De popmuziek in Amerika begon zo’n beetje in 1954, toen Elvis Presley voor het eerste blanke country en zwarte blues mengde tot een nieuw geluid in zijn versie van That’s Allright. Anderhalf jaar na dat debuut brak Elvis, en daarmee de rock ‘n’ roll commercieel door en was de geest uit de fles bij de naoorlogse jeugd, die tien jaar na de oorlog eindelijk echte vrijheid rook.

In Europa waren ze wat minder snel. Elvis werd toch vooral als een rariteit gezien, om van types als Little Richard en Jerry Lee Lewis nog maar te zwijgen. Nee, dan Pat Boone, die maakte tenminste fatsoenlijke versies van Tutti Frutti en Ain’t That A Shame. Engeland had Cliff Richard, in Nederland zorgden Ria Valk en Anneke Grönloh dat alles keurig binnen de lijntjes bleef.

Oorspronkelijke rock ‘n’ roll kreeg in Europa pas voet aan de grond toen een heel regiment bandjes uit Engeland succes kreeg met een nieuw soort muziek, waarin de rock ‘n’ roll uit de jaren vijftig werd gemengd met Britse musicalklassiekers, Duitse Schlagers en een hoop lef. De beatgroepen, met jochies van 18, 19 jaar die volwassen waren geworden in Hamburg, waar ze een paar jaar lang twaalf uur per etmaal speelden in kroegen voor een gehoor van zeelui, overige dronkelappen, hoerenlopers en hoeren, waren al ploeterend tot een eigen sound gekomen.

En al was die van oorsprong ook rauw en ranzig, dit was muziek waar Europa rond 1963 wel aan toe was. Al was het maar omdat de bedompte jaren vijftig (zo snel mogelijk de oorlog vergeten) langzamerhand begonnen plaats te maken voor de belofte van een nieuw decennium.

Van alle bandjes uit de havenstad Liverpool, het epicentrum van de beatmuziek, waren The Beatles al voor hun doorbraak de beste. Ze waren niet de enige groep met een enorme podiumervaring, maar wel de enige groep die continu bezig was om hun set ook muzikaal interessant te houden. Ten eerste schreven ze als een van de weinige beatgroepen hun eigen nummers. En al speelden ze vaak voor bezopen tuig en waren hun optredens het decor van vechtpartijen, continu waren de Beatles bezig om Amerikaanse rhythm & blues-, country- en rock ‘n’ roll-singles en –albums af te struinen naar nummers die nog niemand anders speelde. Een nieuw Chuck Berry- of Fats Domino-album betekende twaalf potentiële nieuwe nummers, net zoals de B-kant van een Amerikaanse hit vaak dankbaar covermateriaal bevatte. The Beatles ontdekten zo dat de B-kant van Will You Still Love me Tomorrow van The Shirelles minstens zo leuk was: Boys.

Boys, gezongen door drummer Ringo Starr, is een van de veertien songs op Please Please Me, het eerste album van The Beatles. Het verscheen op 22 maart 1963, maar werd opgenomen op één dag,  in een sessie van twaalf uur, op 11 februari 1963.

Inderdaad: vijftig jaar geleden.
Om dat te vieren wordt op 11 februari 2013 de hele opnamesessie opnieuw gedaan, met hedendaagse (nou ja…) artiesten als The Stereophonics en Mick Hucknall. BBC Radio 2 besteedt die dag aandacht aan de opnamen, op tv volgt een registratie een paar dagen later in de serie The Golden Age Of The Album.

Van de veertien songs op Please Please Me moesten er op 11 februari nog tien worden opgenomen. De twee singles die de groep op dat moment al had uitgebracht, plus de B-kanten, zouden er ook op komen: Love Me Do/PS I Love You, opgenomen in juni 1962 en verschenen in oktober van dat jaar, en Please Please Me/Ask Me Why, opgenomen in september ’62 en uitgebracht in januari 1963.

