Clemens van der Feen voor het eerst op eigen kracht
Al jaren geldt bassist Clemens van der Feen als een van de grootste talenten die we in Nederland binnen de jazz kennen. Hij speelt al jaren in binnen en buitenland met de groten van de jazz. Toen begin dit jaar zijn eerste eigen album High Places uitkwam raakten we wederom in vervoering van zoveel talent. Het album mag gezien worden als een van de hoogtepunten binnen de Nederlandse jazz van de afgelopen jaren.
We spreken Clemens op een bankje vlak voor het terras van café Thijssen in de Jordaan op een van die zonovergoten middagen in april. Clemens is relaxed en ook, zoals hij zelf zegt, wat raar moe. ‘Het is een rare tijd voor me momenteel. Ik ben net 3 dagen geleden vader geworden en ik moet nog even wennen aan het ritme van een kind (..lacht..). Voor jullie wilde ik graag tijd maken natuurlijk en het voelt nu ook goed er even uit te zijn. Maar het is een grote verandering, een heel mooie verandering waar ik nog even aan moet wennen.
We hebben het over zijn ijzersterke debuutalbum. ‘Ik wilde iets geheel op eigen kracht gaan doen. Nog even geen inmenging van platenmaatschappijen, bang als ik was dat ze me een bepaalde kant in zouden sturen waar ik later niet tevreden over zou zijn. Een eerste eigen album maken is iets heel anders als op albums van anderen meespelen, of live met andere muzikanten spelen. Het heeft er niets mee te maken dat ik beïnvloedbaar ben over wat platenmaatschappijen me zouden vertellen te doen maar ik wilde gewoon op eigen kracht aan de gang. Gewoon mijn eigen weg volgen. Het was een ongelooflijk avontuur het zo te doen, al moet ik heel erg goed nadenken het nog eens zo te doen (..lacht..). Het is nog veel meer werk dan ik van de voren in mijn hoofd had. Al heb ik niet te klagen over hoe de verkoop van het album gaat, ook omdat we een prima pers hebben gehad en er ook veel optredens plaatsvinden. Natuurlijk kost een album op deze manier maken veel meer geld als dat het oplevert. Nou ja, dat is uiteindelijk niet zo heel erg en ik heb nu wel het album gemaakt wat ik wilde maken en waar ik heel trots op ben’.
‘De opnamen vonden plaats in de vermaarde Fattoria Musica studio’s in Osnabrück, Duitsland (waar ook saxofoniste Tineke Postma met haar kwartet haar laatste album opnam). Een erg fijne studio om in te werken en net wat beter geprijsd als Nederlandse studio’s (..lacht..). We hadden maar een 3tal dagen om alles op te nemen. De repetities vooraf waren prima gegaan dus in die 3 dagen hebben we al het werk verzet. Om elkaar goed in de gaten te kunnen houden hebben we in een compacte cirkel met elkaar in de studio gestaan. Om juist de interactie met elkaar goed te kunnen volgen en daarbij elkaar muzikaal optimaal uit te dagen. Ik heb de laatste jaren al veel met alle muzikanten die op het album te horen zijn, gespeeld en het voelde geweldig mijn eerste album op deze manier met deze geweldige muzikanten op te nemen. Ik denk dat Jesse (van Ruller, de gitarist) Harmen (Fraanje, pianist) en Flin (van Hemmen, drummer) en ik samen geweldig klinken, als ik zo onbescheiden mag zijn dat te zeggen. En natuurlijk mag ik de rol van mijn broer Paul (saxofoons) niet vergeten te noemen. Ik had van tevoren een duidelijke muzikale lijn uitgestippeld in de composities die ik had geschreven. Een lijn waarbij ik meerdere kanten van mijn basspel zou kunnen laten horen. Ik denk dat dit op het album goed uit de verf kom. Ik ben geen bassist die perse altijd op de voorgrond treed, ik probeer soms juist de composities in te kleuren. Met zulke goede muzikanten om me heen is dat ook helemaal niet nodig en doet het de composities ook geen goed. Ik denk dat er een mooie balans in composities, energie en emotie is gekomen.
