Zanger en gitarist Nick Barrett van Pendragon is een van de vaandeldragers van de progressieve rock in Groot-Brittannië en is al ruim 45 jaar actief. Dat is een indrukwekkende prestatie zeker als je je bedenkt dat Pendragon door de tijd heen hun eigen weg is gegaan, inclusief het uitbrengen van albums. Het moet gezegd, met zowel meestertoetsenist Clive Nolan en Nick Barrett als zeer begaafd gitarist aan boord, weet de band ook steeds zeer te overtuigen.

In 2020 bracht de band het prachtige Love Over Fear uit en nu in 2023 meldt Pendragon zich, geruime tijd na het noodgedwongen afbreken van de tour voor dat album, ook in Nederland, voor een fijn weekend met twee dagen concerten in een van de belangrijkste progtempels van Europa, de Boerderij in Zoetermeer.

Het bestaan als onafhankelijke band is niet altijd even makkelijk én nu, na Brexit, na Corona is de draad van het muziekleven weer oppakken gewoonweg even anders. Nick schreef een artikel over waar de band nu staat en over wat de huidige muziekwereld voor de band betekent. Een indrukwekkend en tegelijkertijd heel duidelijk stuk. Wij vroegen toestemming om het artikel van Nick te delen. Daar stemde Nick mee in. In een wereld waarin het steeds moeilijker wordt om muziek te blijven maken én er mee in je bestaan te voorzien, vinden wij het belangrijk naast de bands en artiesten te gaan staan én met hen een lans te breken voor waar het bij het maken van muziek om gaat. En dat is, daar zijn wij heel duidelijk in, in elk geval niet de waarde van muziek voor aandeelhouders. Voor ons staat de kunst die muziek is centraal én de bevlogenheid, de creativiteit van hen die het maken. Zoals we al eerder schreven: er is meer dan het gemak van de luisteraar. We geven het woord graag aan Nick Barrett.

Hallo allemaal, ja we staan op het punt om een nieuw mini-album, North Star, uit te brengen en een aantal shows te doen, onze eerste shows in 3 jaar! Dat voelt helemaal geweldig! Echter, elke keer als we iets aankondigen, zijn er mensen die steeds weer iets vinden om over te klagen. En dat terwijl er een meerderheid van mensen is die ons ongelooflijk steunt en dat al die 45 jaar gedaan heeft. Daar dank ik jullie allen oprecht voor,  Ik neem graag een moment om die klagende mensen duidelijk te maken dat ze eerst moeten nadenken voor ze beginnen te mopperen.

We hebben onze CD-prijzen moeten verhogen en we leggen graag uit waarom

Allereerst, standaard CD’s vormen voor ons nog steeds minstens 85% van de albumverkoop. En als je er naar gaat kijken, is het probleem klip en klaar: de dealer- en verkoopprijs van standaard CD’s is in 30 jaar niet veranderd. Lees dat nog even goed: DERTIG JAAR.  Kun jij je voorstellen dat er een beroep is waar je 30 jaar zou accepteren dat je in al die 30 jaar geen enkele loonsverhoging zou krijgen? Dat is gewoonweg ondenkbaar. En onmogelijk. Dit moet dan ook veranderen of we zullen moeten stoppen. En dat betekent dan zowel stoppen met live spelen als ook stoppen met het uitbrengen van muziek.

Ten tweede, we hebben de opzet van de postorder van onze muziek onlangs moeten veranderen. De Merch Desk, die ons en andere artiesten zeer effectief ondersteunde, kon niet meer levensvatbaar werken. Wat is het gevolg daarvan? Een stijging van de distributiekosten met 30% omdat er meer administratiekosten en meer BTW bij komen kijken. Ook dat is een reden voor een noodzakelijke prijsstijging van CD’s. Zeker als je je bedenkt dat er ook prijsstijgingen zijn geweest voor de productie van CD’s en ook van vinyl. Respectievelijk 20% en 50%.

