Deze week komen op Sony Music’s Legacy Recordings label drie Prince-albums opnieuw uit; Musicology, 3121 en Planet Earth. Ze krijgen allen een reissue op CD en komen voor het eerst op grote schaal op vinyl uit. WrittenInMusic bespreekt ze alledrie. Vandaag Musicology uit 2004.

Het Legacy Recordings-label heeft veel tijd en energie gestoken in het op de markt brengen van dit album. De aankondiging dat het vinyl paars zou zijn, deed aanvankelijk de wenkbrauwen fronsen. Want waarom steeds maar weer die clichékleur als het om Prince gaat? Dit was simpelweg geen ‘paarse’ periode. Echter, als je de platen in je hand hebt en het ‘marbled’ patroon ziet door het paars heen, oogt het allemaal toch prachtig. Wie zich de cd uit 2004 nog kan herinneren, weet dat er een ‘flapje’ om de digipack heen zat. Deze heruitgave op vinyl is eveneens van zo’n flap voorzien, waardoor het een heel mooie replica is geworden van de originele uitgave. Of het werk een remaster is, valt lastig te horen. De boel klinkt vrij identiek aan de originele cd.

Musicology was voor Prince in 2004 een comeback richting het grote publiek. Sinds de eeuwwissel ging hij weer als Prince door het leven, maar het grote publiek maakte nog steeds grapjes over zijn rare naam en had puike maar lastige albums als The Rainbow Children volledig over het hoofd gezien. Op Musicology is Prince weer ‘Prince volgens het boekje’. Iets te veel zelfs, want bij tijd en wijle klinkt hij als een artiest die Prince wil nadoen, terwijl je op dat vlak anno 2004 artiesten had die dát kunstje juist beter in de vingers hadden (Justin Timberlake of N.E.R.D. bijvoorbeeld). Toch was Musicology wel onderdeel van een geslaagde herlancering van het ‘merk’ Prince. Begin 2004 werd hij opgenomen in de Rock ’N Roll Hall Of Fame en het optreden tijdens zijn inauguratie ging direct de wereld over. Zijn naam als live-artiest was weer gevestigd. Het album dat volgde was een radicale poging een album vol toegankelijk en potentieel hitgevoelig materiaal af te leveren.

De openingstrack, tevens de titeltrack, borduurt nog wel enigszins voort op het idee dat hij de wereld wat muziekgeschiedenis me wil geven, zoals tijdens tournees in 2002 en 2003 ook was gedaan. Prince verwijst naar voorbeeldartiesten als Earth, Wind & Fire, Sly Stone en James Brown en latere muzikale helden als Chuck D. en Jam Master J terwijl hij ‘don’t you miss the feeling music gave ya back in the day?’ aan het kirren is. Hoewel de track populair is en onmiskenbaar funky, is het toch wel een creatief zwaktebod als een van de grootste creatieve breinen uit de muziekgeschiedenis in feite zegt ‘vroeger was alles beter’. Het pleidooi wordt er niet sterker op als op het eind van het nummer een gammele autoradio aan het schuiven over de zenders is en er stukjes van Prince’ eigen werk voorbij komen, zoals 17 Days, Sign “O” The Times en Little Red Corvette. Dat zaagt de laatste poten onder de track én alle nieuwe nummers vandaan. Want als Prince zeelf eigenlijk al zegt dat hij vroeger beter was… Afijn, de track is ontegenzeggelijk funky, het swingt, het is eigenlijk zelfs onweerstaanbaar. Als je niet de hele Prince-catalogus én de funkmuziekgeschiedenis in je achterhoofd hebt, tenminste. Dan verkies je de muziek van ‘back in the day’ altijd boven deze track. Dat was in 2004 en geldt 15 jaar later helemaal.

Direct daarna komt het veel sterkere Illusion, Coma, Pimp And Circumstance. De groove is meedogenloos, de tekst is onnavolgbaar en het arrangement is heerlijk. Ja, hier hebben we het muzikale genie weer terug. Deze funk mag worden voortgezet! Maar dat genie trekt vervolgens een nummer van bijna 10 jaar eerder van de plank. A Million Days heeft een zeer organische, bijna analoge klank. Een sterk contrast met de strak geproduceerde funk uit het openingssalvo. Muzikaal slaat het nummer een brug tussen The Gold Experience (1995) en Emancipation (1996) en dat is logisch. Het is tenslotte uit die periode en dus klinkt het ook niet helemaal op zijn plaats hier. Als losse track is het echter een erg fijn nummer. Waarna de droge funk waarmee de plaat startte weer terug is. Iets feestelijker ditmaal, in de vorm van Life ‘O’ The Party. Candy Dulfer zingt hier (en speelt saxofoon uiteraard), dat doet ze niet onverdienstelijk, maar een zangeres van een wat steviger vocaal kaliber had het nummer wellicht net wat extra’s gegeven. Live werkte het echter als een trein en dat doet het nog steeds als het incidenteel tijdens de soloshows van Candy waarin het regelmatig voorbij komt. Lollige tekst ook met steek onder water naar Michael Jackson (‘My voice is getting higher and I ain’t never had my nose done’).

