De grillige gemoedsstemmingen en verslavingsdrang van Zachary Cole Smith zijn zeer bepalend voor de sound van DIIV. Hij overleeft ternauwernood de befaamde club van 27 maar het kost nog de nodige tijd voordat hij van zijn heroïne afhankelijkheid onder controle heeft. Blijkbaar zit hij nu in een stabiel vaarwater, al weet je dat nooit helemaal zeker. Helaas gaat het eens een junkie altijd een junkie principe vaak op, en maken ze er een kunst van om de omgeving voor te liegen. De angst dat het indrukwekkende Deceiver de zwanenzang van DIIV had kunnen worden heerst gelukkig niet meer, en met Frog in Boiling Water is de New Yorkse band eindelijk weer terug.

Voor mij blijft Deceiver het cruciale antwoord op Gish, het waanzinnige debuut van Smashing Pumpkins. Eindelijk staat er weer een band op die dreampop met grunge gitaarnoise en shoegazer combineert er een eigen draai aangeeft, al is Loveless van My Bloody Valentine de heilige Graal waartoe alles te herleiden is. Die invloed zit er bij Frog in Boiling Water wel heel dik geplamuurd bovenop, waardoor het minder eigen dan de voorganger aanvoelt. Daarbij etaleert Zachary Cole Smith zijn persoonlijke worstelingen niet echt in de teksten en richt hij zijn vizier op de boze kapitalistische maatschappij die de schuld van alle ellende is. Bij een gemiddelde andere band kan ik dit erg waarderen, bij DIIV komt het een beetje als goedkoop scoren over.

Door die afzijdige houding klinkt het ook net wat rustiger, ingehouden en minder essentieel. Het zijn nog steeds wonderschone liedjes, dat schrijverstalent is Zachary Cole Smith zeker niet verleerd. Door het slaap wiegend geluid komt de boodschap ook niet helemaal over. Maar heeft een fragiel figuur als Zachary Cole Smith de capaciteit om met wereldwijde oplossingen te komen? Dat moet je niet van hem verwachten, hij is zich in Amber in ieder geval van de opwarming van de aarde en de overige rottigheid om hem heen bewust, een teken dat hij niet meer geheel in een roestoestand verkeert.

In Amber opent met dreigende repeterende drijfzand gitaarakkoorden waarna de storm al snel gaat liggen en de serene rust het overneemt. Een meesterlijke zet om hiermee af te trappen. De frontman wil zich distantiëren van de naderende dag des oordeel, verdwijnen en vluchten. Dan hou ik mijn hart vast, want hoe ontwijkt hij in het verleden dit soort problemen? Precies…

Het verdovende Brown Paper Bag heelt de pijntjes. Dit is het cafeïne rijke ochtendkoffie paracetamol ontbijt om de kater mee weg te spoelen. Luie bijna luchtgitaargolven en verzachtende vocalen. Raining on Your Pillow stapt uit die comfortzone en voegt er verkwikkende eighties postpunk aan toe. Raining On Your Pillow speelt met het surrealistische beeld van een denkbeeldig vredelievend paradijs, zonder machtsmisbruik en zonder conflicten. In gevechtstenue bewapenen we ons in het grimmige Frog in Boiling Water titelstuk. Blijkbaar is geweld een pure noodzaak om glimlachend onze radicale doelen te verwezenlijken. Het is de donderwolken ommezwaai die zich halverwege de song inzet en waarin de magie van DIIV verscholen zit. Het moment dat de duisternis alles bedekt en zich als een inktvlek verspreidt.

Het licht gewichtige Everyone Out is wat hoopvoller. Er wordt speels met een breed klankenpalet geëxperimenteerd, en in de verte zijn strijkers hoorbaar. Reflected is de spanning voor het onbekende en die spanning zit hem enkel in de lyrics. Een misselijkmakend maar ook een bevredigend gevoel. DIIV zit gevangen in een trip, waar soms beestachtige geluiden uit ontsnappen. Toch hebben we dit in een grijs verleden al eerder en beter bij het eerder aangehaalde Smashing Pumpkins en My Bloody Valentine gehoord. Ik krijg de indruk dat het ook voor producer Chris Coady een gemakkelijke klus is, en dat hij lui achteroverleunend tevreden toekijkt. Somber the Drums is een tikkeltje gruiziger, met flarden aan herfstige Seattle buien, prachtig uitgebalanceerde gitaarakkoorden, verdwaalde madchester beats en zorgvuldig ingecalculeerde tapeloops.

Het kleingehouden Little Birds pakt een grote kwestie aan. Hoe verantwoord je de zinloosheid van oorlogen welke vooral jonge kwetsbare slachtoffers opeisen? Niet alleen onder de burgers, maar net zo goed onder de soldaten. Een hekel vraagstuk waar veel muzikanten zich niet aan durven te wagen. Toch verlang je vooral naar die oprechte innerlijke strijd van het zich normaal zo goed verwoordende boegbeeld. Die gemiste persoonlijke toetsing openbaart zich pas in Soul-net, waar Zachary Cole Smith tussen de regels door zijn ziekelijke bevredigende drang naar drugs en sensatie benoemt. Een negatieve bezieling met verraderlijke weerhaakjes. Het zacht landende Fender on the Freeway sluit het geheel goedkeurend af. Frog in Boiling Water trotseert op de automatische piloot het luchtruim, het gehoopte spanningsveld is helaas vaak ver weg.