Ten derde, als je er naar gaat kijken, dan zie je dat er geen groei is geweest de afgelopen 10 jaar in wat wij ontvangen voor het spelen van een concert. Tien jaar, zonder enige noemenswaardige toename van opbrengsten voor concerten. Sterker, in 2014 toen we voor het laatst in Spanje speelden bijvoorbeeld, kregen we €3.000,- betaald,  misschien zelfs €3.500,- . Met de tour waar we in 2020 mee startten, de Love Over Fear tour, kregen we €2.000,- aangeboden. Dat is zelfs een daling van €1.000,-. Wat krijgen wij als commentaar van sommige fans: Pendragon kan zich niet meer druk maken om hun fans in Spanje en ga zo maar door. Dat komt snoeihard bij ons binnen, doet ons de das om. En het is gewoonweg hartverscheurend omdat we altijd ons uiterste best hebben gedaan om overal ter wereld te komen spelen. Dergelijke feedback doet ons gewoon afvragen waarom we dit überhaupt doen.

De realiteit van vandaag in de muziekwereld

We zijn geen grote band met een groot platenlabel, management, agenten of externe financiering. Mijn vrouw en ik stoeien rond de keukentafel stoeien met deze vragen en onderwerpen. We zouden $ 6.000,-  betaald krijgen om in Brazilië te spelen. Dat dekt niet eens de vluchten, dus waarom zouden we het dan doen? Omdat het in het grote geheel de moeite waard is. De mensen die naar de Braziliaanse show zouden komen, zouden zich die show voor altijd herinneren. Net als wij. En als we dan het volgende album of een t-shirt uitbrengen, kopen er misschien genoeg van hen iets en is het misschien genoeg om een beetje meer van de kosten te dekken. Denk er maar eens over na: dit is de manier waarop het de afgelopen 45 jaar heeft gewerkt, het is een goed model. Tegelijkertijd, het is een dun koord om op te balanceren, wij hebben dat bijna een halve eeuw zó gedaan. En het netto resultaat is in elk geval dat we er nog steeds zijn.

Maar, als de opbrengsten van CD’s de kosten van deze shows niet meer dekken, is er een groot probleem. Ik zet wat voor je op een rijtje. De enige 2 shows die we spelen die een redelijke winst opleveren zijn straks De Boerderij in Nederland en de 229 in Londen. Maar, let op wat er gebeurt, die winst zorgt er vooral voor dat we de kosten zo niet verliezen van andere shows dekken.

Hoe dat zit? De tourbus kost € 1.700,- per dag, de lonen van de crew € 1.200,- , om nog maar te zwijgen van eten, repetitiekosten en een miljoen andere riskante uitgaven. En daarbij, niemand in de band is ooit betaald voor de repetitietijd, nooit gebeurde dat! Dus als je even alles op een rijtje zet: een optreden waar we €2.000,- voor betaald krijgen, brengt ons een verlies van ongeveer €1.500,-.

Natuurlijk, als je dit aankaart, zeggen mensen: “Maar je verdient al je geld met merchandise!” Wel, in Spanje hebben we nooit meer dan ongeveer €500 ,-verkocht. Daarbij, al het geld dat we ermee verdienen is om de rekeningen te betalen die ontstonden tijdens het maken en schrijven van het album. En dat is het belangrijkste punt, het gaat erom dat muzikanten betaald worden voor hun tijd, want alles bij elkaar krijg ik waarschijnlijk ongeveer € 2,27 per uur betaald! En ondertussen, terwijl ik de muziek schrijf en de tournees boek, gaan al onze dagelijkse kosten zoals verwarming, elektriciteit, verzekering, eten, benzine enzovoort door het dak. Zoals het nu gaat, kijken we naar een model dat zichzelf niet meer in stand kan houden.

Laten we nog maar eens wat verder kijken. We kregen een offerte voor een tourbus in 2019 voor €26.000,-. Een tourbus voor diezelfde tour dit jaar? € 37.000,-. Tel uit je winst. Dus mensen klagen over stijgende ticketprijzen. Het moge duidelijk zijn: het geld groeit ons ook niet op de rug. Feit is dat de meeste muzikanten vrijwel geen geld krijgen van Spotify en andere streamingplatforms die voor de meeste muziekconsumenten inmiddels eerder regel dan uitzondering zijn geworden.

