De zondagavond van Le Guess Who? 2022 in TivoliVredenburg belooft een gevarieerde te worden. Die gaat van extremiteiten, naar verstilling, folk, pop, Afrikaanse muziek en weer terug naar de extreme klanken. Een lange avond, maar daarbij valt uiteraard weer veel te ontdekken en vooral genieten!

De Grote Zaal zit bomvol bij aanvang van de Spaanse componist Marina Herlop. In het verleden kon je haar nog wel in het hokje stoppen van experimentele folk ,met vleugjes kamermuziek. Piano en zang hadden de focus, maar dikwijls was er ook ruimte voor orkestratie. Maar heel anders is opeens Pripyat, haar nieuw uitgekomen album op experimenteel platenlabel PAN. Achtergrondzangeressen staan haar bij om de overweldigend vocale wirwar aan meerstemmigheid uit te voeren. Die overigens op zijn Björkiaans vooral bestaat uit verzonnen woorden en klanken. Dan zien we nog wat: een laptop en een batterij aan effecten en synthesizers. Deze manipuleren de vocalen – verknippen ze of zorgen juist voor herhalende loops.Die zelfde synths en effecten worden ook gebruikt om verknipte electronic en stuiterbeats te vermengen met de piano en zang. Daarnaast is er veel ruimte voor drums en percussie. Verrast wordt de toeschouwer met een cover van Kenji Kawai’s Ghost in The Shell Theme. Een leuk momentje voor de aanwezige liefhebber van Japanse anime films. Kortom: een mooie aftrap van deze avond. Voer voor fans van Björk en Juana Molina, bijvoorbeeld. Al had de electronic invloed nog wat luider en meer dominant aanwezig mogen zijn.

Na een wat ruimere eet- en drinkpauze – op naar het Noorse trio Supersilent! Zij zijn Arve Henriksen op trompet en vocalen, Ståle Storløkken als toetsenist en Helge “Deathprod” Stein voor de noise, drones en allerhande effecten. Doen zij hun naam dan wel eer aan, is het daadwerkelijk ‘super silent’? Flauw grapje natuurlijk maar: Ja, soms wel. Prachtig verstilde passages met rustig genuanceerde improvisatie vol jazz trompet, spacey synths en rustige drones vormen mooie relaxmomentjes in de geïmproviseerde set. Maar als het hard moet knallen, dan knalt het ook echt hard. Goeie Genade! De bak aan wild trompet getetter, kosmische krautrock op orgel en lompe drones en oor splijtende noise is nietsontziend. Tussendoor zou je bijna vergeten dat we ook nog pastoraal achtige chants horen. De zaal trilt, we voelen onze ribben en begint nou daadwerkelijk ons ooglid mee te trillen? De heren laten vooral een mooi lesje in dynamiek horen – van orkaankracht tot verstild en weer terug. Soms prachtig musicerend en dan weer hortend, stotend en glitchend, piepend de gekste geluiden producerend. Het label ‘niet voor iedereen’ geldt hier duidelijk en de in het begin goed gevulde zaal raakt toch snel wat leger. Begrijpelijk, maar voor de fan van meer extreme improvisatie is dit genieten.

Met nog een drankje is het heerlijk zitten in de Ronda zaal, waar de dj al heel de avond dubmuziek draait – denk bijvoorbeeld aan Lee Scratch Perry. Dat maakt het wachten op Panda Bear en Sonic Boom (Spacemen 3, Spectrum) zeker niet vervelend. De setting van de 2 is sober: een backdrop met trippy visuals, twee microfoons, effecten, synths en wat percussie. Eerlijk is eerlijk, als je bekend ben met hun materiaal, dan weet je als luisteraar wat er te wachten staat. Maar dat is niet erg, want om eerlijk te zijn is het momentje zomerse pop met verknipte samples en Beach Boys invloeden wel even lekker na al het experimentele geweld van de voorgaande acts. Opvallend is de voortreffelijke samenzang tussen de meer pastorale Panda Bear en de donker klinkende Sonic Boom. Enthousiast ingezette handclaps werken aanstekelijk en zelfs fluitjes spelen een grote rol. Gewoon omdat het kan. Een lekker ontspannen en trippy shot aan positieve energie. Wat door de eenvormigheid van hun geluid wel een beetje saai dreigt te worden. Tot er in de toegift opeens ruim de tijd wordt genomen voor Panda zijn psych-pop epos Bros.

Het nadeel van Le Guess Who? is dat je eigenlijk geen acts kunt afkijken. Zeker niet als de band die erna speelt ook enige populariteit geniet. Dus na Panda Bear en Sonic Boom door naar het Britse spacerock collectief GNOD zat er niet in. Daarvoor is de rij voor de deur van Pandora gewoon veels te lang. Dan maar belanden in de Grote Zaal, waar de Grammy winnende Malinese zangeres Oumou Sangaré met haar band de pannen van het dak staat te swingen. Een grote dosis rock, funk en soul komen allemaal voorbij. Ook de afroblues-traditie van haar landgenoot Ali Farka Touré wordt niet vergeten. Een prachtige balans wordt gevonden tussen prachtig ontroerende verhalen over haar thuisland, een scheut sociaalpolitieke kritiek en gewoon heerlijk dansen. Aanstekelijk en voor een act waar ondergetekende blind en zonder voorkennis inging, was het gewoon erg tof!

Snel weer naar Ronda, voor Kevin Martin zijn The Bug. De liefhebber weet wat te verwachten en krijgt dat dan ook: Martin achter een grote dj set/sound system opstelling, veel rookmachines en rappers Logan, Flowdan en zangeres Dis Fig voor de vocalen. Martin stuurt het geheel aan, wat een combinatie betekend tussen beats, bassen, sub bassen, noise, sythlijnen en samples. De raps en zang valt dar dan overheen. Daardoor ontstaat zijn bekende stijlmengeling van jungle, grime, hiphop en industrial en dancehall. Zo hebben we vooral Logan en Flowdan al eens vaker gezien. De twee vullen elkaar perfect aan met rappen en hebben het materiaal van het vorig jaar verschenen album Fire om mee te werken. Laag, lomp, maar vaak genoeg ook pijlsnel wordt het op de luisteraar afgevuurd. Toch mist er heel wat nuance in het totaalgeluid. Toegeven, het is maar net wat je verwacht van een lomp dub en grime feestje, maar juist de nuance tussen bas, noise en synthwerk heeft Martin wel eens beter afgesteld staan. Jammer, zeker omdat de meer relaxt dromerige openingstracks van Dis Fig nog wel goed uit de verf komen. Het is sowieso een mooie afwisseling op het latere beukwerk en doet beseffen dat de samenwerkings EP genaamd In Blue toch wel erg sterk is. Ach, we zeuren misschien, maar daar zijn we reviewer voor toch? Energiek en hard was dit evengoed! Zo komt er aan deze erg drukke, maar ook erg gevarieerde festivalzondag ook weer een mooi einde. Tof!

Foto’s: The Bug – Tim van Veen, Supersilent – Maarten Mooijman, Oumou Sangaré – Jelmer de Haas