×

Concert

04 november 2014

So What’s Next? Eindhoven

Geschreven door: Wouter Schenk

Het jonge festival So What’s Next? beleefde op de eerste dag van november dit jaar zijn tweede editie. Georganiseerd door Muziekgebouw Eindhoven in samenwerking met North Sea Jazz en Mojo Concerts zoeken de programmeurs een mix van over het algemeen jonge talenten die vanuit de jazz de verbinding leggen met pop, electronic, soul, singer-songwriter. Een beetje North Sea Jazz in het klein? In elk geval is er genoeg animo, het Muziekgebouw is geheel uitverkocht. Het programma voltrekt zich op zes podia, waar de grote en kleine zaal deel vanuit maken en de vier overige podia verdeeld zijn over de foyer en het restaurant van het theater, Meneer Frits. Zoals bij North Sea Jazz vaak filevorming optreedt gebeurt dat hier ook, met name bij de kleine zaal en het restaurant. Wil je zeker zijn van een plek, dan is het verstandig je vroegtijdig op te stellen, waardoor je andere acts mist, dat is jammer. Ook de catering is niet helemaal ingericht op festivalpubliek. Hoewel goed verzorgd en heel vriendelijk, elke consumptie moet worden ingetikt op het scherm van het elektronische kassasysteem, dat houdt op en verwacht je toch niet bij een festival.

Maar het gaat uiteraard om de muziek en de beleving. De organisatie heeft kans gezien om een mix van publiekslievelingen, o.a. Typhoon, Ibrahim Maalouf en Selah Sue te programmeren naast verrassingen en acts die voor vernieuwing binnen hun genre zorgen zoals Bugge Wesseltoft trio, Lars Dietrich en Tigran Trio. Deze mix laat een breed publiek ook kennis maken met spannende sounds die je niet elke dag op Radio 6 hoort, die trouwens ook aanwezig zijn in Eindhoven.

De opening van het festival is voor publiekslieveling Typhoon. Wie kent hem niet? De dag ervoor nog als huisband bij DWDD. Typhoon straalt enthousiasme uit en borduurt met zijn frisse hip-hop voort op het door Kyteman mede uitgedachte concept, zet een band met blazers, ritme sectie, wat electronic en een rapper of zanger bij elkaar en het werkt. Typhoon voegt daar nog een vleugje Caribische roots bij en zijn bevlogenheid staat borg voor een goede performance met een vreugdevol publiek. Publiek wat in dit geval niet getrakteerd wordt op heel veel vernieuwing. Maar dat hoeft natuurlijk niet altijd.

In de foyer beneden is het tegelijkertijd de beurt aan de formatie Swamb onder leiding van de jonge gitarist Gersom Raams. Met zijn roots in de blues heeft hij met deze formatie de fusion gevonden en we horen een mooie synthese van jazz, rock en funk. Naast Raams maken Niels Broos op toetsen en Morris Kliphuis met zijn trompet en – bijzonder in moderne muziek – hoorn een prima indruk. Even later is in de foyer op de tweede verdieping het podium voor Lars Dietrich (sax) die samen optreedt met de even talentvolle Gideon van Gelder op toetsen en Jamie Peet op drums. Dietrich trok al op jonge leeftijd naar New York om daar met een volledige beurs zijn studie te volgen aan de Manhattan School of Music. In 2009 kwam zijn debuutalbum Breek de Grond uit. Dietrich werkte samen Herbie Hancock, Joe Lovano, Gerald Clayton en Ravi Coltrane en won diverse prijzen. Het trio met sax, drums en rhodes wordt electronisch ondersteund door een MacBook van waaruit de bas en effecten worden gestuurd. Dietrich heeft een lyrisch, melodisch en gedurfd spel en wordt daarin begeleid door het harmonische en ingetogen spel van Gideon van Gelder, terwijl Jamie Peet er overtuigend en aanwezig ritme onder legt op drums. Later op de avond verschijnt Gideon van Gelder met zijn eigen formatie in het volgestouwde – en alleen na wachtrij toegankelijke – restaurant Meneer Frits. De rollen zijn hier omgekeerd, van Gelder heeft de lead en Dietrich begeleidt. Van Gelder, woonachtig in New York en net zoals Dietrich daar afgestudeerd, kwam onlangs uit met zijn album Lighthouse. In een iets andere samenstelling dan op het album, maar hij maakt veel indruk in Eindhoven. Ook hier is zijn spel lyrische en melodische maar ook met snelle solo’s in mooie composities, soms vergezeld van abstracte vocals.

