Als het Verenigd Koninkrijk halverwege de jaren zeventig in een economische crisis dreigt weg te zakken staat de punk antibeweging klaar om hun onvrede te uiten en flink in zichtbare wonden te porren. Vanuit underground achterafwijkjes in de grote steden manifesteren ze zich als parasieten verspreidende ratten om bovengronds naam en faam te maken. Het No Future! statement. Een politieke opruiende radicalisering waarbij de opkomende ska bands zich aansluiten. Jerry Dammers van The Specials richt het beroemde 2Tones label op en geeft bevriende bands de mogelijkheid om hun materiaal aan de man te brengen.

Met maatschappijbewuste teksten die over werkeloosheid, discriminatie en de scheve verhoudingen tussen man en vrouw handelen lukt het The Specials om de geïrriteerde jeugd in beweging te zetten, de barricades te bestormen en zich via kraakpanden publiekelijk te presenteren. Ska en het daaraan gekoppelde 2Tones zijn al snel groot. Commerciële successen volgen maar halverwege de tachtiger jaren wordt de ska stroming steeds onzichtbaarder. The Specials splitsen zich op en gaan als Specials AKA en Fun Boy Three verder. Jerry Dammers houdt het vervolgens voor gezien, blazer Rico Rodriguez en drummer John Bradbury overlijden in 2015.

In 2018 verschijnt Encore, met oer leden Terry Hall op zang, Horace Panter op bas en Lynval Golding op gitaar. Door de Black Lives Matter movement raakt het trio getriggerd en besluiten ze de studio in te duiken om aan invloedrijke, relatief onbekende protestnummers te werken. Covers dus, die de racistische waanzin van 2020 verwoorden. Maar waarmee ze ook breder naar hedendaagse maatschappelijke vraagstukken kijken, concluderend dat er in de afgelopen honderd jaar helemaal niks veranderd is en dat we schrikbarend dicht bij dat nulpunt zitten.

Protest Songs 1924 – 2012. Net als de nog steeds actieve tijdsgenoten van Madness hebben The Specials hun geluid verbreedt. Die jeugdige puntigheid van de ska heeft daarvoor een unieke doorleefde sound teruggekregen. De zestigers zijn geroutineerde muzikanten die niet alleen klassieke protestliederen naar het heden transporteren, ze eren hiermee tevens grootheden die in het verleden of nog recentelijk met memorabele songs de nodige indruk op het drietal maken.

We gaan helemaal terug in de tijd naar het jaar 1924. The Dexie Jubilee Singers nemen Ain’t Gonna Let Nobody Turns Us Around op. Een pure slepende ritmische a capella gospelsong gezongen door krachtige voor vrijheid vechtende vrouwen. The Specials stelen deze traditional en gooien er een tevens in die periode populaire handjeklap Charleston sausje overheen. De bijtende gitaar en warme Hammondorgelklanken verraden dat het een remake is, maar wat komen ze er hier eerbiedig goed mee weg.

Respect is dus het kernwoord. Respect voor de artiesten die zich in het verleden als boegbeelden naar voren schuiven. Vaak met gevaar voor eigen leven vanwege huidskleur, geloofsovertuiging of politiek idealisme. Black, Brown and White uit 1938 is een anti-apartheidstrack van bluesgitarist Big Bill Broonzy welke op gemoedelijke wijze de pijnlijke rassenkwestie duidelijk accentueert. De uit Jamaica afkomstige Lynval Golding legt er in zijn vocalen een bijna onzichtbaar reggae laagje overheen, net genoeg om het verschil te maken.

De jaren zestig staan symbool voor de seksuele revolutie, de Make Peace Not War hippies liefdesverklaringen en het bloedrode Vietnamoorlog decor. Folk activist Malvina Reynolds mag in een adem met de Woodstock generatie van Joan Baez en Bob Dylan (waar laatstgenoemde de opvallende afwezige was) genoemd worden. The Specials nemen het schrijnende I Don’t Mind Failing en het correcte oubollige I Live In A City countrykinderliedje onder handen. Het tevens uit deze periode afkomstige mierzoete banjo tokkelende Soldiers Who Want To Be Heroes van Rod McKuen sluit hier mooi op aan.

Trouble Every Day is van een totaal andere orde. Een heerlijke psychedelisch rockend The Mothers Of Invention werkstuk welke eigenlijk het beste op een van de stevigere Tour Of Duty soundtracks thuis hoort. The Specials blijven verrassend dicht bij het origineel, en bewijzen nogmaals dat ze zelf in die rebelse jaren zeventig verder kijken dan dat wat er in het Verenigde Koninkrijk gaande is. Rasartiesten dus, die probleemloos naar dat hallucinerende geluid switchen.

Volksheld Bob Marley staat spiritueel zeker met The Specials in verbintenis. Get Up, Stand Up is het bekendste nummer op de plaat, een strijdbaar heiligdom welke je in waarde moet laten. Helaas is alle energie geëlimineerd waardoor er een kale, maar tevens indrukwekkende voordracht overblijft. Zo kun je deze dus ook presenteren, al vind ik dus dat ze hier van af moeten blijven. Eveybody Knows is een opvallende Leonard Cohen keuze. De krakende bard heeft wel beter gepresteerd en indrukwekkender geklonken. Dit is oldschool The Specials, aardedonker als het spokende Ghost Town met broeierige Zuid Amerikaanse dansaccenten in de uitvoering.

De African Listening Wind (new) wave van Talking Heads blaast de laatste adem in exorcistische voodoo uit. Een koortsig beangstigend ritueel met opzwepende tribaldrums en een beklemmende gastrol van zangeres Hannah Hu. Vervolgens wordt vijfentwintig jaar aan popmuziek volledig genegeerd. Blijkbaar waren de jaren negentig tot aan 2012 niet de moeite waard, en houden de kernleden toen een lange winterslaap. Chip Taylor & The New Ukrainians schopt voorzichtig tegen de egocentrische botox generatie met Fuck All The Perfect People aan. The Specials durven niet een hardere trap uit te delen. Reëel gezien zijn ze tegenwoordig niet echt relevant meer. Protest Songs 1924-2012 is een mooie verzameling aan tracks die echter nergens in de buurt van het rebelse karakter komen waar ze vroeger ooit voor staan. Laten ze zichzelf nu maar eerst met echt nieuw materiaal bewijzen.