Het heeft lang geduurd voordat Damon Albarn een album onder eigen naam uitbracht maar 23 jaar na de doorbraak van Blur en vele samenwerkingen later is het toch zover. Everyday Robots is een ingetogen, intelligente plaat vol verrassende details die langzaam onder de huid kruipt. Albarn vermijdt iedere vorm van krachtpatserij en gaat door een mooi samenspel van eerlijke, vaak  beschouwende teksten en verfijnde, smaakvolle arrangementen de diepte in. Subtiele percussie, stemmige triphopsferen en de meest uiteenlopende extra vocalen en samples kleuren het album op fraaie wijze in. Het is het soort album dat Albarn wellicht al in zijn hoofd had toen hij in de latere jaren negentig met Blur het experiment opzocht maar waarvoor het toen te vroeg was.

Inmiddels is Albarn niet meer die rusteloze, door de pers opgejaagde late twintiger, vroege dertiger. Everyday Robots is het werk van een wereldwijze, door de wol geverfde muzikant van achter in de veertig die pas op de plaats maakt en rustig terug- en naar binnen kijkt. En naar het moderne leven om hem heen. Het levert in het geval van Albarn een boeiende collectie songs op waar je het stempel ‘quiet is the new loud’ op kunt plakken. Geen platgetreden singer-songwriterpaden maar een persoonlijke, intieme en intrigerende luisterplaat.

De boodschap van het melancholieke titelnummer met zijn penetrante viool is direct overduidelijk (‘We’re everyday robots on our phones… / … We’re everyday robots in control’). Modern life is nog steeds rubbish, lijkt het. Toch draait niet ieder nummer specifiek om de mens in een wereld vol technologie. Hostiles is een naakte, melancholieke song die je niet onberoerd laat: ‘It will be a silent day I share with you / Fighting off the hostiles with whom we collude’. Albarn prikkelt en roept empathie op zonder zich al te expliciet op te stellen. Ook Lonely Press Play, even lichtvoetig als tot nadenken stemmend, beklijft al snel. Moody pop in een fraai triphoplandschap.

The Selfish Giant is een wonderschone song waar eenvoudige, wat klassiek aandoende pianolijnen zich vermengen met fraaie effecten, achtergrondgeluidjes en een even eenvoudig als meeslepend refrein. Op Hollow Ponds overtuigt Albarn nóg meer. Deze beklemmende sleutelsong neemt ons mee naar een aantal cruciale ervaringen in zijn leven en doet de jaren 1976, 1979, 1991 en 1993 aan. Van de warme zomer van ’76 naar het jaar dat het Blur-album Modern Life Is Rubbish in Albarns brein vorm kreeg.

Hier en daar verandert Albarn van koers: Mr. Tembo (ooit geschreven naar aanleiding van de geboorte van een olifantje) is meer wereldmuziek. Voortgestuwd door een lekkere ukelele-shuffle klinkt hij hier luchtiger. Het afsluitende Heavy Seas Of Love is de wat verwarrende maar interessante afsluiter. Zoete (evergreen-)pop-passages uit de koker van Brian Eno worden afgewisseld met ingetogen sing-a-longs.  Diezelfde Eno werkte ook mee aan You & Me, een song die meer aansluit bij de rest van het album. Hier zijn het weer subtiele, sci-fi-achtige geluidseffecten en steeldrumklanken die de song zijn karakter geven.

Everyday Robots is een plaat die per luisterbeurt meer details, kleuren en lagen prijsgeeft. En toch is het ook een plaat die intiem en ‘klein’ blijft. De goede verstaander kan in ieder geval mooie momenten beleven aan dit opvallende ‘debuut’ van Damon Albarn. Het is een bijzondere collectie van even subtiele als dwingende miniatuurtjes.