×

Concert

16 oktober 2017

Rogier Telderman soleert knap geïnspireerd door kunst

Geschreven door:

• fotografie door Wouter Schenk

Het kersverse festival Autumn Leaves heeft oktober omgedoopt tot jazzmaand in Venlo. Met verschillende optredens op verschillende locaties, zoals Kapok, Scratch Jazz, een initiatief waarbij jongeren in diverse projecten op 8 oktober optraden in Poppodium Grenswerk, Anton Goudsmit, BRUUT, Mike Roelofs en Marco Alberto. Op zondag 15 oktober was het de beurt aan Rogier Telderman op de bijzondere locatie van Museum van Bommel van Dam. Extra bijzonder omdat het museum later dit jaar de poort sluit omdat het volgens de plannen van de gemeente Venlo in 2019 verhuist naar het pand van het oude postkantoor in de Noord-Limburgse stad. Het gemeentelijk museum wordt verzelfstandigd en past op deze nieuwe locatie beter in zijn jas.

Pianist en componist Rogier Telderman, geboren in Utrecht in 1982, is woonachtig in Tilburg en heeft daar de muziekopleiding gevolgd aan de Academy of Music and Performing Arts van Fontys. Daar kreeg hij onder andere les van Jeroen van Vliet. In 2015 bracht hij met zijn trio, dat naast Telderman bestaat uit Guus Bakker op bas en Tuur Moens op drums, het debuut album Contours uit, dat heel goed ontvangen werd. Eerder dit jaar debuteerde hij met het zelfde trio op North Sea Jazz. Telderman laat zich kenmerken door een stijl waarin klassieke en minimalistische invloeden worden in ingebed in warme melodielijnen met een emotionele gelaagdheid. In 2016 werd hij uitgeroepen tot Beste Jazzartiest door de Nederlandse Jazzboekers, wat hem een tour opleverde langs diverse podia. Momenteel werkt hij aan een nieuw album dat volgend jaar april uitkomt.

In Venlo is Telderman uitgenodigd om vier stukken te brengen geïnspireerd door objecten uit de collectie van Museum van Bommel van Dam. Op basis van de catalogus heeft hij vier werken uitgekozen. Bandes irréguliere dans quarté directions van Sol Lewitt, de foto IJsland van Toon Michels, Crime Scene van Noud van Dun en de fotocompositie Shocking Pink van Erwin Olaf. De stukken hangen alle vier op de achtergrond van de vleugel die voor het concert staat opgesteld in de grote zaal van het museum. Telderman heeft zich bij zijn keuze laten inspireren door intuïtie en wat de beeldende kunst met hem doet, de emoties die ontstaan op ontdekkingsreis langs de collectie.

Bandes Irreguliere Dans Quarte DirectionsHet eerste werk van Sol Lewitt bestaat uit bijna mathematische patronen van gekleurde lijnen. In de compositie geïnspireerd op dit stuk zoekt Telderman de grens op tussen de wiskunde én de taal en emotie. Wanneer worden algoritmes, die de basis kunnen vormen voor zowel moderne beeldende kunst als muziek, taal en emotie? Op dat spanningsveld opent hij met een minimalistisch klankspel, met motieven die zich in de baslijn veelvuldig herhalen en regelmatig transformeren naar andere klankkleuren, terwijl hij met de linkerhand energiek en speels melodie toevoegt. De muzikale verbeelding van het werk van Lewitt is heel knap neer gezet, de herhalende patronen zoals in het werk, de speelsheid van de verschillende klankkleuren, soms dissonant, als verwijzing naar de verschillende kleuren op het doek.

De foto IJsland van Toon Michiels laat volgens Telderman in zijn uitleg zowel de schoonheid als de somberheid zien. Het beeld van een auto en een waslijn met witte was, tegen de achtergrond van een woest en donker landschap, laat zien hoe de fotograaf, die worstelde met depressies, in het leven staat. Zo verdiepte Telderman zich bij het maken van zijn composities ook in het leven van de kunstenaar. Het levert een prachtige compositie op die begint met een pulserende en gedempte toon, waar tegen verfijnde harmonieën in akkoorden worden afgezet. De luisteraars, die het stuk achter de vleugel zien, worden meegezogen in de somberheid van het pulserende geluid en de schoonheid van de harmonie. Het werk is indringend, net zoals de foto somber, maar zonder de buitengewone schoonheid te verliezen.

Crime Scene - Noud van Dun - Museum van Bommel van DamHet sneeuwlandschap Crime Scene van Noud van Dun, waarop met vilt letters en gekleurde cirkeltjes zijn geplakt, verwijst allerminst naar het weer van nu, het is immers ver boven de 20 graden in het nazomerse Venlo tijdens dit concert. Abstracte melodielijnen die langzaam, ritmisch en soms frivool in harmonie oplossen, als dwarrelden sneeuwvlokken in het wonderlijke landschap van van Dun, vormen de basis van deze compositie. Eleganter akkoordspel met golvende klankpatronen brengen de gedachten op zonnestralen die het sneeuwdek in het bos beschijnen, muzikaal toegevoegd aan het kunstwerk. Halverwege het stuk verandert de toon en sfeer als er een thema wordt ingezet dat gehuld is in een door jazzakkoorden verpakt bluesschema. De stemming wordt er wat strakker van, waarbij je je begint af te vragen wat de betekenis is van de tekens op het kunstwerk in relatie tot de titel Crime Scene.

De laatste compositie is ingegeven door Shocking Pink van één van Nederlandse bekendste fotografen Erwin Olaf. Olaf, onlangs nog in het nieuws met nieuwe portretten van Koningin Maxima en de drie dochters van het Koningspaar, stond eerder bekend om zijn soms shockerende en altijd baanbrekende werk in de ’80 jaren. Later werd hij wat genuanceerder, maar zijn foto Shocking Pink is nog steeds wonderlijk, met de in roze uitgedoste diva en een poedel op haar arm. Telderman brengt in het stuk swingend jazzy akkoordwerk, met een inslag van blues. Syncopisch, feestelijk, soms bombastisch klinkt het werk, een fraaie en knappe muzikale uitbeelding van de foto van Olaf. Telderman laat zien dat hij een zeer getalenteerd componist is, die in staat is de gevoelens die beeldend kunst oproept te vertalen in fraaie composities. Een mooie symbiose van beeld en klank, vindingrijk bedacht door de organisatie van het debuterende festival Autumn Leaves.