Met het opnieuw uitbrengen van jazzklassieker Pharoah in een dubbeldikke versie in boxset brengt het New Yorkse kwaliteitslabel Luaka Bop een ode aan de legendarische saxofonist Pharoah Sanders. De muzikant waar ze zo nauw mee betrokken raakten toen hij een prachtige samenwerking aanging met het Britse electronic talent Sam Shepherd/Floating Points. Hun gezamenlijke album Promises werd wereldwijd jubelend ontvangen en door ons ook tot Album van het Jaar uitgeroepen.

De jaren van het maken van het album en het uitbrengen ervan waren de jaren waarin de mannen van Luaka Bop (Yale Evelev en Eric Welles-Nystrom) een hechte band met Sanders opbouwden. Aangezien Luaka Bop bekend staat om hun uitgebreide research en naspeurwerk was het geen wonder dat Sanders een gedeelte van zijn werk graag aan de mannen van het label overliet. Ze ook duidde op onuitgebracht werk en onbekende live-opnamen.

Voor een eerste Sanders release op Luaka Bop koos het label voor het grensverleggende album Pharoah, één van de hoogtepunten uit Sanders’ oeuvre. De originele opnamen, die door Sanders zelf nooit waren goedgekeurd, kregen met een flinke oppoetsbeurt nu wel het keurmerk van de meester zelf. Ooit uitgebracht op het kleine India Navigation en in de jaren na verschijning in 1977 in verschillende versies, nooit erg goed klinkend, opnieuw uitgebracht.

Laten we er maar gelijk duidelijk over zijn: deze nieuwe versie is dé versie die je wilt hebben. Echt elk instrument klinkt buitengewoon helder en de sound van het album is nu gloedvol. Zo bijzonder als het album al was, zo spectaculair klinken deze opnamen nu.

Pharoah ontstond in een misverstand tussen Sanders en zijn labelbaas Bob Cummins. Waar Cummins Pharoah vroeg voor een sax- en basplaat, waarvan hij de capaciteiten dacht te hebben om deze goed op te kunnen nemen, bracht Sanders een complete band mee naar de studio, in basis zelfs een rockband met gitaar en toetsen.

Een opvallende band ook met gitarist Tisziji Muñoz, drummer Greg Bandy, bassist Steve Neil, percussionist Lawrence Killian, toetsenman Clifton ‘Jiggs’ Chase en Pharoahs vrouw Bedria op orgel. Een band die na de opnamen nooit met Pharoah optrad, laat staan ooit nog opnieuw bij elkaar kwam om een ander album op te nemen.

De muziek die ze opnamen is al net zo bijzonder. Met de ruim 20 minuten durende briljante opener Harvest Time als de even avontuurlijk, spirituele als uitdagende compositie die gloedvol de toon zet. Wat een meesterlijk vrije en volledig onder je huid kruipende compositie is dat toch en wat is die super geïnspireerd vastgelegd. En Pharoah in absolute bloedvorm. Een track ook waarop naast Pharoah alleen Muñoz, Neil en Bedria te horen zijn en de rest van de band nog even in de coulissen blijft.

Dat gebeurt op Love Will Find The Way waarop Sanders dan het eerste gedeelte ook, zeer verdienstelijk zingt, om vervolgens met zijn sax een eerst dwars verstorende solo te spelen om harmonisch terug te komen en waar vervolgens Muñoz al net zo avontuurlijk en dwars er solerend overheen vliegt. Wederom een machtige, lang uitgesponnen, track waarbij de sfeer even rock- als jazzgebed is trouwens. Memories of Edith Johnson brengt wederom het allerbeste uit de muzikanten boven. In een vrije sfeer duiken woordloze vocalen over een even spiritueel als psychedelisch raamwerk waarover de sax van Pharoah magistraal weerklinkt. Een compositie even spannend als ondoorgrondelijk tegelijk en super fascinerend.

Bij de boxset die het album Pharoah nu onder auspiciën van Luaka Bop is geworden, zit een extra plaat met twee spectaculair goede live-opnamen van de albumopener Harvest Time. Met een compleet andere, en kleinere, band met daarin Hayes Burnet op bas en percussie, Clifford Jarvis op drums en Khalid Moss op toetsen klinkt Harvest Time sowieso al anders natuurlijk, maar ook deze opnamen zijn spectaculair goed.

Pharoah Sanders, Jazz Middelheim, Antwerpen, augustus 1977.
Foto’s door Rob Miseur / Met dank aan Centro Studi A. Polillo – Siena Jazz.

Overduidelijk voor op het podium, voor publiek wat pittiger opgepakt, komt de klasse van de compositie net zo hard naar voren. Met een geweldig kwartet waarin Pharoah in absolute bloedvorm verkeerde speelde hij op tour door Europa de zalen plat. De eerste opname, met in het Vlaams gesproken aankondiging, komt van Jazz Middelheim vandaan. Geweldige opname uit augustus 1977, waarin de compositie door meer percussie en een nog prominenter toetsengebruik en dus zonder die zo kenmerkende gitaar van Muñoz, tot grote hoogten wordt geduwd.

De tweede opname komt van Jazz Festival Willisau in Zwitserland van diezelfde maand in 1977. Ongelooflijk hoe het kwartet Harvest Time een nog dikkere versie, meegeeft. De compositie werd daar door de muzikanten nog ritmischer opgetrokken en imponeert volop. Het klinkt hier als een uptempo jazzclassic met een majestueus klinkende Pharoah. Er gaan verhalen dat de gezondheid van Pharoah rond deze periode niet echt goed was maar bij deze opnamen is daar echt niets van te merken. En wat een slot!!!

Het boekwerk dat bij de twee platen bijgesloten is verbleekt bij alles wat je hiervoor gezien hebt. Wat een schat aan informatie over het album vind je in dit boekwerk van 24 pagina’s. Niet alleen alle artikelen over het album, en een fascinerend tegelijk hilarisch interview van Luaka Bops Eric Welles-Nystrom met Pharoah, maar ook talrijke nooit eerder gepubliceerde foto’s waarvan die vooral van Jazz Middelheim buitengewoon goed zijn. Nog wat extra foto’s, een concertticket en andere extra’s zijn daarnaast bij ingesloten.

Wat een rijkdom is deze boxset. De mannen van Luaka Bop hebben wederom na jarenlang speurwerk een magistrale job gedaan. Niet alleen krijgt dit album hiermee een legendarische status maar geeft het ook aan hoe je dat dus doet

Dit is absoluut de definitieve versie van Pharoah.