×

Concert

30 januari 2013

Flamenco Biënnale: Balkan Flamenco Tales

Geschreven door: Josine Laarakker

De Flamenco Biënnale 2013, die dit jaar is neergestreken in Amsterdam, Rotterdam, Utrecht, Den Haag, Eindhoven én Groningen, heeft met deze vierde editie de juiste toon gevonden. Zo programmeerde ze op zondag 27 januari een spannende en niet voor de hand liggende ontmoeting, die zorgde voor een uitverkocht Bimhuis. En even divers als de muzikale invloeden van de voor de gelegenheid samengestelde groep Bratimene, was ook het publiek. Opeengepakt verheugde het zich kakelend in het Spaans, Bulgaars en Nederlands op een concert dat zou uitblinken in verscheidenheid. Kay Krijnen en Josine Laarakker brengen namens Written in Music verslag uit van deze bijzondere avond.

Meestergitaristen Miroslav Tadic en Vlatko Stefanovski trappen af met een sfeervolle ballade in de 9/8 maatsoort. Het publiek was direct muisstil en in grootse concentratie. Na twee nummers voegt kaval-speler Theodosii Spassov zich op het podium en speelt het trio een aantal nummers van hun eerste album Treta Majka (2004). Ze betoveren het publiek met een wonderschone samenklank: zuiver, sfeervol en dynamisch. Echter zijn de akoestische klanken een mild gegeven en ligt de kitsch op de loer. Dit weet het trio niet altijd goed te omzeilen, maar het zij ze vergeven aangezien het concert steeds meer op stoom komt naarmate de verschillende solo’s elkaar opvolgen. En zodra de uit Oost-Europa afkomstige gitaristen laten horen bovendien verstand te hebben van flamenco, klinken ook de eerste bravo’s uit het publiek en wint het concert aan authenticiteit.

Bij het laatste nummer voor de pauze voegt gitarist Dani de Morón zich bij het gezelschap en vindt de echte kruisbestuiving plaats. Na een bloedmooie, eenzame gitaarsolo in flamencostijl spelen ze het Macedonische lied Jovano Jovanke, alsof het lied zowel een Spaanse als een Balkan achtergrond heeft. Spassov laat in zijn solo virtuositeit, lyriek en effecten moeiteloos opvolgen en je begrijpt gelijk waarom hij een veelgevraagd musicus is voor projecten als deze.

Na de pauze wordt de flamenco vertolkt in weer een nieuwe muzikale samenstelling: zanger Arcángel bezit een verbluffend mooie en tegelijkertijd krachtige stem, De Morón is een bijzonder getalenteerde en muzikale gitarist en percussionist Agustín Diassera is een meester in subtiele accentjes, waarbij elke klap en elke aai op zijn kleine setup van cajon, framedrum en udu klinken als een klok. Het drietal speelt energiek, fris en dynamisch.

Spassov voegt zich en zingt samen met Arcángel een even verrassend als indringend duet, waarbij blijkt dat de versieringen uit hun verschillende muzikale achtergrond, verbluffend goed bij elkaar aansluiten. Wanneer Tadic en Stefanovski het gezelschap complementeren, waan je je in een muzikaal paradijs dat ergens op de grens van Spanje en de Balkan ligt.

Diversiteit is het uitgangspunt van dit concert. Zelden klinken drie gitaren binnen één concert zo divers. De jonge flamencoheld De Morón beschikt over een zangerige, dynamische klank. Stefanovski kan gerust de Macedonische Jan Akkerman worden genoemd, met wie hij overigens ook vaker samenspeelt. En zijn stadionervaring, opgedaan met rockgroep Leb i Sol, zien we terug in zijn grootse gebaren (en leren jasje). Op de stalen snaren is zijn klank helder en moeiteloos virtuoos, al moet worden aangetekend dat hij zich vaak beperkt tot met name chromatische toonladders. De in Californië woonachtige Tadic oogt het meest bescheiden, maar valt op door zijn ondersteuning, warme klank en grooves, en is dan ook het cement waarop de avond is opgebouwd.

Zoveel virtuozen op één podium, dat gaat zelden zo soepel als deze zondagavond. De musici geven elkaar ruimte voor de solo’s, ondersteunen elkaar tijdens de melodie en zoeken elkaar op in de grooves. De opbouw van het concert was uitgebalanceerd en bij het afsluitende Kasapsko Oro ontbrandde een vuur waarin de verschillende achtergronden samensmolten tot de essentie van muziek: passie.