×

Recensie

19 juni 2024

Holland Pop 1970

Geschreven door: Edwin Hofman

Het is inmiddels vijftig jaar geleden dat het legendarische Holland Pop Festival plaatsvond in Kralingen, Rotterdam. Het festival was het eerste grootschalige meerdaagse popfestival in de open lucht op het Europese vasteland.

In deze nieuwe documentaire van Ferri Ronteltap (Feyenoord, tussen kade en Kuip, Parade) komen de nauw betrokkenen aan het woord, waaronder organisatoren Georges Knap, Berry Visser en Toos van der Sterre. Voor Georges Knap was het 25 jaar na de oorlog persoonlijk een mooi moment om iets memorabels in Rotterdam van de grond te krijgen. Communicatie 70 (C70) speelde in die tijd in de stad, een evenement dat belichtte hoe het gehavende Rotterdam in 25 jaar weer een hart had gekregen en hoe de stad verder zou groeien en bloeien. Naast De Doelen was er echter nog niet veel plek voor nieuwe cultuur. Een feest dat niet van het establishment zou zijn, een groot festival in de geest van Woodstock, leek dus een goed idee.

Knap zocht Berry Visser uit Delft op want Visser kende als boeker/impresario veel bands. En Knap kon inmiddels een terrein voor een festival garanderen (het Kralingse Bos). De rest zou geschiedenis worden. Volgens Visser draaide het bij de uiteindelijke totstandkoming van het festival om ‘een bord voor je kop, een gezonde dosis naïviteit, ambitie, geluk, en timing’. Met één telefoon en heel hard doorwerken kwam het festival tot stand. Door een samenloop van vele omstandigheden kon er uiteindelijk iets heel bijzonders gebeuren en konden vele tienduizenden mensen genieten van onder meer Santana, The Byrds, Jefferson Airplane, Supersister, Soft Machine en Pink Floyd. Een ongekende line-up.

De diverse commentaren van andere betrokkenen geven een mooi breed (maatschappelijk) beeld van het festival en de tijd waarin het zich afspeelde. Holland Pop 1970 is volgens de makers dan ook een film over de tijdsperiode rond het legendarische festival. Aan het woord komen onder meer popjournalist Stan Rijven, voormalige journalist van Het Vrije Volk Bert Bakker, Robert Jan Stips (met Supersister optredend op het festival) en politica en feministe Hedy d’Ancona. Gecombineerd met archiefbeelden van het festival geeft dit een mooi breed en ook levendig beeld van de jaren waarin de jongeren van de jaren vijftig en zestig ‘jong-volwassenen’ werden. De jaren waarin de rassenrellen in de VS en de studentenprotesten in Parijs nog vers in het geheugen lagen. De Vietnamoorlog woedde bovendien nog steeds.

Ook voormalige politiefunctionarissen blikken terug. Het is mooi om te horen hoe de politie, die zich aanvankelijk op basis van filmbeelden over de verstopte wegen en het benzinetekort bij het Woodstock Festival zorgen maakte over de toestroom, uiteindelijk vrij ontspannen een oogje in het zeil hield op het festival, zonder in actie te komen bij het openlijk gebruik van, en handel in, hash en marihuana. Het was ‘agressieloos’, aldus een van de voormalige politiemensen. Men voelde dan ook niet de neiging om in te grijpen. Ook burgemeester Thomassen toont zich in een innemend interview tevreden en spreekt zelfs van een ‘hartverwarmend’ verloop.

De film stipt via interviews en archiefbeelden ook mooi de administratie en financiële hobbels aan waar de relatief onervaren organisatie tegenaan liep. Zo moest er vermakelijkheidsbelasting worden betaald over de te verkopen kaarten en kon een sponsor als Coca-Cola wellicht toch ook voor gefronste wenkbrauwen zorgen. De drankprijzen (50 tot 75 cent) zijn inmiddels bijna niet meer voor te stellen. Hetzelfde geldt overigens voor de wiet- en hashprijzen, die in de jaren zeventig (en tachtig) overigens steevast op de VARA-radio werden voorgelezen.

Veel beelden komen van het team van wijlen Hans Jürgen Pohland; zij filmden vooral op het festivalterrein (er was ook een stage crew) en dat leverde een grote hoeveelheid sfeerbeelden op die de geest van de late jaren zestig en vroege jaren zeventig mooi vangen. De sfeer in Kralingen was ongekend harmonieus en positief. Was dit de sleutel naar een heel leuke toekomst?, aldus Robert Jan Stips in de documentaire. De onvermijdelijke regen die natuurlijk ook viel, kon niets aan dat gevoel van opwinding en saamhorigheid veranderen.

Doordat er relatief weinig materiaal van de optredens wordt gebruikt, de registratie Stamping Ground uit 1971, die in 2020 opnieuw werd uitgebracht, biedt een goed alternatief, komt het muzikale aspect van het festival er in vergelijking met de sfeerbeelden wat mager vanaf. De magie van de muziek in de setting van het volle Kralingse bos en de impact en importantie van de betrokken bands blijft hierdoor wat onderbelicht, als is het mooi om toch een aantal flarden van die grote bands op Nederlandse bodem voorbij te zien trekken. Holland Pop 1970 geeft in ieder geval een breed, gebalanceerd maar ook levendig en onderhoudend beeld van deze cruciale culturele en maatschappelijke happening.