — Base & Apex
14. Gila — In A Sacred Manner
15. Wolfgang Riechmann — Himmelblau

CD 2:

16. A.R. & Machines — Als Hatt Ich Das Alles Schon Mal Gesehen
17. Gila — Sundance Chant
18. Neu! — Isi
19. Pyrolator — Danger Cruising
20. Sergius Golowin — Die Weisse Alm
21. You — Electric Day
22. Niagara — Gibli
23. Popol Vuh — Ja Sie Sollen Gottes Kinder Heissen Agnus Dei
24. Rolf Trostel — Der Prophet
25. Electric Sandwich — China
26. Asmus Tietchens — Zeebrügge
27. Faust — Krautrock