×

Nieuws

19 november 2012

Nieuw Earring-boek meer dan een fanboek

Geschreven door: Edwin Wendt

De een is fulltime muziekjournalist, de ander verdient de kost als archeoloog en is daarnaast auteur. Volledig onafhankelijk van elkaar waren Robert Haagsma en Jeroen Ras bezig met een boek over The Golden Earring. Toen ze dat ontdekten, besloten ze de koppen bij elkaar te steken.

“Het was niet zo dat Robert zich als de professionele muziekjournalist opstelde en ik mocht meehelpen,” zegt Jeroen Ras, die in Strijen in de Hoeksche Waard woont. Robert en ik hebben volledig gelijkwaardig gewerkt. Het klikte, daarom besloten we te gaan samenwerken.”

De boeken die er al zijn over The Golden Earring, vallen vooral in de categorie ‘fanboeken’, stelt Ras. De Strijenaar wilde dat zelf anders. De manier waarop hij werkt als archeoloog, heeft hij doorgevoerd in de voorbereiding op De Amerikaanse Droom, zoals het Earringboek heet.  “Bronnen verzamelen, bronnen checken, proberen mensen te spreken te krijgen.”

Omdat de twee al snel veel meer informatie hadden dan ze kwijt konden, besloten ze hun onderwerp af te bakenen. “We vroegen ons af hoe succesvol de band nu werkelijk is geweest in Amerika. In Nederland bestaat het idee dat ze daar nooit echt zijn doorgebroken. Maar is dat werkelijk zo? Dat werd onze nieuwe onderzoeksvraag. Rinus Gerritsen, de bassist van de groep en het enige lid dat ook echt aan het boek heeft meegewerkt, denkt bijvoorbeeld dat ze twaalf toernees door de VS hebben gemaakt, soms zegt hij zelfs veertien. Maar het zijn er tien geweest. Alleen dat al geeft het nut van zo’n boek aan.”

Gerritsen stelde zijn volledige archief ter beschikking aan de schrijvers. “De andere Earring-leden wilden niet meewerken, met name omdat die vooral met het heden en de toekomst bezig willen zijn. Jammer, want bijvoorbeeld het tv-programma Andere Tijden wilde naar aanleiding van ons boek graag een aflevering aan de Earring wijden. Maar dan gaan toch de wetten van televisie gelden. Dan moet Barry Hay in beeld. Kunnen wij wel zeggen dat Rinus Gerritsen een van de oprichters is en Barry Hay er pas later bij kwam, hij is het gezicht. Zonder hem geen tv-programma.”

Tijdens hun onderzoek kwamen  Ras en Haagsma er achter dat de naam van het Haagse viertal nog altijd in brede kring met respect wordt uitgesproken. “Steve Harris van metalband Iron Maiden vroegen we om het voorwoord te schrijven. Die stond als tiener voor hun podium. Hij was echt vereerd: mag ik dat doen?” Gene Simmons van Kiss (zij stonden in het voorprogramma, niet andersom) herinnerde zich in een telefonisch interview met  de auteurs dat hij de band echt goed vond. “De leden van The Who hebben we niet zelf gesproken, maar wel hun lichtman, die er naast stond toen zanger Roger Daltrey in 1972 zei dat hij zich niet kon voorstellen dat zo’n goede band in hun voorprogramma stond.”

Met tien tournees tussen 1969 en 1984 onderscheidt de Earring zich van andere Nederlandse acts die succesvol waren in The States, als George Baker en Shocking Blue: die acts hadden wel hits, maar traden er nooit op. “Veel mensen denken dat ze vooral in voorprogramma’s hebben gestaan, maar in de VS bestaat het fenomeen van ‘Special Act’. Dat is meer dan wat bij ons een voorprogramma is. Concertbezoekers kwamen in de jaren zeventig en tachtig speciaal voor Golden Earring en gingen na dat optreden weg.”
Daarnaast gelden minstens twee Earring-nummers als echte klassiekers in de VS. “Op een oldies-station hoor je binnen een paar uur Radar Love of Twilight Zone,” schrijven Ras en Haagsma in hun boek. “Als je dat hebt bereikt, ben je doorgebroken in een land,”zegt Ras. “Hooguit zijn ze na hun successen misschien te eigenwijs verder gegaan.”

Want al heeft Golden Earring –als enige Nederlandse band- in drie achtereenvolgende decennia getourd in de VS, en is de groep er dankzij twee enorme hits onsterfelijk geworden, het plafond was volgens de auteurs nog niet bereikt. “De band had alles in zich om een wereldact te worden. De publiciteitsfoto’s uit de jaren zeventig en tachtig tonen een groep muzikanten die er erg goed uitziet. Het was bovendien een uitgebalanceerde band. Ook al vormden Barry Hay en George Kooymans het gezicht van Golden Earring, Rinus Gerritsen en Cesar Zuiderwijk waren eveneens essentiële bandleden.”

Toen het bedje met het album Moontan en de hit Radar Love was gespreid, volgde een weg van vallen en opstaan, die de band grotendeels aan zichzelf te wijten had, volgens Ras en Haagsma. “In plaats van voort te bouwen op het succes, sloeg de band nieuwe artistieke wegen in of kwam met scabreuze videoclips (When The Lady Smiles, met de verkrachtingsscène-red.). Weg succes, tot tweemaal toe. Klaarblijkelijk was er geen krachtig management dat de band behoedde voor dergelijke misstappen.”

Daar komt bij de Earring altijd een stel Hollanders is gebleven. “Om het in Amerika te maken moet er onafgebroken opgetreden worden. Dat is alleen op te brengen door er definitief te gaan wonen. Barry Hay en Cesar Zuiderwijk waren daar wel toe genegen.” Maar juist de twee oprichters van de band, George Kooymans en vooral de altijd honkvaste Rinus Gerritsen hebben zich daar altijd tegen verzet. “Zelfs na maandenlang toeren langs volle uitzinnige stadions was de heimwee altijd net wat groter dan de ambitie.”

Golden Earring – De Amerikaanse Droom van Robert Haagsma en Jeroen Ras is uitgegeven bij Spectrum

Gedeelten uit dit artikel zijn eerder verschenen in het Algemeen Dagblad, editie Hoeksche Waard.