Op maandagavond stond de altcountryband Richmond Fontaine misschien wel voor de laatste keer in Nederland, want de heren stoppen ermee. De Tuinzaal van Tolhuistuin te Amsterdam was goed gevuld, zo leek ook het publiek te vermoeden dat dit een bijzondere mogelijkheid was om ze nog eens te zien spelen. Maar eerst was het de beurt aan Fernando Viciconte om zijn liedjes te laten horen. Het zijn verhalende liedjes onder begeleiding van zijn akoestische gitaar, waaraan Richmond Fontaine gitarist Dan Eccles zijn kenmerkend huilende gitaarwerk toevoegt met soms ruimte voor een ruig rockende uitspatting. Het zijn liedjes die handelen over allerlei observaties in de natuur, het leven en deze avond gaat het ook opvallend veel over de dood, een thema dat in de set van  Richmond Fontaine ook nog zou terugkomen. Viciconte covert een nummer van de dit jaar overleden en lokaal geliefde muzikant Jim Boyer. Trots verteld hij dat zijn vriendschap met Richmond Fontaine al ruim 20 jaar standhoudt en hoe geweldig hij het vindt om mee te spelen op deze tour.

Dan is het tijd voor het hoofdprogramma. Als Willy en de andere bandleden opkomen, vraagt hij allereerst of het licht gedimd kan worden “before I get myself a seizure right here”. De spotjes, die al de hele avond branden op zowel artiesten als publiek, schijnen erg fel en veroorzaken veel hitte. “okay, I guess I don’t want it so bad”, zegt hij vervolgens maar als blijkt dat hier niets aan gedaan kan worden. Toch valt er wat voor te zeggen, want het creëren van een juiste sfeer is bij een band die je associeert met late-nachtmuziek en –desolate dorpjes  erg belangrijk. Het is dan ook een rare gewaarwording dat de lamellen bij de ramen achter de band gewoon open staan en het nog licht buiten is. Dat voelt toch minder sfeervol.  Goed, de band speelt er gelukkig niet minder om en oogt vooral eerlijk en oprecht. Vlautin praat open en met droge humor tegen het publiek over de liefde voor zijn bandleden (als ze zijn geldlening maar eens terug geven, grapt hij) en soms over zwaardere onderwerpen, als hij verteld hoeveel vrienden van hem de laatste tijd zijn dood gegaan. Over de obscure bonustrack The Gits, over de gelijknamige Seattle rockband. Hij vertelt hoe speciaal het was om Mia Zappata op het podium te zien, omdat ze gympen droeg in plaats van hoge hakken, dat had hij toen nog nooit gezien. Nog grappiger wordt het bij de inleiding van Moving Back Home #2, een lied dat gaat over het meermaals verhuizen naar je ouderlijk huis op latere leeftijd. Conclusie: Zijn moeder stond er niet om te springen dat hij nog terugkwam op 26-jarige leeftijd, “They don’t want to cook for you every day if you are that age, again and again, you know“ .

Natuurlijk wordt er veel gespeeld van het  laatste album, het triest nostalgische I Got Off The Bus is een vroeg hoogtepunt. Ongeveer de helft van dat album komt aan de beurt, maar de band speelt vanavond een lange set waarin van de meeste albums wel 2 of 3 liedjes terug te horen zijn. Opvallend hierbij is dat het rustige, mysterieuze album Winnemucca een beetje wordt genegeerd, met enkel Out of State als vertegenwoordiger. Vanavond krijgen we – misschien meer dan verwacht – vooral de rockband Richmond Fontaine te horen en minder de desolate en droevige kant. Veel uptempo liedjes worden gespeeld, dus er is veel ruimte voor knarsend gitaarwerk en een knallende ritmesectie. Het beste voorbeeld hiervan is het langdurende monster Willamette, waarbij Willy’s trieste verhaal dikwijls wordt ondersteund of onderbroken door harde instrumentale uitbarstingen, vol gitaarfeedback, drones en soortgelijk muzikaal geweld. Een geweldige ontlading en afsluiter van de avond. Of toch niet, want de band komt terug voor een toegift met nog 3 liedjes, waarbij Post To Wire het meest opvalt, omdat dit op het gelijknamige studioalbum een duet is en hij nu alles zelf zingt. Dat klinkt vreemd in de oren, maar het blijft een mooi lied.

Zo komt aan al het moois een eind. De kans is dus groot dat Richmond Fontaine deze week voor het laatst in Nederland speelde. Gelukkig is daar nog Willy’s nieuwe project The Delines, dat eveneens Richmond Fontaine leden deelt en ook zeer desolaat en verhalend uit de hoek komt. Over die verhalen gesproken, de boeken van Willy Vlautin zijn ook zeker aan te raden. Voor nu: EXIT Richmond Fontaine!

foto’s: René van Schendelen