Het publiek zag Charles Aznavour, decennialang. Echter, de Franse zanger, van Armeense afkomst, zag zijn publiek zelf ook. Tussen het einde van de jaren veertig en het begin van de jaren tachtig schoot Aznavour vele filmrollen vol. Dit deed hij vooral met de camera die hij ooit van Edith Piaf had gekregen en die hem altijd vergezelde, in binnen- en buitenland.

In 2017, niet lang voor zijn dood, liet Aznavour vriend en filmmaker Marc di Domenico zijn ‘geheime schatkamer’ zien. In die ruimte bevond zich Aznavours archief van 16mm en Super 8 films. Opvallend genoeg had Aznavour nooit iets met die filmblikken gedaan. Zo publiek als zijn chansons waren, zo verborgen waren zijn films gebleven, ook voor hemzelf dus. Nu was het dan eindelijk tijd voor een film. Zijn eigen film: le regard de Charles.

De acteur Romain Duris neemt als voice over de rol van Aznavour op zich. Zijn ontboezemingen, gebaseerd op interviews en persoonlijke notities van Aznavour, geven de beelden van de mensen, landschappen en steden in die naoorlogse decennia een mooi persoonlijk karakter. Hierdoor ontstijgt de film, die al in 2019 werd afgerond, het niveau van een warme, nostalgische kijkdoos.

Dat neemt niet weg dat je nog steeds lekker kunt wegzinken in beelden en sferen van andere tijden: shots van het podium én daarachter in de Olympia, Parijs, reizen door Senegal en Bolivia, Aznavours prille artiestenbestaan in Quebec, een boottocht naar New York met Evelyne Plessis (zijn latere tweede vrouw) in de vroege jaren vijftig en een reis naar Japan met Ulla Thorsell, waarmee hij in 1967 trouwde. Aznavour, kind van de Armeense diaspora, zei in een vroeg stadium al: ‘De wijde wereld zal mijn vriend zijn’. Hij zag de wereld als één ruimte, zonder onderbrekingen.

Door de hele film horen we de muziek en de teksten die overal in de wereld bekend zijn geworden; op de achtergrond, de scènes uit Aznavours privé-leven hierdoor extra lading gevend, maar ook via tv-fragmenten, zoals de registraties van Emmenez-moi, La Bohème en Formidable, waarvan livebeelden uit New York voorbijkomen. Aznavours doorbraak in New York werd versneld door zijn rol in Truffauts film Shoot the Piano Player (Tirez sur le pianiste), net als Un taxi pour Tobruk een van de bekendere films waarin Aznavour speelde en die in Le regard de Charles worden aangedaan.

De beelden van de jaren zeventig stralen zorgeloze rijkdom uit. Des te harder komt in 1976 de dood van zijn 25-jarige zoon Patrick binnen. ‘Patrick werd meegesleurd in een wervelwind van drugs’, aldus Aznavour. Een pijnlijke constatering in de film, zeker met de beelden van de jonge, veelbelovende Patrick nog vers in het achterhoofd.

Le regard de Charles lijkt ergens eind jaren zeventig, begin jaren tachtig te stoppen. In dat decennium zou Aznavours betrokkenheid bij Armenië steeds groter worden. Uiteindelijk kreeg hij in 2008 ook het Armeens staatsburgerschap. Waarom Aznavour in die latere jaren niet meer filmde, wordt niet duidelijk. Zijn filmarchief blijft hierdoor verankerd in de jaren van vóór de grote massamedia, toen hijzelf nog jonger en waarschijnlijk ook nog een stuk nieuwsgieriger was. Niet voor niets zei Aznavour ooit: ‘Nieuwsgierigheid is als de morgen van de wereld’. Dat credo heeft ons vele jaren later deze innemende film gebracht.

Le regard de Charles is de blik van Aznavour op de wereld om hem heen. Het is echter net zo goed een blik op de zanger, echtgenoot, acteur, vader en reiziger zelf. Een kleurrijke, intieme collage die vooral de liefhebbers van Charles Aznavour gretig zullen omarmen. En dat zijn er natuurlijk heel erg veel, wereldwijd.

 

Le regard de Charles is hier te zien.