Terwijl de een na de andere rockicoon uit de jaren negentig in het rock & roll slagveld sneuvelt, blijft Greg Dulli fier stevig overeind staan. Ook hij heeft jarenlang op dat destructieve randje geleefd, verslavingen overwonnen en met maniakaal ziekelijk liefdesverdriet en zijn agressieve houding in relaties, de nodige terugvallen meegemaakt. We aanbidden deze blufpoker spelende bedriegende volksheld en pikken het allemaal van hem. Zijn tragische blanke ziel is door soul en blues doordrenkt, de pijn vindt zijn ultieme weerslag in het genadeloze Gentlemen zelfbeklag. Dit onovertroffen magnum opus krijgt een aangenaam vervolg in het donkere kwellende Black Love en het treurende 1965 afscheid. Exit The Afghan Whigs. De rusteloze rondzwervende Greg Dulli herpakt zich in The Twilight Singers, zoekt met Mark Lanegan het muzikale The Gutter Twins avontuur op en maakt met zijn oude bandleden een fraaie The Afghan Whigs comeback als ze in 2014 Do to the Beast aankondigen.

Zoveel verschilt het allemaal niet met elkaar, ze kunnen er net zo goed een The Twilight Singers etiket op plakken. The Afghan Whigs verkoopt als naam gewoon stukken beter, ze worden voor de grotere festivals gevraagd en spelen op verzoek die oude hits weer. Na de In Spades afronding slaat het noodlot toe. Gitarist Dave Rosser die tevens een prominente rol op het The Gutter Twins project en de The Twilight Singers platen vervult, sterft aan darmkanker. Daarna zwijgt Greg Dulli. Die stilte wordt niet tijdens de pandemie doorbroken en als dan ook nog zijn maatje Mark Lanegan in februari overlijdt belandt Greg Dulli opnieuw in een gitzwarte periode. Hoe overwin je het verlies als al het houvast in as verandert? How Do You Burn? De zoveelste wederopstanding van de nagloeiende feniks, gevaarlijk ontvlambaar, gestigmatiseerd door de brandblaren op de ziel, met de profetische In Flames piano soulbiecht als slotakkoord.

Het persoonlijke How Do You Burn? laat het licht ontwaken. De zoveelste verwerkingsplaat voor de zoveelste traumatische ellende welke het Greg Dulli voortbestaan steeds verder verteert. De magnetische sensuele aantrekkingskracht voor de duistere verheerlijkende zelfkant van het leven kleeft aan hem, verstikt hem, maar levert ook de mooiste songs op. Was The Afghan Whigs voorheen nog het romantische buitenbeentje binnen het stevige gitaargeweld, de bulldozer opener I’ll Make You See God is een snoeiharde toetakelende punkrocksong met verdwalende gitaarriffs waar zelfs een Josh Homme van Queens of the Stone Age jaloers op zal zijn. Magere Hein nodigt zichzelf uit om de stervende ziel op te eisen. De corona slachtoffers, de krimpende vriendengroep en leeftijdsgenoten waarbij dodelijke ziektekiemen zichzelf volvreten om verzadigd het lichaam te verlaten. I’ll Make You See God, een genoodzaakte wake up call, duivelsexorcisme met een van zich afschreeuwende Greg Dulli.

Eigenlijk is het akoestisch kale Concealer een beter opstartpunt. Therapeutische strijkers halen weggestopte jeugdherinneringen op. De onschuld, de onervarenheid, reinheid, inclusief die heimelijke overlevingsdrang naar de eenzaamheid van het individualisme. Het is vreemd om Mark Lanegans echo op het psychedelische The Getaway terug te horen, al heeft het ook iets moois spiritueels. De schrapende grafstem uit het hiernamaals, een krachtige geestverschijning welke al spokend ronddoolt en die de eeuwige rust nog even uitstelt. Broederliefde en altijd voortdurende vriendschap totdat de dood ons scheidt. Afgeknepen blazers en bezwerende roffels maken bij het uptempo Catch a Colt het verschil. Het accent ligt op de latere jaren tachtig rock en de hedendaagse Americana sfeervelden. Ook de groot uitgespeelde theatrale Messiasrol van het A Line of Shots sentiment en de zondes vergevende Take Me There gospel haken op dat tijdsbeeld in.

Warme orgelpartijen kondigen de vertrouwde Please, Baby, Please soul aan. Vintage The Afghan Whigs, met John Mayer achtige neonavondlicht gitaarlijnen. De kansloze gelukzoektocht zet zich in Domino and Jimmy voort. Een kippenvelmoment, al is het alleen maar vanwege die bijdrage van het bemoederende zorgelijke van Marcy Mays die in een grijs verleden zo schrijnend emotioneel het verbitterende My Curse naar zich toe trekt. Het is grappig dat een oudere stem over het algemeen doorleefder en zwaarder klinkt, Greg Dulli grijpt juist die kans aan om jeugdiger en hoger te zingen, onherkenbaar bijna. Vrouwen halen nou eenmaal het slechtste maar ook het beste in hem naar boven. Het nachtelijke Jyja boottochtje prepareert zich voor die laatste enkele Viking reis naar de hel. Spokend woest walsend op de klotsende golven heen en weer wiegend. De aarde is niet rond maar eindigt abrupt aan de horizon skyline.

How Do You Burn? mag zeker bijgeschreven worden als de beste plaat uit de latere The Afghan Whigs periode, maar verbleekt bij de meesterwerken Gentlemen, Black Love, 1965 en zelfs bij de The Twilight Singers parels Powder Burns en Dynamite Steps. Greg Dulli verkoopt net als Bono en Jim Kerr zijn ongeëvenaarde eigenheid aan de duivel, die hem daarvoor in ruil een commerciële succesformule schenkt. Het bloed is gestold, het zweet is verdampt. Nog steeds overheerst de overtuigingskracht, maar de grote gebaar nummers mogen ze in het vervolg achterwege laten.