Het publiek krijgt goedkope muziek maar de muzikanten krijgen iets van € 0,00003 per stream. Wij hebben nog steeds 1 verzamelalbum in licentie bij Snapper Music, Introducing Pendragon dat te streamen is op Spotify. Voor onze zesmaandelijkse royalty cheque ontvingen we in totaal € 5,66 ! Dus wat gaan de meeste bands doen? Ze gaan het verlies toevoegen aan de prijs van hun concertkaartjes. Netto resultaat: het publiek krijgt goedkope muziek om naar te luisteren in hun auto’s en huizen, maar uiteindelijk duurdere concertkaartjes.

Plaats het maar eens in perspectief. Mensen betalen € 22, 50 voor een hotdog, een liter cola en een emmer popcorn in de bioscoop, ze betalen € 75,- voor een volwassenen kaartje om een dagje naar Legoland te gaan, ze betalen € 35,- voor een rondje drank, maar als wij € 3,40 op de prijs van een CD zetten of € 5,70 op een concertkaartje en je krijgt een rel! Hé, die band zet ons af! Is dat dan echt wat je denkt?

Wat je krijgt van Pendragon is iets waar ik jaren aan gewerkt heb: 99% van de creativiteit is vallen en opstaan en verdomd hard werken, om de muziek te maken die volgens mij het beste is en dat kost dus tijd. Je hoort alleen het eindresultaat, niet de duizenden uren van afgewezen ideeën, teksten, geluiden, de innerlijke zoektochten, het hoofd schudden, achter oren krabben, de talloze takes in de studio of staren naar de vergetelheid die het mogelijk maakten. Wist je dat James Dyson meer dan 5.000 prototypes maakte voordat hij de stofzuiger vond waarmee hij tevreden was?

Ja, zeggen mensen dan, je maakt natuurlijk een vermogen met die Fallen Dreams And Angels elpees, als je ze verkoopt voor € 42,50. Het antwoord is simpelweg nee! We produceren 1.000 exemplaren, we verkopen er ongeveer 500 in eerste instantie die de productie, het artwork, remastering, sessie muzikanten vergoedingen betalen. Van de resterende 500 verkopen we tussen 3 en 7 exemplaren per maand, dus dat is een bruto van € 297,50 op 7 stuks, dan na royalties, (aan de andere muzikanten trouwens, niet aan mij!) en BTW houden we € 223,- per maand over. Als we inderdaad 7 stuks verkopen.  En let op: het is veel minder als we via derden distributie verzorgen, dan houden we ongeveer twee derde over. We moeten dat wel doen aan de andere kant omdat anders onze albums niet te kopen zijn in de Verenigde Staten of Japan.

En wat betekent dat dan?

Van alle bands die er zijn exclusief de groten uit de jaren ’70 kan ik maar 6 bedenken die echt van muziek leven. Dat betekent dat 99% van de bands waarover je in Prog Mag leest of waarvan je al jaren albums koopt, leven van andere bronnen van inkomsten. Denk daarbij onder meer aan: ze hebben een fulltime baan, ze hebben rijke ouders, ze hebben een vriendin die de rekeningen betaalt (en dat komt veel meer voor dan je denkt!), ze hebben een enorme hoeveelheid geld geërfd, hebben een dik pensioen of ze hebben een rijke weldoener. Ik zeg het nogmaals: 99% van hen leeft niet van muziek. Punt.

Je kunt dus niet zomaar alle muzikanten over één kam scheren. Er is niet zomaar één algemeen beeld. Want degenen die niet van muziek leven, verkopen graag CD’s voor € 10,00 of daaromtrent en doen concerten voor vrijwel niets (vaak maken ze zelfs verlies) omdat ze proberen hun band te promoten en zoveel mogelijk populariteit te krijgen. Ze hoeven gewoon geen geld aan hun muziek te verdienen. Dus als je mij bestookt met het argument dat The Hobbit Princes hun CD’s verkopen voor € 9,99 en dat hun concertkaartjes maar € 20,- kosten, dan garandeer ik je dat dat is omdat ze het niet professioneel doen, het is een veredelde hobby.

