Moers Festival – Something Completely Different
Voor wie eens wat anders wil dan de gebaande jazzpaden is Moers Festival een mooi evenement. Het vierdaagse pinksterfestival vindt dit jaar voor de 43ste maal plaats in de Duitse stad, zo’n 40 km over de grens bij Venlo in de richting van Duisburg. In 1972 vond het voor de eerste maal plaats, geïnitieerd door Burkhard Hennen. De eerste jaren werd het georganiseerd bij het slot Moers om vervolgens z’n plek te vinden in een grote circustent in het Freizeitpark. Dit jaar is er een nieuwe locatie gevonden in een omgebouwde tennishal waar de akoestiek in elk geval beter is dan in de tent, zo laten kenners horen. Het festival trekt niet alleen vele honderden liefhebbers van de free jazz en alternatieve geïmproviseerde muziek, maar ook de grote hippie markt die aansluitend aan het festival terrein zonder tickets te bezoeken is. Alleen dat al is sfeer bepalend en de moeite waard.
Een impressie van het festival: het programma op zaterdag, dag twee van het festival, bestaat uit een aantal gerenommeerde namen uit de scene van de free-jazz en de moderne geïmproviseerde muziek. Openingsact voor middagprogramma is Paal Nilssen Love Large Unit. Een flink orkest waar energie in zit. Met twee drumsets, waaronder die van orkestleider Paal Nilssen, diverse blazers en tal van elektronische effecten.
De tweede act is van geheel andere orde. Een drumset en percussieset staan klaar op het podium. Dan denk je al, is dat het? Het duo Robyn Schulkowsky (percussie) en Joey Baron (drums) betreden het podium, de zaal wordt muisstil en al gauw weet het duo een betoverend ritme en klankspel ten gehore te brengen waarbij je niets meer aan andere instrumenten mist. Joey Baron is een grote naam die speelde met Bill Frisell, John Zorn en Stan Getz. Ook duo genoot Robyn Schulkowsky heeft een naam in de moderne muziek, zij werkte onder andere samen met John Cage. De twee dagen elkaar voortduren uit, houden elkaar continu in de gaten wat goed te zien is hun lichaamstaal.
Na het ritme en klank-spektakel van het duo Baron-Schulkowsky is het weer de beurt aan energie en power met het Trio Jean Louis uit Frankrijk. Niet geschikt voor gevoelige oortjes. Het trio, dat bestaat uit Aymeric Avice (tp), Joachim Florent (b), Francesco Pastacaldi (dr), wordt geassocieerd met industrial, krautrock, jazzscore. De solo’s van Aymeric Avice zijn dan weer heel jazzy en dan weer rock als hij met de versterker een gitaar effect produceert. Het imponerende bas- en drumwerk vormt een stevige basis en is continu aanwezig in de muziek.
Orchestre National de Jazz uit Parijs is in 1986 opgericht door de toenmalige Franse cultuurminister. Het orkest bestaat uit – in de loop der jaren – wisselende samenstelling en verandert ook om de zoveel jaar van muziekaal leider. Het is daarmee meteen een opleidingsinstituut voor jonge musici die hun ervaring en skills verder kunnen uitbouwen. Sinds eind vorig jaar staat het orkest onder leiding van de uit Lille afkomstige gitarist Olivier Benoit. De set bestaat uit een stuk van maar liefst vijftig minuten. En het verveelt geen moment. Telkens weer nieuwe thema’s en solo’s. Het beweegt van gevoelig subtiel naar massaal energiek en heen en weer. Er wordt van bladmuziek gespeeld die de uitvoering maakt tot een perfecte uiting van gepreconditioneerde improvisatie. Al zullen de solo’s van de verschillende solisten wellicht – waaronder viool, keyboards, bas, trompet, tuba – hier en daar vrij worden ingevuld. Indrukwekkend orkest met een indrukwekkende uitvoering.
De voorlaatste act van het avondprogramma is de Sjur Miljeteig Group uit Noorwegen. Sjur Miljeteig (t) wordt begeleid door Marte Eberson (keys), Øystein Skar(keys), Olav Torget (git), Per Oddvar Johansen (dr, elec). Miljeteig is een succesvol jazztrompettist die onder andere speelde met Bugge Wesseltoft. De thema’s ingezet met trompet worden breed uitgewerkt in een electro sfeer gedomineerd door de verschillende keyboards, met onder andere het vertrouwde geluid van de Rhodes bespeeld door de enige dame in de formatie Marte Eberson. De verse formatie – opgericht in 2013 – maakt indruk op het publiek in de warme hal.
Het avondprogramma wordt afgesloten met The Sun Ra Arkestra. Sun Ra oftewel Herman Poole Blount, geboren in 1914 en overleden in 1993, richtte het orkest op in 1955 en stond onder zijn leiding bekend als een innovatief orkest dat toonaangevend is in de moderne jazz. Na de dood van Sun Ra is het stokje overgenomen door de inmiddels 90-jarige saxofonist Marshall Allen die het orkest ondanks zijn hoge leeftijd nog heel kwiek aanvoert. Het bonte gezelschap, gekleed in kleurige afro-kledij imponeert met stevige big-band jazz die nog heel toegankelijk is door de herkenbare swing waarbij de moderniteit vooral wordt gevonden in het solowerk.
Voor als je op ontdekkingsreis wilt buiten de gebaande paden van de jazz – en daar is nog heel veel te ontdekken als je er voor open staat – is Moers Festival een mooi startpunt. Goede organisatie, uitstekende sfeer. Voor de snelle beslissers: het festival duurt nog tot en met pinkster maandag. Voor de vroege beslissers: noteer alvast Moers Festival 2015, van 22 tot en met 25 mei 2015!