Enerverend Afrika Festival Hertme
Het enerverende 35e Afrika Festival Hertme bracht weer een grote diversiteit aan Afrikaanse muziek op het podium, met Salif Keita voor de derde en de Kaapverdische zangeres Nancy Vieira voor de tweede keer. Er waren diverse Malinese muziekstijlen van vijf Malinese groepen te horen; behalve Salif Keita ook Bamba Wassoulou Groove, Kankou Kouyaté, Ballaké Cissoko en Tartit. Er traden twee Ghanese bands aan, waarvan er een de eigen vorm van reggae ten gehore bracht, alsmede een band uit Tanzania en een zangeres uit Gabon.
Het festival start op zaterdag met de band Sinaubi Zawose & Pamoja uit Tanzania. Met een mooi eigen snaarinstrument, zoals de zeze die op de kora lijkt, de ilimba duimpiano en percussie zoals ngoma. De zeze klinkt erg mooi en maakt dit optreden bijzonder, een optreden met onder meer deze door Sinaubi Zawose gezongen liederen: Yomiago, Chaka Chaka en Pesa.
Ook bij de daaropvolgende Ghanese band Alostmen & Wanlou the Kubolar wordt een bijzonder mooi snaarinstrument gespeeld: de tweesnarige kologo. En ook de ritmisch erg goed klinkende dondo talking drum. De muzikanten zijn erg goed en proberen het publiek soms om traditionele taal te laten meezingen wat iets te veel gevraagd is. Sommige bandleden dansen ook op het podium. Het publiek uiteraard ook. Dit zijn een aantal songtitels: Nerezolo, Kologo, Teach Me, Carry Me Go en Human Being.
Daarna laat de Kaapverdische zangeres Nancy Vieira een aantal nummers van haar nieuwe album Gente horen: Sol di Nha Vida, Nôve Krercheu, Praia Maria, Rosa Sabi en Medita. Praia Maria legt ze uit als een ode aan de Kaapverdische hoofdstad Praia op het eiland Santiago. Af en toe klinkt er sprankelend gitaarspel. Ze zingt mooi de Kaapverdische muziekstijlen coladeira en morna. Ze laat het publiek soms meezingen en meeklappen. Haar bandleden komen uit Kaapverdië. Portugal en Peru. Behalve gitaar worden ook cavaquinho en charango gespeeld; dat zijn Kaapverdische en Zuid-Amerikaanse snaarinstrumenten. Het maakt het tot heerlijke muziek met veel gevoel. Alle musici spelen solo’s zoals guitarradas in fado. Nancy Vieira woont ook in Lissabon. Ze legt het publiek nog uit dat morna een World Heritage is geworden van Unesco. En viert dat uiteraard door een morna te zingen.
Wanneer je na een optreden rondloopt over het festival terrein zie je Harmony’s Brass Band uit Benin spelen voor en met kinderen. Zij zijn ingevallen voor Pépit’Arts uit Benin die geen visum hebben gekregen. Afrika Hertme programmeur Rob Lokin kondigt alle optredens goed aan. Ook vertelt hij dat veel festivals problemen hebben maar Afrika Hertme niet dankzij de hulp van 400 vrijwilligers.
Zondag wordt hij zelf geridderd tot Ridder van Oranje Nassau! Een onderscheiding die hij zeker verdient voor zijn artistieke integriteit en het introduceren van Afrikaanse muziek aan het Nederlandse publiek. En ook wordt het 50-jarig huwelijk met zijn vrouw Emmie feestelijk gevierd.
Voor het eerst treedt zangeres Pamela Badjogo uit Gabon op tijdens Afrika Hertme. Ze zingt erg goed en speelt daarbij ook gitaar. Ze zegt: ‘We stop the violence against women!’. Ze zingt een lied over kleding tijdens een huwelijk in Bamako. Haar songs klinken soms als een mix van jazz en wereldmuziek. Met elementen van Afrobeat, highlife en zeer dansbare Afropop in songs als Tounka, Aimer, Lobamono, Molumane, Respectez-Nous. De drummer Shan Ludmann laat het publiek ritmes meeklappen. Pamela doet het publiek ook voor hoe te dansen. De muziek van de daaropvolgende Malinese band Bamba Wassoulou Groove zou kunnen worden omschreven als Mali rock, vooral door het soms scherpe gitaarspel en de pittige grooves in songs als Diarabi, Maguett, Fatima, Dankélé.