High Places is een ambitieus album met veel diepte en kracht. Het blijft opvallend hoe Clemens van der Feen op nog maar 30jarige leeftijd al zoveel balans in zijn spel wet te leggen. ‘Ik speel natuurlijk ook al wat jaren (..lacht..). Eigenlijk ben ik al vanaf mijn elfde bezig met muziek maken. Met mijn broers Paul, Matthijs (drummer) en Mark (piano) hadden we op jonge leeftijd al de Feenbrothers. Nou ja, zij hadden eigenlijk een band en hadden een bassist nodig en dat was ik, het jongste broertje. Vanuit de band met mijn broers ben ik vervolgens mijn eigen weg gegaan. Via het conservatorium, waar ik ook afstudeerde voor klassiek op contrabas, en het spelen bij het Concertgebouw orkest besloot ik me helemaal te gaan focussen op jazz. Natuurlijk was een langer verblijf in New York daar onderdeel van. Ik heb daar onder meer les gehad van John Patitucci en Ben Street, wat zeer inspirerend was.
New York is en blijft de stad om jazz te zien en te spelen en als mijn leven niet heel anders gelopen was zou ik er misschien wel weer voor een langere periode verblijven. De stad is zo inspirerend en zit zo vol spannende jazzclubs dat je er wellicht nooit genoeg van zou kunnen krijgen. Want juist die kleinere jazzclubs laten de meest spannende jazz horen. Ik ben blij dat ik er veel speel. Maar ook de rest van de wereld is natuurlijk fantastisch om te spelen (..lacht..)
We krijgen het over de oudere lichting en nieuwe lichting jazz muzikanten en zijn rol daarin.’Ik ben heel blij dat ik juist met muzikanten met heel veel ervaring mag spelen. Zij leren mij de rol van bassist binnen een band, hoe groot deze ook is, nog meer te bepalen. Zoveel als je leert bij iemand als Toots Thielemans, dan verrijkt je spel echt enorm. Ik mocht de afgelopen jaren vaak met Toots spelen (vaak als Hein van der Geyn iets anders te doen had) en het was een enorm leerproces. Hoe raar dat ook mag klinken was hij ook verrast door mijn spel en hebben we een mooie band opgebouwd over de jaren. Toen ik vertelde dat ik met mijn eigen album bezig was, en dat op eigen kracht te doen, gaf hij aan dat een prima idee te vinden. Toen ik hem vroeg een bijdrage aan een van de composities te leveren wilde hij dat ook graag doen. Een geweldige eer omdat hij niet meer zoveel doet. Ik koos Round It Goes, een compositie waarmee ik een ode breng aan de geweldige Joni Mitchell, en ook indirect aan de legendarische bassist Jaco Pastorius, die een tijd bij haar in de band speelde, Jaco, ondanks het feit dat hij op veel te jonge leeftijd is overleden en veel te weinig heeft nagelaten, is voor iedere bassist een absolute held door zijn fabuleuze techniek en zijn vrije spel. Het grappige was dat de compositie een duidelijke melodie heeft, een melodie die de song zou kleuren en die Toots een mooie lead in de compositie zou geven. Bij het inspelen in de studio speelde hij vervolgens volledig om die melodie heen (..lacht..).
De compositie klinkt nu anders als ik in mijn hoofd had maar met een opvallender baspartij klopt hij nu helemaal en misschien wel mooier geworden als ik had durven denken.
‘Ik denk dat we een geweldige lichting nieuwe jazz muzikanten hebben in Nederland. Juist met muzikanten als Harmen (Fraanje), saxofonist Joris Roelofs, en ook de broers Gideon en Ben van Gelder, om er maar een paar te noemen. Ik speel veel met de mannen samen en we hebben een geweldige klik. En ook in België zit zo’n mooie nieuwe lichting. Het lijkt wel of jazz veel meer dan ooit leeft onder jonge muzikanten en we kunnen daar allemaal de vruchten van plukken. Het is heel inspirerend wat er momenteel in Nederland allemaal op jazz gebied gebeurt. Juist ook doordat de generatie voor ons, met onder meer Eric Vloeimans en Benjamin Herman, jazz weer naar een groter publiek hebben weten te trekken. Daar profiteren nu alle jonge jazzmuzikanten allemaal van mee.