Elephant9 is het inmiddels befaamde powertrio van keyboarder Ståle Storløkken (Supersilent, Humcrush, Terje Rypdal) bassist Nikolai Hængsle Eilertsen (Big Bang, National Bank, Lester) en drummer Torstein Lofthus (blackjazz-groep Shining) hier versterkt door Reine Fiske, de Zweedse gitarist van o.m. de Zweedse progrock-groep Dungen. Voor wie er nog niet bekend mee is: Ståle Storløkken is ook het mastermind van Motorpsychos recent meesterwerk The Death Defying Unicorn.

De drums van Lofthuis kletteren meedogenloos als een niet aflatende hagelbui neer terwijl Storløkken en Fiske magnifiek ertussen heen gierend zwafel en vuur verspreiden. Live was dit kortgeleden nog op het Kongsberg-Festival te beleven (zie mijn verslag op All About Jazz). Ik zie hetzelfde nog geen Nederlandse topjazzers en toprocker samen dusdanig dense en oppermachtig doen! Hoe dan ook, Atlantis verschilt qua materiaal weer duidelijk van de voorganger Walk The Nile.

Niet alleen wisselen hagel- en stormvloed-stukken (zoals de opener Black Hole) af met majestueuze albatros-stukken (zoals Psychedelic Backfire). De afwisseling vindt ook binnen stukken plaats zoals in het titelstuk Atlantis. Het begint heel spacy, dijt versnellend prachtig uit en gaat dan – bijna teleurstellend – op hammerende puls over. Maar wat daaruit voortkomt, is meeslepend! Elephant9 kan zich makkelijk meten met jambands van het Marco Benevento kaliber! Uiteindelijk verdwijnt het toch nog in de diepte van de ruimte, Atlantis! De wisseling van modaliteit voltrekt zich meestal onopgemerkt. Dat wil zeggen niet als zogenaamd rustpunt maar altijd vanuit een consistente dramaturgie van elk stuk. A Foot In Both bevat zelfs lange passages met twee puur akoestische gitaren (Fiske en Hængsle Eilertsen). Een andere belangrijke faktor bij dit soort doorrazende beukende muziek is de kwaliteit van de breaks, het ritmische raffinement ervan. Juist in dat opzicht biedt het album gezien de achtergrond van de spelers superbe kwaliteit.

De ultieme jam is Freedom’s Children, het slotstuk van dertieneenhalve minuut. Van oude school en tegelijk rauzend, uitbundig, meeslepend ! Een echte drietrapsracket en dankzij Størlokken en Fiske dramatisch als een vaart door kolkende zeeën. Van bijzondere kwaliteit: de wijze hoe zij het geheel kunnen uitrekken én de hele tijd aan het branden kunnen houden!

Nederlands – Noorse verbindingen: PumpOrgan meets Elephant9

Elephant9 is van 1 – 4 oktober in Nederland te zien, en wel samen met de Nederlandse groep PumpOrgan van veteraan Dirk Bruinsma. PumpOrgan, dat zijn Wilbert Bulsink – (orgel), Jeroen Kimman (gitaar/bas- gitaar), Christian Ferlaino (baritonsax), Dirk Bruinsma (basgitaar/altsax, composities) en Nout Ingen Housz (drums & percussive). Toch een Nederlandse tegenhanger? Het is een logische combinatie aangezien Bruinsma nog het meest in buurt van Elephant9-aanpak komt. Met de broodnodige verschillen uiteraard. Bruinsma kreeg na lange jaren van volhouden vorig jaar de compositie-opdracht (Hijinks & Jitters) voor Northsea, maar wat in dit verband nog belangrijker lijkt, hij zat samen met gitarist Jeroen Kimman in de groep Brown vs. Brown. De twee andere leden waren drummer Gerri Jaeger (nu Knalpot) en bassist Viljan Nybacka. De band toerde – lang voordat Elephant9 bestond – jaren door het Europese clubcircuit, bouwde daar een naam op en maakte twee heftige albums. Te heftig misschien voor kikkers? De speelvreugde, een kwestie van interne en externe aandrijving, droogte op een gegeven moment op. Nu wordt PumpOrgan als “exportproduct” aan de wereld aangeboden op het aankomende Dutch Jazz World Meeting. Er zit dus een keer een beetje continue lijn in. Een album is er helaas nog niet.