Kan het niet anders dan? Luister je wel naar goede raad?

Betuttel ons alsjeblieft niet met je ‘geweldige ideeën’, die hebben we waarschijnlijk al gedaan of overwogen. Onthoud vooral ook dat het feit dat je onze muziek goed vindt niet betekent dat je weet hoe we onze zaken moeten regelen. Om je een idee te geven van deze “geweldige ideeën”. Iemand zei “Waarom schaf je de crew (die we betalen) niet af, ik weet zeker dat de fans het gratis zouden doen”. Ik vroeg hem: “Kun je een gitaarsnaar vervangen als ik er een breek op het podium?” Het antwoord: “Eh nee.” Waarop ik zei: “Het duurt jaren om te leren hoe je niet alleen een snaar verwisselt, maar ook hoe je hem snel vervangt in het heetst van de strijd zonder dat hij uit de toon valt, het vergt veel vaardigheid om het goed te doen”. De fan daarop: “Wat als ik dan de mix van het geluid doe?” Mijn antwoord was: “Dat duurt nog langer om te leren, of weet je misschien hoe je een F16 moet vliegen? ” Toen daarop weer het antwoord nee kwam zei ik: “Nou, het bedieningspaneel van een F16 is aanzienlijk minder complex dan een mengpaneel. De volgende keer dat je bij een optreden bent, ga dan naar het mengpaneel kijken en kijk of je weet wat één van de knoppen op dat paneel doet. En al de tijd die je besteedt aan het leren ongeveer 10 jaar heb je geen ervaring en het geluid zou een ramp zijn. Dat kan natuurlijk niet: het geluid moet zo goed zijn als menselijkerwijs mogelijk is, dat is wat mensen verwachten van een concert”.

Een andere “tip” die we regelmatig horen: “Je mist echt gewoon een boel door niet op Spotify te staan.” Echt? De band ontvangt iets van € 0,00003 elke keer dat een nummer wordt gestreamd op Spotify et cetera. Dus dat betekent om een inkomen van om en nabij € 24.000,- te verdienen moet je pakweg 7.000.000 keer gestreamd zijn. Wij hebben nu al moeite om een paar duizend hits te krijgen op You Tube dus 7 miljoen? Dat is gewoon niet haalbaar. Oh ja, die € 24.000,- is dan overigens niet voor elk lid van de band, dit bedrag is het totale bedrag voor de hele band. Jazeker, wij hebben alles van Spotify gehaald.

Dan zijn er mensen die zeggen:  “Jullie zouden meer optredens moeten doen. ” Ik heb hierboven al aangegeven hoe het zit met kosten van touren. Dat is waarom we niet meer optredens zouden moeten doen. Ook al is er niets dat ik meer zou willen doen, ik hou van live spelen en wil voor iedereen komen spelen, overal, maar we kunnen het niet. Ik heb promotors absoluut lastig gevallen, overgehaald, bedreigd, toegeschreeuwd, gepusht en geduwd, maar voor de meeste Europese shows van de laatste tournees kon ik gewoon niet meer dan € 3.000,- krijgen voor een optreden van Pendragon: ze willen het gewoon niet betalen. Dus zeggen mensen: “Ik weet wat je moet doen! Waarom promoot je het niet zelf, dan verdien je al het geld?” Dat heb ik dus ook net uitgelegd.

Meer albums maken dan misschien? Ja, ik zou elk jaar een nieuw album kunnen maken, alleen maar om geld te verdienen. Maar dat doe ik niet! Waarom niet? Omdat ik al 45 jaar muziek maak en de integriteit van mijn vak wil behouden, het concept van een instrument oppakken toen ik 7 was en het leren bespelen omdat het een hele wereld van ongelooflijk escapisme opende, niet alleen voor mij maar hopelijk ook voor mensen die naar de gemaakte muziek konden luisteren. Iets doen dat verder gaat dan ‘gewoon geld verdienen’ en ‘beroemd zijn’ – muziek maken en spelen is het merg van het leven! Dit is waarom we leven!

