Grup Kervan trad onlangs op tijdens het Turkey Now festival in De Doelen en het Tropentheater. De groep onder leiding van de Turkse percussionist Fahrettin Yarkin bracht muziek en zang zoals die moet hebben geklonken in de karavaanserais, de herbergen op de oude Zijderoute in Turkije.

Fahrettin Yarkin wordt ook wel de Ry Cooder van Turkije genoemd, eerder maakte hij  het succesvolle programma ‘Van soefi tot flamenco’. Yarkin houdt ervan te grasduinen in diverse culturen. Met Kervansarai maakt hij een reis langs de Turkse gebieden van Centraal Azië, Azerbeidzjan, Turkije naar Europa, naar de muziek van Thracië en van de zigeuners. Hij bezocht al die gebieden en ontdekte zo bijvoorbeeld een Turks dorp aan de Wolga. Tien jaar geleden begon hij met dit programma en ondanks het feit dat hij toendertijd geen muziek van de Koerden en de Armeniërs mocht opnemen, deed hij dat wel. Nu is het toegestaan maar Yarkin was de eerste die dit durfde te doen.

De groep die in De Doelen en het Tropentheater optrad bestond uit 11 musici, 2 dansers en 2 danseressen. Het publiek was getuige van een muzikale reis, tijdens het eerste nummer Agiydil buylari waren heel duidelijk Chinese toonladders herkennen. Want ook de Chinese muziek is met de oude karavaans naar de Turkssprekende gebieden gereisd. De reis van de karavaan begon bij een van de Karavaanserais in Centraal Azië. Sprankelend klonken de tonen van de kanun (een liggend zither-achtig snaarinstrument met 26 snaren, gemaakt van hout). Deze werd bespeeld door Fahrettin’s broer Ferruh die ook diverse malen de darbuka zou spelen. Fahrettin’s dochter Nagme bespeelde heel mooi en ingetogen de kemençe, de vrouw van Ferruh Cigdem Yarkin liet samen met zanger Ilhan Yazici de soms melancholieke vocalen door het Tropentheater klinken. In de Azeri suite kwamen dansers en danseressen het podium op in een rustig gedragen sfeer, het publiek kon genieten van de Azeri dans van de Azeri Turken uit Azerbeidzjan. Heel melancholiek was Sari Gellin (Bruid uit de Bergen), een lied uit Erzurum waar de Turks-Armeense samenleving van weleer zichtbaar is; het lied is zowel in het Armeens als het Turks beroemd geworden, heel fraai klinkt de door Gurkan Cakmak bespeelde duduk fluit. Tot dan toe was de sfeer van het concert rustig maar dat veranderde bij een lied van de aan de Zwarte Zee wonende Lazen, een volk dat zowel in Turkije als in Georgië woont. Het tempo ging omhoog, de sfeer werd feestelijk.

Emre Gültekin schitterde op de bağlama, de langhalsluit. In Karpuz kestim yiyelim barstte het feest weer los via heftige percussie en indringend spel op de duduk (Armeense fluit) waarop door de dansers een Anatolische reidans werd uitgevoerd, een Halay; dans en muziek komen uit een gebied waar een boeiende mengeling van Turkse, Arabische en Koerdische cultuur bestaat. Zo trok de muzikale karavaan verder door Anatolië (Aziatisch Turkije) om uit te komen bij de stad Konya, bij de wervelende dans van de Mehlevi-derwisjen, op het podium in het Tropentheater uitgevoerd door één danser.

Na de pauze traden eerst de klarinet (Göksün Cavdar) en daarna de kemençe op de voorgrond in een door Cigdem Yarkin gezongen rebetiko, Griekse muziek en zang van Anatolische bodem uit Izmir, het vroegere Smyrna waar indertijd veel Grieken woonden. Er volgde een fantastische solo van Ferru Yarkin op de kanun, met sprankelende klanken als van water. Fahrettin Yarkin, tot dan toe enigszins op de achtergrond, voerde aan het eind van het concert het tempo van de groep op met onder andere de darbuka, de Turkse daf (framedrum met diverse scehllen) en de riqq (tamboerijn-achtig instrument). Maar toen was de karavaan al via de Bosporus in Istanbul en Europees Turkije beland, waar de muziek van de zigeuners van Thracië en van de Balkan Turken weerklonk. Met een hoofdrol voor de accordeon (Bekir Sakarya) in een totaal andere muzikale sfeer. De muziek van Europees Turkije staat immers ver af van die van Anatolië. Zo bracht de muzikale reis van Grup Kervan een wereld dichterbij die hier in West-Europa nauwelijks bekend is.

Het Turkey Now festival duurt tot en mei. Voor programma zie: www.turkeynow.nl