Het in 1962 opgerichte MC5 maakt wereldfaam als ze in 1969 Kick Out the Jams uitbrengen. Er is op dat moment heel wat gaande: The Doors verbreden het psychedelische drugslandschap; binnen Velvet Underground is er van jaloers haantjesgedrag nog geen sprake en Iggy & The Stooges en MC5 koppelen de energieke do it yourself houding aan een pure rock & roll sound. Het is geen machtsstrijd, geen rivaliteit, het draait eerder om wederzijds respect. MC5 gebruikt de schijt aan de wereld punk attitude om vanuit het niets met een liveplaat overbluffend alle concurrentie achter zich te laten. Want hier draait het toch om, het overbrengen van die passie en die emotie. Moet je daarvoor de studio induiken, als je ook rechtstreeks de confrontatie met het publiek kan aangaan? Waarom je beperken, als je alle mogelijkheden binnen handbereik hebt? Ik beweer zeker niet dat Kick Out the Jams de beste liveplaat aller tijden is, het is verdomd wel de juiste liveplaat op het juiste moment.

MC5 gaat verder waar het Woodstock festival punten laat liggen. Kick Out the Jams is de vrijheidsbeleving waar de hippies zo naar hunkeren. De vrijheid om perfectie te trotseren en weer terug naar die oerschreeuw van Rob Tyner te gaan. Kick out the jams, motherfuckers! Wat moet het bevrijdend werken om je ontevredenheid zo te uiten, totale anarchie in Detroit City. Het is te gemakkelijk om het smerige gitaarspel van Wayne Kramer als punk te betitelen. Hij draagt wel het hardwerkende compromisloze van deze industriestad uit. Het antwoord op de swingende Motown soulsongs, net zo gepassioneerd, en van even groot belang. MC5 gebruikt ook als oorsprong de blues om het verhaal te vertellen, en heeft een soortgelijke bijna kerkelijke gospel uitstaling als de Motown. Wayne Kramer is in alles een bluesgitarist, maar staat midden tussen het volk. Het is zijn ongepolijste manier van spelen om zich met de rauwheid van de inwoners te identificeren. Noem het garagerock, noem het punkrock, shockrock, noem het in eerste instantie bezieling en het vermogen om de rockcultuur te veranderen.

Na deze succesjaren treedt er een zwarte periode aan. Wayne Kramer bekostigt zijn verslavingen door drugs te verkopen, waardoor hij uiteindelijk in de gevangenis terecht komt. Verveeld door de rock & roll beperkingen zoekt hij vervolgens het heil in de jazzscene. Deze biedt hem de mogelijkheid om als gitarist verder door te groeien. Hij vindt onderdak in de door hem geïnspireerde punkscene die zich vanuit het New Yorkse CBGB punkhol in de kijker speelt. Toch blijft hij voor buitenstaanders vooral dat excentrieke cultfiguur, terwijl vooral zijn collega muzikanten hem weldegelijk erkennen en op waarde schatten. Zo komt hij halverwege de jaren negentig onder de hoede van Brett Gurewitz van Bad Religion die de Wayne Kramer platen vervolgens op Epitaph Records uitbrengt. En ook voor de grunge beweging staat hij gelijkwaardig met Neil Young op een even hoog voetstuk.

Als rond diezelfde tijd zijn MC5 maatje Fred ‘Sonic’ Smith sterft, sterft tevens een grote deel van de MC5 nalatenschap. Wayne Kramer blijft een welkome gast op gelegenheidsprojecten en lijkt eenmaal afgekickt ook meer van het muzikantenbestaan te genieten. In 2018 laat hij met bevriende collega’s het MC5 bandgevoel herbeleven. Het is 50 jaar geleden dat Kick Out the Jams verscheen en deze mijlpaal moet uitbundig gevierd worden. Ondanks zijn slopende ziekte blijft een herboren Wayne Kramer aan nieuw werk sleutelen. Het is zijn droom om ooit nog een MC5 plaat uit te brengen. Helaas lukt het hem niet om dit te verwezenlijken. Op 2 februari 2024 overlijdt Wayne Kramer aan de gevolgen van alvleesklierkanker. We vieren nog eenmaal in zijn gedachtenis het leven. Kick out the jams, motherfuckers!

Foto’s: Mike Barich