Dit betekent dat ik de muziek zo goed mogelijk wil maken, en dat kost tijd. Mensen zeggen ook niet tegen Dan Brown: “Nou, dan schrijf je toch gewoon een nieuwe Da Vinci Code?”. Het kost jaren om zoiets te bedenken.  Het zou wel eens het enige massaal bekende gevestigde boek kunnen zijn in zijn hele carrière. Je gaat niet zomaar zitten en schrijft een klassiek boek, toneelstuk, album, film. Je moet je laten inspireren en geloof me, als je met dat blanco vel papier begint en er wordt van je verwacht dat je met iets komt dat de aarde zal doen bewegen vanuit het volstrekte niets, is het alsof je onderaan de noordwand van Mount Everest staat en denkt: hoe kom ik daar in godsnaam boven?

Ja, als je dan alle argumenten weerlegt, na uren van goede raad, dan zeggen mensen tegen je: je bent gewoon negatief!

De slotsom

Ik doe dit al 45 jaar. De meeste bands houden het niet langer dan 5 jaar vol, en de laatste 36 jaar heb ik mijn brood verdiend met muziek, het platenlabel gerund, optredens geboekt, t-shirts besteld, alles! Dus ik heb een vrij goed idee wat onze opties zijn. We hebben voortdurend nieuwe manieren gevonden om deze industrie te overleven en we zullen waarschijnlijk eeuwig doorgaan als we met nieuwe ideeën kunnen blijven komen. Maar de Pendragon trein is de afgelopen 3 jaar net als zovele andere ook in de remise blijven staan. Zonder gekheid, het was makkelijker om de trein voortdurend te laten lopen dan om de trein nu weer in beweging te brengen.

We staan voor een beslissend moment. De shows die we in mei doen kosten bijna € 51.000,-; het maximum dat ze kunnen opbrengen is € 68.000,- als, en ik bedoel echt ALS ze uitverkocht zijn. Nu zijn ze, met nog maar een paar weken te gaan, voor 75% uitverkocht, dat is bijna break-even. Dus voor 1 jaar werk, het organiseren van de muziek, repetities, het controleren van backline, drum risers, lichten, transport, accommodatie, eten, vervoer, carnets, merchandise, het goed krijgen van geluiden en lichten, het organiseren van crew en band, het werken aan mijn zang en gitaarpartijen en een miljoen andere dingen krijg ik maximaal € 17.000,- betaald (dat is dan het totaal voor Rachel en mij samen). Daarvan moet ik ongeveer € 11.330,- aan concert deposito’s van 2020 terugbetalen en dat is ALS we uitverkopen.

Maar, zullen we dit blijven doen?

Natuurlijk doen we dat. Het zit in ons DNA. We moeten wel.

Maar mopper in ieder geval alsjeblieft niet over het betalen van een klein bedrag meer voor een CD of voor onze concertkaartjes of omdat we niet in je achtertuin spelen!

Naschrift

Het artikel dat Nick schreef, is een beeld dat breder binnen de muziekwereld leeft. Zoals Nick al schreef, het is niet voor alle bands of artiesten weggelegd om te leven van muziek. En, hoe je het ook wendt of keert, de muziek waar wij van genieten, de muziek die ons raakt, waar wij energie uit putten, komt uit de creativiteit van hen die er hun ziel en zaligheid in leggen, die wat ze doen weliswaar uit liefde voor de muziek doen, maar het is ook waar ze hun leven mee willen invullen. Als je in de gelegenheid bent om daar ook jouw steentje aan bij te dragen, laat die kans dan niet lopen. Laat het streamen eens zijn wat het is, kies voor die CD of voor het vinyl of draag ook op een andere manier bij aan het muzikantenbestaan. Bijvoorbeeld door een band live te gaan bekijken. En in het geval van Pendragon? Er komt een nieuwe EP aan én, wat meer is, je kunt hen live gaan zien op 12 en 13 mei aanstaande in de Boerderij in Zoetermeer. En voor een bijzonder schappelijke prijs ook nog wel! Mis het niet, het is je kans op twee schitterende avonden op een erg fijne locatie.