Aïta Mon Amour uit Marokko heeft vervolgens het probleem dat het optreden deels tegelijkertijd plaatsvindt met de EK kwartfinale Nederland-Turkije die op schermen bij het Spookhoes is te zien. Het klinkt goed. Echter, door het gebruik van elektronica is deze poëtische Marokkaanse muziekvorm zeer modern en niet traditioneel.
Het weer tijdens Afrika Hertme is wisselvallig met af en toe regenbuien. Maar zondag begint zonnig en met de prachtige harmonieën van de Malinese kora-speler Ballaké Sissoko die schitterend en gevarieerd spel op de kora laat horen met vooral hoge tonen en enkele lage. Het is soms meditatief spel dat ook ineens ritmisch wordt. Met titels als: Sakilaba, Kouroutou, Nasiramabi. Hij treedt daarna ook een paar keer op in het Spookhoes.
De uit vrouwen bestaande Toearegband Tartit laat vervolgens fraaie traditionele Toearegmuziek horen met rustige hoogtonige samenzang en af en toe een gillende trilstem. Van een geheel andere orde is de uit het noorden van Ghana afkomstige band Y-Bayani and Baby Naa& the Band of Enlightenment, Reason and Love. Ze brengen eerst instrumentale Ghanese Afro Reggae ten gehore en daarna komen het hele optreden zangeres Baby Naa en zanger Y-Bayani er bij. Zij beginnen mooi te zingen tijdens lekker zonnig weer. Sommige bandleden gaan extra percussie spelen naast drummer Bismark Opoku. Trombonist Emmanuel Onsoh geeft een mooie toevoeging aan de muziek van deze band die soms op een mix van reggae en highlife lijkt. Ze zingen in het Engels: Get away, stay away. Een greep uit de songs die ze ten gehore brengen: Mi Sumolo, Get Away, Asiago, We are Tboerall en Get Away.
Daarna volgt een goed optreden van de Malinese zangeres Kankou Kouyaté. De broer van haar vader is Bassekou Kouyaté. Ze komt uit Segou. Ze zingt filosofische teksten over vrouwenrechten; tegen gedwongen huwelijken. Belangrijk zijn de West-Afrikaanse snaarinstrumenten kora en n’goni ter ondersteuning van haar aantrekkelijke zang tijdens liederen als Mariage Forcu, Gnani en Nianadjè. Dit is erg goede traditionele Malinese muziek. De ngoni’s klinken zoals bij Bassekou Kouyaté en dat laat zeker een ijzersterke ngoni solo horen. Er is ook een goede solo op de tama talking drum te horen. Dit is weer zo anders dan Bamba Wassoulou Groove en dat geldt ook voor de twee Ghanese bands. Zo is op Afrika Festival Hertme de veelzijdigheid van Afrikaanse muziek te horen en te zien.
En volgt daarop een hoogtepunt van het festival met een optreden van Salif Keita, al gaat hij soms zitten en laat hij de achtergrondzangeressen het even overnemen. Deze songs zijn te horen: Mama, Dery, Lerou Lerou,Tonton,Tekere, Papa, Laban, Madan, Nous Pas Bouger. Er volgen ook sprankelende gitaarsolo’s van Guimba Kouyate. En een mooie solo van kora-speler Sefoudi Kouyate. En een bijzondere dans solo van keyboardspeler Abou Cissér.
Afrika Hertme 2024 sluit feestelijk af met Les Amazones d’Afrique. Met zangeressen uit Mali, Benin en Congo en een Europese band: met drums, keyboard en dj. Het klinkt meteen goed. Dit is ook een mooie afsluiting. Mamani Keita, Alvie Bitemo en Fafa Ruffini zorgen voor mooie en enerverende gezamenlijke zang. Ze zijn kleurrijk gekleed en dansen regelmatig op het podium. Ze zeggen: ‘Our songs are all about women and men who support us’. Songs die voorbijkomen: Timbuktu, Mother Murakoze en Queen Kuruma. En Musse Dance. Drie Afrikaanse mannen beklimmen even het podium en dansen met hen mee. Er volgt ook een ode aan djembé-legende Mamady Keita. Na het geweldige optreden van Salif Keita, is dit een feestelijke afsluiting van het druk bezochte Afrika Festival Hertme .
Foto’s: Rik van Boeckel
Foto van Rob en Emmie Lokin is van het Afrika Festival Hertme
