De internationale community Catalytic Sound hield van 8 tot en met 10 oktober het Catalytic Sound Festival in Worm in  Rotterdam, de Pletterij in Haarlem en het Bimhuis.  Written in Music was aanwezig bij het festival in de mooie kleine zaal van de Pletterij. Initiatiefnemer van Catalytic Sound is saxofonist Ken Vandermark uit Chicago. Het is een collectief met zo’n 30 muzikanten en heeft 5 Nederlandse leden die actief zijn in de internationale improvisatie-scene en de spil zijn van dit festival: Terrie Hessels en Andy Moor van The Ex, Jaap Blonk, Ab Baars en IG Henneman. Samen met 9 buitenlandse musici vormden zij in de Pletterij zeven bijzondere avontuurlijke combinaties die spannende geïmproviseerde muziek opleverden. Voor de pauze speelden vier combi’s, na de pauze drie waarvan het slot een improvisatie climax werd! Het concert werd ook gestreamd.

MC Guy Peters praatte de avond op informatieve wijze aan elkaar en stelde de eerste vier musici voor: Ab Baars op de shakuhachi, de Japanse fluit, IG Henneman op de viola, George Dimitriu op viool en Pau Sola op cello. De combinatie shakuhachi en strijkers was heel bijzonder. De muziek klonk dramatisch. Sommige stukken waren meditatief, andere meer explosief.  De hoge jankende viola klanken sprongen er even uit. De vier musici zetten een grote variatie aan sferen neer.

Daarna kwamen pianiste Kaja Draksler, saxofoniste Signe Emmeluth en drummer Paul Lytton het podium op. De laatste is een veteraan in de internationale improvisatie scène en zijn inventiviteit is vergelijkbaar met die van Han Bennink. Zij zetten een hele andere sfeer neer dan de eerste groep. Meer jazzy en erg opwindend. Kaja Draksler speelde veel ritmische pianonoten. Het geheel werd gekenmerkt door een sterke dynamiek.

De derde combi was met twee bijzondere gitaristen: Terrie Hessels en Andy Moor, beiden van The Ex; en Geneviève Murphy op elektronische doedelzak. De ruige sound die Hessels met een drumstok uit zijn gitaar toverde en Moor met metaal contrasteerde fraai met de Schotse Highland sfeer die door Murphy op de doedelzak werd voortgebracht. In zijn geheel was de muziek dramatisch en ook theatraal. En net als bij de vorige groepen was er sprake van spontaniteit en dat gold ook voor de volgende combi’s. Het maakte de muziek ook spannend om naar te luisteren!

Bij de vierde groep stond de stem centraal. Jaap Blonk staat al bekend om het vrijmoedig gebruik van stemklanken en weet die ook met elektronica te combineren en liet dat ook in de Pletterij horen. Jaaps stem klinkt wat lager dan die van klarinettiste en stemkunstenares Isabelle Duthoit. Ze bracht hoge vreemde klanken voort die wel op vogelgeluiden leken en samen met Blonk werd het een soort humoristische voice sound opera; en ook met pianiste Marta Warelis die niet alleen de toetsen bespeelde maar ook met een strijkstok de pianosnaren!

Na de pauze werd gekozen voor andere combinaties met dezelfde musici. Alleen de Belgische baritonsaxofoniste Hanne de Backer voegde zich bij de eerste groep met Isabelle Duthoit en IG Henneman. Duthoit speelde vooral klarinet, de combi met viola en donkere klank van de baritonsax was erg goed en soms ook gevoelig. Toen Duthoit toch weer vogelachtige geluiden voortbracht, kon je je als luisteraar afvragen hoe ze dat doet.

Het daarop volgende samenspel van cello (Pau Sola), piano (Marta Warelis) en viool (George Dimitriu) was zeer inventief en soms speels. Sola’s improvisatie op de cello was erg sterk. En toen begon Paul Lytton alleen aan het slotstuk. Hij maakte het zichzelf erg moeilijk door niet alleen drums en drumstellen te gebruiken, maar ook andere voorwerpen van metaal bijvoorbeeld. Hij speelde soms geen ritme, maar vreemde klanken. Langzaam voegden zich de andere musici bij hem en begon Jaap Blonk als een echte performer over het podium te bewegen nadat hij vanuit het publiek was opgekomen. Tot slot kwamen Moor en Hessels het podium op en ontstond er een zeer beweeglijke dialoog tussen Hessels en Blonk. En eindigde de avond met een enerverende improvisatie climax door wel acht musici op het podium. En vertelde MC Peters dat het Catalytic Sound Festival deze maand ook in Chicago, New York en Trondheim zal plaatsvinden. Het publiek beloonde de 14 musici met een zeer ritmisch applaus!

Foto’s: Rik van Boeckel