Gideon van Gelder

In de grote zaal is de topper deze avond – althans voor de wat meer ingewijde jazzliefhebbers – pianist en electronisch kunstenaar Bugge Wesseltoft. Hij speelt met Dan Berglund op bas – bassist van het Esbjörn Svenson Trio, het trio van de in 2009 gelijknamige verongelukte Zweedse pianist – en met Henrik Schwarz, die bekend staat als techno pionier. Het trio heeft dit jaar het album Trialogue uitgebracht en brengt een indrukwekkende mix van moderne jazz, elektronische effecten en techno. Je wordt helemaal opgezogen in de pulserende geluidseffecten met daarbij het harmonische spel op toetsen en bas, de prachtige, bijna mythische, melodieën en klanken. Het is een unieke en vernieuwende combinatie. Het soms melancholische basspel van Berglund, waar hij het gebruik van de strijkstok niet schuwt, verbindt de techno van Schwarz met het toetsenwerk van Wesseltoft. Berglund kan ook heel explosief zijn en naar rock neigen. Het is een smeltkroes van klanken, stijlen en geluiden die je doet meeslepen. Naast het luistergenot is het ook een genot om te zien hoe de drie met elkaar oogcontact hebben en elkaar perfect aanvoelen. Maar ook de lichaamstaal van Wesseltoft die als een jongleur van instrumenten wisselt, soms op twee gelijk speelt en innovatief te werk gaat door bijvoorbeeld zijn open Rhodes als percussie instrument te gebruiken met allerlei delay effecten en electronica. Het resultaat is verbluffend. Als er een contest bestond voor muziek die de meest mystieke ervaring voort brengt, dan was Wesseltoft zeker genomineerd, naast Rachmaninov en Debussy.

Bugge Wesseltoft

Van een heel andere orde is Ibrahim Maalouf die in Eindhoven uitpakt met orkest dat bestaat uit ritmesectie, blazers, toetsen en gitaar.  Maalouf, die zelf een verfijnde techniek laat zien, weet het brede publiek te raken. En dat publiek is er in grote getale, de grote zaal in het Muziekgebouw is helemaal vol. Maalouf is met een tour bezig om zijn nieuwste album Illusions te promoten. Dat deed hij de dag ervoor in Muziekgebouw aan het IJ. Muziekaal een groot artiest en hij laat met deze nieuwe formatie een grote act zien, waarin hij zelf niet altijd het muzikale middelpunt is en er ruimte is voor alle, stuk voor stuk doorgewinterde, rasartiesten. Als er naast Maalouf al artiesten opvallen dan is het wel de bassist Laurent David die met funky en rockachtige solo’s alsmede zijn ruige voorkomen een stukje van de show weet te stelen. Een mooi mix, de energieke ritmesectie met het verfijnde en vertederende spel van de publiekslieveling Maalouf. Wat jammer is dat hij er zo nu en dan net iets teveel show van maakt, met cliché grapjes en mimiek. Dat heeft een talent als Maalouf niet nodig en dat maakt de act niet beter.

Ergens in de foyer staat Robert Glasper Experiment met zijn band en het project Black Radio 2. De van Grammy Awards voorziene pianist timmert flink aan de weg met het samenvoegen van jazz, hiphop, funk en soul. Dit jaar stond hij in de volle Arena (Maas) op North Sea Jazz voor duizenden mensen. In Eindhoven was het een beetje behelpen op een klein podium in de foyer. Een beetje onbegrijpelijk voor een artiest van deze naam. Het was misschien daarom dat hij er niet zo heel veel zin in had. Hij straalde weinig enthousiasme uit.

Met het trio van de Armeense pianist Trigran Hamasyan werd het programma in de kleine zaal afgesloten. Jammer dat daar maar een handjevol mensen te vinden waren, want de rest die in de rij stond voor de grote afsluiter Selah Sue hebben daardoor een verrassend en speels optreden gemist. Hamasyan is in 1987 geboren in Armenië, maar woont sinds 2003 in Los Angeles. Vorig jaar bracht hij op het label Verve het album Shadow Theatre uit. En in 2006, met nog geen 20 jaar, won hij de superieure prijs Thelonious Monk Jazz Piano Competition onder supervisie van Herbie Hancock. Dan heb je wat in je mars. Het werk kenmerkt zich door verrassende composities waarin je invloeden van Armeense volksmuziek hoort, met spannende, dynamische ritme wisselingen en veel energie. Ondersteund door vocals en electro effecten verveelt het geen seconde.

De organisatie van So What’s Next? editie twee is er in geslaagd om een veelzijdig programma neer te zetten waarbij de formule luidt: combineer enkele publiekstrekkers met minder bekende en vernieuwende bands. Zo komt er genoeg publiek en maken meer mensen kennis met geïmproviseerde muziek.