Kwalitatief schiet Musicology alle kanten op. Call My Name start als een typische Prince glijballade. Maar zodra hij begint te zingen, besef je ook meteen dat dit er niet eentje voor de eeuwigheid is. Cinnamon Girl is een reactie op de (nasleep van) de aanslagen van 11 september 2001, maar de poprocker wordt met de handrem erop gespeeld. What Do U Want Me 2 Do? is vederlichte jazzy pop, met een aalgladde productie. Net als je wegdoezelt is daar ineens The Marrying Kind, een nummer dat qua ritmes bijna progrock te noemen is. John Blackwell is hier als muzikant van de partij en laat horen een absolute buitencategorie drummer te zijn. De blazerssectie is ook lekker op dreef en de gitaarpartijen schieten alle kanten op. Het vormt een waanzinnig tweeluik met If Eye Was The Man In Ur Life, dat de andere kant van de medaille laat horen. De 60s pastiche On The Couch is een lollig tussendoortje, maar het venijn van Musicology zit in de staart. Eerst Dear Mr. Man, dat een felle aanklacht is dichting toenmalige president George W. Bush. Prince klinkt hier oprecht boos en wellicht is dit wel zijn meest geslaagde politiek getinte track sinds Sign “O” The Times uit 1987. Waar dat nummer ondanks een puntige beat inhoudelijk nog vrij algemeen is, moet je hier de lome funk van Dear Mr. Man niet onderschatten, want de tekst is hier de absolute knock-out. De lekkere laidback groove waarop het is geplaatst maakt dat je extra goed luistert naar wat hij nu eigenlijk wil zeggen.

Prince mag dan een muzikaal genie zijn geweest, hij staat niet bepaald bekend om zijn heel uitgesproken persoonlijk getinte tracks. Er is altijd iets van afstand ingebouwd. Op het eind van Musicology laat hij alles los, ook het krampachtig ‘klinken als Prince’. Het maakt – we recenseren hier tenslotte de vinylversie – de tweede LP in deze set het sterkst. Afsluiter Reflection is eveneens een prachtige persoonlijke track. We horen hier ineens de gewone, aardse Prince. Eentje die nadenkt over het leven en over sterfelijkheid, maar ook over de lullige dagelijkse beslommeringen, zoals de vraag of hij de planten wel water heeft gegeven. Waar Dear Mr. Man een rationeel ferme tik uitdeelt, is de klap hier emotioneel. Gek genoeg maakt Prince met een nummer dat muzikaal en inhoudelijk mijlenver af staat van de openingstrack toch de cirkel rond. In Musicology heeft Prince het over ‘the feeling music gave ya back in the day’ en hier mijmert hij over ‘remember all the way back in the day, when we would compare whose Afro was the roundest?’. Hetzelfde, maar toch anders. Het had niet misstaan op Prince laatste albums, waarin hij op een zelfde manier melancholisch is (en daadwerkelijk weer een afrokapsel had).

In 2004 was dit album een comeback en qua verkopen een behoorlijk commercieel succes. Het zal ook verreweg het meest beluisterde Prince-album van dit millennium zijn, omdat elke concertbezoeker in 2004 het album gratis mee naar huis kreeg. Er zijn destijds 1,4 miljoen tickets voor de Musicology Live 2004ever tournee verkocht, dus tel uit je winst. Inhoudelijk is het echter pas op de valreep een succes. De Prince volgens het boekje die je met name in het begin hoort, is bij vlagen fantastisch. Sterker, elke andere artiest die een Musicology zou afleveren zou het als carrièrehoogtepunt kunnen bestempelen. Bij Prince weet je echter dat hij beter kan en dat laat hij pas op het eind horen. Het album als geheel is nergens écht slecht, er zitten geen skipmomentjes in. Maar het is onevenwichtig en je hoort dat de automatische piloot net iets te vaak aan staat. Het is op die momenten allemaal te berekend. Jammer, want zodra de echte emoties de overhand krijgen, toont Musicology zijn ware kracht.