Voor die tien resterende nummers waren in eerste instantie twee blokken sessietijd geboekt: ‘s morgens van tien tot één en ‘s middags van half drie tot half zes. Toen dat niet genoeg bleek, werd de studio ook ‘s avonds nog gereserveerd van half acht tot kwart voor elf. Om Beatles-biograaf Mark Lewisohn aan te halen: het is de vraag of er ooit 585 minuten studiotijd productiever gebruikt zijn dan deze in de Londense EMI-studio, het tegenwoordige Abbey Road.

In de ochtend kreeg de groep twee nummers succesvol op de band, waaronder de albumopener, I Saw her Standing There. Ook de middagsessie begon met McCartney als zanger, nu in A Taste Of Honey, het titelnummer van een Brits toneelstuk. Gitarist George Harrison kreeg daarna een van Lennon & MacCartney’s eigen composities in te zingen, Do You Want To Know A Secret. Hoewel het nummer een succesvolle albumtrack werd, brachten The Beatles het zelf niet als single uit, maar gaven ze het wel als single aan collega Billy J Kramer, die er een grote hit mee scoorde.

John Lennon en Paul McCartney schreven in hun begindagen al zoveel dat ze toen al regelmatig voor anderen schreven. Misery was bedoeld voor zangeres Helen Shapiro (Walking Back To Happiness), maar die nam het nooit op. De Beatles-versie ging deze elfde februari op de band.

Aan  het begin van de avondsessie werd zowaar nog een nummer extra opgenomen, Hold Me Tight, dat later op de tweede LP zou komen. Lennon’s cover van Anna (Arthur Alexander), die vervolgens werd opgenomen, is een van de hoogtepunten van het album.  Dat geldt ook voor Boys van The Shirelles, dat voor de fans van drummer Ringo de komende jaren een gegarandeerde live-favoriet zou blijken.

Op het Please Please Me-album verschenen uiteindelijk acht eigen composities en zes covers. Voor die covers konden ze putten uit een arsenaal van letterlijk honderden songs, die ze op afroep konden reproduceren uit hun Hamburgse dagen. Veel daarvan zouden ze de komende jaren nog spelen tijdens speciale programma’s voor de BBC-radio.

Dat aantal van acht eigen songs was voor die tijd een absolute revolutie. Tot 1963 bepaalde de producer welke nummers een zanger, zangeres of groep opnam. The Beatles doorbraken dat patroon al met hun eerste twee singles, waarvan zowel de A- als B-kant zelfgeschreven waren. Bovendien strooiden ze links en rechts nog wat hits in het rond voor andere artiesten. Rolling Stones-fans vinden het soms nog moeilijk te verkroppen dat ze voor hun tweede single moesten aankloppen bij Lennon & McCartney voor I Wanna Be Your Man. The Stones gingen pas in ’64 voorzichtig schrijven. The Beatles brachten in dat jaar al een volledig zelfgeschreven album uit, A Hard Days Night. Na 65 zetten The Beatles geen covers meer op hun platen.  

Het echte hoogtepunt van het Please Please me-album is de uitsmijter, Twist And Shout, op dat moment een recente hit van The Isley Brothers, die The Beatles dan al een tijdje op hun setlist hebben. John Lennon is een zanger met een dijk van een stem, maar op 11 februari is hij grieperig en verkouden. Producer George Martin besluit dat de opname van Twist And Shout tot het laatst bewaard moet worden, want na één ‘take’ zal Lennons stem finaal aan gort zijn. Dat is inderdaad het geval, want als er nog een tweede opname wordt geprobeerd, krijgt John geen geluid meer uit zijn keel.

Maar Twist And Shout staat dan al op de band. Lennon zegt later dat hij baalt van de opname, omdat hij beter had gekund. Maar waarschijnlijk zit de kracht van de versie juist in het ‘alles of niets’-gevoel dat ervan afstraalt. Een echte rock-klassieker, in één keer perfect opgenomen.

Klassiekers zouden The Beatles nog vaker maken, maar nooit meer zo snel.