×

Nieuws

26 februari 2013

Twintig jaar StroatklinkerS : Geen toeters en Bellen

Geschreven door: Theo de Jong

De eind 2012 uitgebrachte cd Vrizze Wind markeert (op een paar maanden na) het twintigjarige platenjubileum van de StroatklinkerS, met hun unieke combinatie van eigenzinnige bluegrass, folk en Groningse teksten. Volkomen in de geest van het gezelschap wordt de mijlpaal geruisloos gepasseerd. Zanger en woordvoerder Bob Heidema: “we bestaan officieel sinds 1991, misschien dat we in 2016 eens wat extra’s doen”. Het is Heidema ten voeten uit. Spelen, en verder zo min mogelijk kouwe drukte. Wie kwaad wil (maar waarom zou je?), kan in de dubbele hoofdletter van de groepsnaam een buitenmuzikaal showelement zien. Dat enige stukje franje in de presentatie is trouwens niet afgekeken van een beroemd voorbeeld: toen de Amsterdam ArenA nog moest beginnen aan die lachwekkende serie onbespeelbare grasmatten, hadden de Stroatklinkers hun eerste lustrum al achter de rug.

Spontaan

De samenvoeging van muziekrichtingen en streektaal diende zich eigenlijk vanzelf aan. Heidema en Harry Jansen speelden rond 1990 met Adrian Farmer in de bluegrassformatie Grass Grow, en maakten daarnaast met Henk Bloupot en Bobs broer Frank deel uit van de folkband t Snoarenspul. Voor Grass Grow schreef Bob twee nummers in het Grunnegs. De groep won er de eerste prijs mee op het Noord-Nederlandse Liedjesfestival. “Ik dacht, da’s apart, bluegrass in dialect.”

Met bovengenoemde vier – zonder uitzondering thuis op diverse instrumenten – vormde gitarist Heidema later de StroatklinkerS. Zij bouwden het nieuwe subgenre – door Bob aangeduid als folkgrass – uit tot een eigen traditie. De naam van het kwintet komt voort uit Heidema’s ervaringen met Grass Grow. “We speelden heel veel gewoon op de hoek van de straat, dat was erg leuk om te doen. Toen bedacht ik dat ik een volgende band in de lijn van die beide festivalnummers StroatklinkerS zou noemen. Staat op en klinkt over de straten.” Hoewel de straat al heel lang plaats heeft gemaakt voor theaters, is de toegankelijkheid van het programma een handelsmerk van de groep gebleven. Heidema is er de figuur niet naar om de onopgesmukte teksten van de band te verkopen als een vorm van miskende poëzie. Eenvoud ligt de StroatklinkerS het beste, meer zit er niet achter. “Heel af en toe komt er iets kunstzinnigs voorbij, maar we schrijven makkelijker over alledaagse gebeurtenissen – wat je ziet, wat je hoort, wat je zelf meemaakt”. Het werk in de studio stelt hij evenmin voor als een gewichtig scheppingsproces. “Als ik de liedjes schrijf, leg ik vaak uit wat de bedoeling is, de rest gaat dan spontaan”.

Thuisbasis

Heidema kan en wil er niet omheen dat Groningen qua concerten de onmisbare thuisbasis van de band vormt. Hij bestrijdt wel dat de StroatklinkerS de schrik om het hart slaat bij de gedachte aan alles wat onder Zuidlaren ligt. “We spelen af en toe zelfs echt in den vreemde, in 2013 bijvoorbeeld in Duitsland en Zwitserland. En hoewel we gelukkig allemaal een vaste baan hebben, zouden we toch best in andere provincies willen optreden. Alleen heb ik zelf het idee dat het Groninger dialect daar wat moeilijker te begrijpen is – al geldt dit uiteraard nog veel sterker voor een Zwitsers publiek.” Gegeven de zelfgekozen commerciële beperkingen die het zingen van luisterliedjes in plat Gronings met zich meebrengt, kunnen de Stroatklinkers bogen op indrukwekkende bedrijfsresultaten. Je hoort ze er zelf nooit over, maar het aantal verkochte albums loopt in de tienduizenden – een enorme afzet voor een groep waarvan het repertoire zo sterk is geworteld in het eigen gewest.

De verwevenheid met de eigen regio stelt de band overigens in staat om in de directe omgeving hechte banden te onderhouden met al dan niet autochtone collega’s van zeer diverse pluimage. Zo hebben onder meer Reinout Douma, Wia Buze en Geert Oude Weernink – respectievelijk een in de jazz geschoolde duizendpoot, de vedette van het Groningse levenslied, en een bijzonder muzikale programmamaker bij RTV Noord – hun medewerking verleend aan opnamen van de StroatklinkerS. “Dat zijn in de loop der jaren allemaal heel goede vrienden geworden, net als Joost van Es, die ik uit de bluegrasswereld ken. Met Wia en Joost hebben we bovendien vaak samen op het podium gestaan.”

Tekenend voor de status van het ensemble binnen de ommelandsgrenzen is het warme onthaal van de cd Knap Stoaltje uit 2001, helemaal gewijd aan het erfgoed van de jonggestorven Ede Staal, Groningens bekendste troubadour. “De muziek van Ede is hier een beetje heilig verklaard”, zegt Heidema. “Hij geldt als onze echte grootheid, misschien moet je zelfs spreken van afgod”. Het tribuut van de StroatklinkerS werd – mede dankzij de openlijke steun van Staals weduwe – echter allerminst ervaren als vloeken in het Groningse pantheon.

Promotie

Waar veel groepen vinden dat ze te weinig media-aandacht krijgen, is Heidema juist bijzonder te spreken over de steun van de pers. “Op RTV Noord worden we dagelijks gedraaid, maar ook door andere omroepen, regionale en landelijke. Verder staat er regelmatig iets over ons in het Nieuwsblad van het Noorden, en ook het Fries Dagblad vergeet ons niet.”

In het geval van Vrizze Wind is de – extra grote – belangstelling in sterke mate te danken aan de mix van gerenommeerd geluidstechnicus Michiel Hoogenboezem. “Hij is een vakman van de bovenste plank, en daar hangt natuurlijk een prijskaartje aan. Maar Pieter Groenveld, eigenaar en producer van platenmaatschappij SCR, was zeer onder de indruk van de prestaties van Michiel, en hij heeft diep in de buidel getast.” De Stroatklinkers zitten dan ook niet voor niets al twee decennia op hetzelfde label. “De samenwerking met Pieter is van de eerste tot en met de nieuwste cd steeds prima verlopen. Hij staat altijd open voor onze ideeën.”

Plannen

Voorlopig zijn de heren niet van zins om er een punt achter te zetten. Op dit moment bestaan er geen plannen voor een reünie – lees: een tijdelijke hereniging met banjoïste Johanna Hamstra, die Adrian acht jaar lang uitstekend vervangen heeft, en die te horen is op drie albums – , maar Heidema sluit niet uit dat er iets dergelijks voor het 25-jarig bestaan wordt georganiseerd. Intussen gaan de StroatklinkerS degelijk en onverstoorbaar verder. “Zo af en toe een nieuwe schijf geeft natuurlijk extra inspiratie. We hopen dat we nog een aantal jaren samen kunnen spelen. Binnenkort willen we voor het eerst een Engelstalige plaat opnemen, met traditionele bluegrass. We hebben lol in het muziek maken, dan houd je het wel vol.”